برای چاپ عکس‌هایم فرش خانه‌ام را فروختم!

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، قسمت ششم برنامه ترکیبی «جان‌وطن»، محصول مرکز مستند سوره، به کارگردانی علی فراهانی‌صدر و تهیه‌کنندگی مهدی مستوفی روز گذشته ۱۸ بهمن میزبان عباس ملکی از عکاسان وقایع مهم زمان انقلاب بود.

وی در ابتدا با اشاره به اینکه در سال ۴۲ با دوربین عکاسی آشنا و دو سال بعد وارد روزنامه کیهان و در بخش لابراتوار و ظاهر کردن عکس پذیرفته شد، بیان کرد: هر عکسی باید در زمان مشخصی بسته می‌شد و اگر از زمان آن می‌گذشت، دیگر پذیرفته نبود. به یاد دارم، اولین عکسی که گرفتم از صحنه حادثه تصادف بود.

این عکاس درباره آغاز فعالیت‌های انقلابی خود گفت: در آن زمان فعالیت‌ها گروهی بود و در خفا انجام می‌شد؛ گاهی در تحریریه صحبت‌هایی می‌شد، اما روزنامه‌ها حق انتشار نداشتند تا سال ۵۲ که اعتراضات خیابانی علنی شد و ما کماکان حق عکاسی نداشتیم.

ملکی یادآور شد: اولین شاتر‌هایی که گرفتم مربوط به اتفاقات بعد از شناسایی یکی از خانه‌های تیمی مبارزان بود که معمولا از میان مجاهدین یا چپ‌گرا‌ها بودند.

به گفته وی، به هر خبری حق انتشار نمی‌دادند. همچنین در تحریریه نیرویی از ساواکی‌ها که سانسورچی معروفی به نام محرم‌علی خان بود، حضور داشت و بر مطالب نظارت می‌کرد.

این عکاس در ادامه درباره مهمترین روزی که از وقایع آن عکاسی کرده است، عنوان کرد: من در تحریریه، شیفت بودم که به من گفتند باید به اصفهان بروم. آن زمان در اصفهان حکومت نظامی برقرار شده بود. یکی از کار‌های مهم من در بیمارستان ثریای اصفهان بود که هیچکس را به راحتی به آن‌جا راه نمی‌دادند، اما خود را به پشت بام بیمارستان رساندم و در ده دقیقه از مجروحان اتاق عکاسی کردم.

ملکی افزود: همان زمان در یکی از میدان‌های اصفهان دستگیر شدم و از من درباره عکس‌هایی که می‌گرفتم، سوال و در نهایت گفته شد که دیگر عکس نگیرم، چون در شرایط حکومت نظامی عکاسی کردن نیاز به مجوز جدا داشت. ناگفته نماند که در خیلی از تظاهرات مشکوک شناخته می‌شدم، زیرا معترضان گمان می‌کردند که از ماموران ساواک هستم و برای شناسایی آن‌ها عکس می‌گیرم.

وی با اشاره به فعالیت در روزنامه کیهان تصریح کرد: کیهان روزنامه‌ای ملی بود؛ وقتی در مصاحبه‌ای از شاه پرسیده شد که آیا می‌داند چند نفر مخالف دارد، او گفت که از روزنامه کیهان بپرسید، لانه زنبور آن‌جاست!

این عکاس درباره گرفتن تصویر در روز ۱۷ شهریور نیز عنوان کرد: در آن روز به من گفته شد که در سطح شهر بگردم و از نیرو‌های مستقر عکس بگیرم. در میدان ژاله از نفربر و تیراندازی گرفته تا طیف‌های مختلف مردم عکس گرفتم. در حقیقت در میان آن تیراندازی‌ها نمی‌دانستم چه کار می‌کنم و فقط داشتم عکس می‌گرفتم! ناگفته نماند که این عکس‌ها بلوکه شد و تا زمان پیروزی انقلاب منتشر نشد. پس از آن نخستین بار در مجله زن روز و سپس در روزنامه کیهان منتشر شدند.

ملکی در پایان درباره تاثیر عکس‌هایش بر مردم خاطرنشان کرد: در سفری که امام (ره) به قم داشتند، من و عده‌ای از خبرنگاران همراه ایشان بودیم. وقتی وارد قم شدم، دیدم عکس‌هایم را از مجله‌ها برداشته و پشت شیشه مغازه‌ها چسبانده بودند. من برای چاپ بعضی عکس‌هایم فرش خانه‌ام را فروختم!

فصل دوم برنامه ترکیبی «جان‌وطن» با اجرای پرهام عمرانی در ایام دهه فجر در ۱۱ قسمت ۳۰ دقیقه‌ای از ۱۲ تا ۲۲ بهمن هر روز ساعت ۱۷ روی آنتن شبکه سه سیما می‌رود.