احتمال شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در ایران

به گزارش خبرنگار گروه جامعه خبرگزاری آنا،‌ درگیری دنیا هنوز با پاندمی کرونا به پایان نرسیده که زنگ خطری دیگر به صدا در می‌آید. احتمال می‌رود ویروس آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در جهان تسری یابد. آنفلوانزای فوق حاد پرندگان یک بیماری ویروسی پرندگان است که دارای سه نوع تیپ C,B,A است. در پرندگان فقط تیپ A می‌تواند ایجاد بیماری کند، ولی این تیپ علاوه بر طیور، سایر حیوانات از جمله خوک، اسب و همچنین انسان را درگیر می‌کند. پرندگان وحشی و آبزی می‌توانند بدون اینکه خود مبتلا به بیماری شوند، ویروس‌های آنفلوانزای پرندگان را با خود جابجا کنند. خوک به عنوان میزبان واسط ویروس‌های آنفلوانزای طیور و پستانداران به حساب می‌آید. 

براساس آنچه در منابع علمی آمده است، مرغ و خروس، بوقلمون، مرغ شاخدار، پرندگان زینتی، پرندگان وحشی و شتر مرغ از پرندگان حساس به این بیماری هستند. 
از آنجا که ایران کریدور مهاجرت پرندگان وحشی است، هرگاه سویه‌ای از این بیماری در گوشه‌ای از جهان به ثبت می‌رسد، احتمال شیوع آن در ایران هم مطرح می‌شود.

**شیوع آنفلوانزا در انگلیس

دیلی میل گزارش کرده که در هفته‌های اخیر این ویروس در اروپا گزارش شده است. بر اساس گزارش این رسانه، مواردی از ابتلا در راسو و سمور گزارش شده و انگلیس با تقریبا ۳۰۰ مورد تایید شده، بزرگترین شیوع آنفلوانزای پرندگان را در تاریخ خود اعلام کرده است.

نهم آذرماه امسال بود که جهانبخش خلفی زاده معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان اردبیل آخرین کانون این بیماری در ایران را مربوط به ۱۲ فروردین امسال در تلفات ۴۹ کلاغ و سار باغ شریعت اردبیل اعلام کرد.

به گفته وی ضمن قرنطینه باغ، اقدام سریع در واکنش به موقع دامپزشکی کانون‌کوبی انجام شده و از سرایت این بیماری به صنعت طیور استان پیشگیری می‌شود. تا آذرماه هم هیچ موردی از بیماری در استان گزارش نمی‌شود. اما آیا با توجه به شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در اروپا شاهد این بیماری در ایران نخواهیم بود؟

**به آمار‌ها اطمینان ندارم

پیام محبی دامپزشک در گفتگو با آنا بیان می‌کند: کمی درباره گزارش‌دهی‌ها در ایران مشکل دارم. به دلیل برخی معضلات در کشور، نمی‌دانیم گزارش‌ها صحیح است یا نه.

وی سخن خود را این‌گونه تشریح می‌کند: سه تا چهار سال پیش پرسنل سازمان دامپزشکی آنفلوانزای H۵N۸ را گزارش کردند. طبق روال، معدوم‌سازی زیادی اتفاق افتاد و قاعدتا سال بعد هم باید این آنفلوانزای در کشور را می‌دیدم، اما سال بعد گزارش خاصی در این زمینه ارائه نشد.

محبی ادامه می‌دهد: خیلی‌ها گفتند ما واکسن زدیم به همین خاطر بیماری کنترل شد، اما من استنباط دیگری دارم. با کارشناسان سازمان دامپزشکی که صحبت می‌کردم؛ می‌گفتند ما معدوم‌سازی که کار بسیار سختی است را انجام دادیم، اما دو اتفاق افتاد.

وی اضافه می‌کند: اتفاق اول این بود که خسارت مرغداران توسط دولت به درستی پرداخت نشد و دوم اینکه مزایای خاصی برای این کار، به کارمندان سازمان دامپزشکی با این وضعیت معیشتی که دارند، پرداخت نشد. این مسئله تبعاتی برای سلامت جامعه دارد.

این دامپزشک می‌گوید: ممکن است یک مرغدار، چون خسارتش را به موقع نگرفته است، دفعه بعد مرگ و میر گله‌اش را گزارش نکند یا اینکه کارمندان سازمان دامپزشکی بگویند ما موارد تلفات را به مرکز گزارش می‌کنیم و مرکز هم دستور معدوم‌سازی می‌دهد، ولی پولی به ما نمی‌دهد پس موارد را گزارش نمی‌کنیم.

وی اضافه می‌کند: این مسئله را کارشناسان دامپزشکی خودشان صراحتا به من اعلام کرده‌اند. کارمندانی داشتیم که وقتی دوستانه صحبت می‌کردیم، معتقد بودند یکی از دلایلی که انتشار آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در کشور نیست، احتمالا به دلیل عدم گزارش این موارد است.

محبی یادآور می‌شود: متاسفانه روی کاغذ خیلی از برنامه‌های ما درست است، اما در عمل می‌بینیم که اتفاق دیگری می‌افتد.

به گفته وی بیماری‌های انسانی از راه هواپیما و سفر‌های هوایی منتقل می‌شود به همین دلیل رشد پاندمی‌ها سریع شده است و کرونا ظرف مدت کوتاه توانست جهان را بگیرد، اما آنفلوانزای طیور از طریق پرندگان مهاجر منتقل می‌شود. 

این دامپزشک اضافه می‌کند: ما روی کریدور مهاجرت پرندگان هستیم. هرچند استنباط شخصی من این است که بسیاری از تالاب‌های ما خشک شده است و این مهاجرت‌ها از ایران کمتر اتفاق می‌افتد.

وی درباره احتمال شیوع آنفلوانزای در ایران بعد از انگلیس، بیان می‌کند: ما باید جهان را سیال فرض کنیم. اگر این بیماری در اروپا گزارش شده است، حتما احتمال ورود آن به ایران هم هست، زیرا پرندگان مهاجر، در حال حرکت هستند.

محبی ادامه می‌دهد: البته باید دید آنچه در اروپا گزارش شده از چه گونه و نوعی بوده است. آیا مشترک با انسان هست یا نه. آنفلوانزای باهوشترین ویروس جهان است. دوست دارد خود را عوض کند. یک اشکال دیگری هم که دارد، این است که اگر آنفلوانزای پرندگان کنار آنفلوانزای دیگر که قرار بگیرد، ممکن است گونه‌های جدیدتری هم به‌وجود بیاورد.

**رصد‌ها ادامه دارد، بیماری گزارش نشده است

با وجود آنکه در آخرین ماه‌های سال قرار داریم، اما هنوز رصد‌ها برای بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان ادامه دارد. البته تاکنون گزارش رسمی در رابطه با شیوع این بیماری یا مرگ و میر دسته جمعی پرندگان در تالاب‌های ایران گزارش نشده است.

آن‌طور که ناصر عسگری فرد رئیس اداره دامپزشکی شهرستان دشت آزادگان خبر می‌دهد رصد و پایش بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در مناطق صفر مرزی این شهرستان ادامه دارد. از استان‌های مختلف هم خبر رسیده که ادارات کل محیط زیست، در حال رصد و پایش وضعیت سلامت پرندگان مهاجر هستند. حال باید منتظر ماند و دید که آیا پای ویروس شناسایی شده در اروپا به ایران باز می‌شود یا نه.