«شبکه‌سازی» حلقه مفقوده ارتباط محققان و سرمایه‌گذاران

محمد ضعیفی‌‍زاده سرپرست جدید معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در گفت‌وگو با خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری آنا در اردبیل با تشریح برنامه‌های این معاونت در راستای توسعه اقتصاد مبتنی بر پژوهش و فناوری در این دانشگاه اظهار کرد: مهم‌ترین منبع اقتصادی دانشگاه‌های پیشرفته واگذاری دانش فنی منتج از پژوهش اعضای هیئت علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی بوده و شعار استراتژیک «هر گروه آموزشی یک ایده و یک شرکت دانش‌بنیان» برای رسیدن به اقتصاد مبتنی بر پژوهش و فناوری است.

وی افزود: به‌طور قطع دانشگاه همه توان خود را در اختیار اعضای هیئت علمی و شرکت‌های دانش‌بنیان قرار خواهد داد تا بتوانند به دانش علمی و فروش دانش فنی دست یابند و به درآمد‌های اقتصاد دانش‌بنیان برسند. نباید امکانات دانشگاه به‌نام مراکز دانش‌بنیان صرفاً اجاره داده شود. هرچند که در هسته‌های فناوری این کار صورت می‌گیرد و بُعد تشویقی دارد؛ اما رسالت تولید علم، دانش فنی و ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان از طریق اعضای هیئت علمی و حمایت همه‌جانبه از این استادان است.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل با بیان راهکار برای شبکه‌سازی در سطوح مختلف پژوهش و فناوری گفت: پژوهش در کشور با چالش عمیق مواجه است به‌طوری‌که انتظار داریم که محقق و مخترع حتماً تاجر و بازاریاب و در نهایت مسلط بر مسائل اداری، شرکت بیمه و ... باشد. فعالیت‌های جزیره‌ای محققان این موضوع را بیش‌ازپیش به چالش می‌کشاند و در این راستا، فعالیت‌های گروهی با همکاری استادان بین‌رشته‌ای و شبکه‌سازی از ایده مسئله‌محور تا تجارت، راهکار‌های اصلی رفع این چالش است.

فعالیت‌های جزیره‌ای محققان حوزه پژوهش کشور را بیش‌ازپیش به چالش می‌کشاند و در این راستا، فعالیت‌های گروهی با همکاری استادان بین‌رشته‌ای و شبکه‌سازی از ایده مسئله‌محور تا تجارت، راهکار‌های اصلی رفع این چالش است.

ضعیفی‌‍زاده اضافه کرد: محقق کار می‌کند تا در نهایت به مقاله برسد، سرمایه‌گذار کار می‌کند تا به درآمد برسد و در این بین حلقه مفقوده «شبکه‌سازی» است که این دو رکن را به هم وصل می‌کند. برای این کار برنامه‌های تشویقی برای ایده‌های استادان و دانشجویان که امکان پرورش و تجاری‌سازی آنها وجود دارد و نیز ساختار منظم پیگیری از طرف این حوزه و تزریق منابع اطلاعاتی، هماهنگی با ساختار‌های دولتی حمایتی و شرکت دادن و حضور آنان در همه برنامه‌های پژوهشی اجرایی از راهکار‌های اولیه است.

وی درباره ایجاد بستر‌های مناسب برای انجام پژوهش‌های مسئله‌محورعنوان کرد:هیچ جای دنیا پژوهش برای ارائه مقاله یا علم برای عمل مورد قبول نیست. مسلماً علم برای عمل مقبولیت بالایی دارد و سیاست‌های کلان و اسناد بالادستی و سند تحول دانشگاه نیز این سیاست را دنبال می‌کند. زمانی علم برای عمل خواهد بود که ابتدا مشتری علم و پژوهش شناسایی و سپس پروژه پژوهش تعریف و اجرا شود. نخستین برنامه در دستور کار، احصای نیاز‌ها و اولویت‌های منطقه‌ای، استانی، کشوری و حتی بین‌المللی است.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل ادامه داد: راهکار بعدی ساماندهی نیروی انسانی و امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی و جذب حمایت‌های علمی و اقتصادی از منابع دانشگاهی و دستگاه‌های اجرایی و در نهایت عقد قرارداد با دستگاه‌های اجرایی و شرکت‌های متقاضی بوده و وظیفه ایجاد بستر مناسب برای همکاری صاحبان نیاز و صاحبان اندیشه در حل مشکلات موجود است.

ضعیفی‌زاده مطرح کرد: دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل فعالیت‌های پژوهشی ارزنده‌ای داشته؛ اما فعالیت‌هایش را به‌خوبی ارائه و منتشر نکرده و ساماندهی امور پژوهشی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. گام نخست ساماندهی داشته‌ها و معرفی کردن آنها برای اخذ رتبه‌های بین‌المللی دانشگاه با درجه شانگ‌های isc و, scopns و ... بوده که در گام دوم فعالیت‌های پژوهشی استادان و دانشجویان استان امتیازآور خواهد بود. همکاری‌های بین‌المللی، بین واحد‌ها، ادارات استانی و کشوری، تلاش برای جذب حمایت‌های مالی و علمی سایر مؤسسات از اولویت‌های کاری معاونت پژوهش و فناوری برای اجرای پژوهش است.

وی با تشریح برنامه‌های معاونت پژوهش و فناوری برای افزایش فعالیت انجمن‌های علمی توضیح داد: از اولویت‌های کاری این حوزه تکمیل علم‌سنجی توسط اعضای هیئت علمی و افزایش مشارکت نیروی انسانی متخصص در شورا‌ها و سیستم‌های اداری استانی بوده و بررسی اولیه برنامه‌های اجرایی انجمن‌های علمی واحد نشان‌دهنده ظرفیت‌های بالای اعضای این انجمن‌هاست.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل بیان کرد: هر تشکل علمی با هر عنوان، بازوی اصلی اجرایی برنامه‌ها خواهد بود؛ بنابراین در گام اول ارائه برنامه و پیگیری اجرایی آن‌ها در راستای سند تحول دانشگاه، تعریف کنش‌ها و اخذ راه کنش‌های هر چالش و نیز توانمندسازی اعضای انجمن در راستای علمی و اجرایی، اعم از کارگاه‌های پژوهشی، روش تحقیق، اجرای کنفرانس‌ها و ... جزء برنامه‌های فعال‌سازی انجمن‌هاست.

به گزارش آنا، محمد ضعیفی‌‍زاده عضو هیئت علمی گروه بیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل بوده و پیش از این و در سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ نیز معاونت پژوهشی این واحد دانشگاهی را بر عهده داشته است و تجربه مدیریت پژوهشی دانشگاه را نیز در کارنامه خود دارد.

پژوهشگرانی که با ضعیفی‌‍زاده کار کرده‌اند او را فردی پرتلاش و خوش‌ذوق در امور پژوهشی می‌دانند. استادی محبوب که دانشجویانش از خستگی‌ناپذیر بودن او یاد می‌کنند. سال ۹۹ جزء پژوهشگران برتر استان اردبیل در گروه کشاورزی و منابع طبیعی قرار گرفت. وی نگارش ده‌ها مقاله ISI، ثبت ۲۵ اختراع، انجام بیش از ۳۰ کار پژوهشی و استاد راهنمایی بسیاری از پژوهشگران در مقاطع دکتری و ارشد را در کارنامه خود دارد.

گفتگو از هاشم پورزاهد