واعظ آشتیانی: لیگ برتر ایران گران‌تر از لیگ برزیل و آرژانتین است؛ نیمی از ۵ هزار میلیارد تومان در جیب دلالان است

امیر واعظ آشتیانی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه ورزشی خبرگزاری آنا، در خصوص هزینه‌های بالایی که در لیگ برتر فوتبال ایران صرف می‌شود و خروجی آن رضایت بخش نبوده، اظهار داشت: در بیست و دومین دوره لیگ برتر فوتبال ایران هستیم و به تبع آن لیگ‌های برتر دیگر رشته‌های ورزشی راه‌اندازی شد. فارغ از اینکه ما زیرساخت حرفه‌ای‌گری به لحاظ سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و حتی مدیریتی نداشتیم و این مسائل را فاکتور می‌گیریم بیشتر مبحث اقتصادی را در مورد لیگ برتر فوتبال در نظر می‌گیریم. اقتصاد ما بیش از ۸۰ درصد دولتی است و در دیگر ارکان از جمله ورزش شرایط به همین صورت است. چابک سازی نیست و همه چیز دولتی است. نکته قابل توجه اینکه بیش از ۵ هزار میلیارد تومان در مجموعه فوتبال بدون کمترین درآمد هزینه می‌شود.

**آدرس‌های غلط به دولت می‌دهند

وی افزود: مهم‌تر از همه اینکه بابت این هزینه که دولت مستقیم یا غیرمستقیم پرداخت می‌کند از جمله باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس و باشگاه‌های خصولتی صنعتی، پول بسیار هنگفتی هزینه می‌شود. از این هزینه‌کرد چه برداشت اقتصادی، فنی و فرهنگی توانستیم انجام دهیم؟ ضمن اینکه یک عهده نشستند و در اداوار مختلف مکرر آدرس‌های غلط به دولت می‌دهند. از زمانی که دوره اول لیگ حرفه‌ای شروع شده و تا به امروز ادامه یافته آدرس غلط مبنی بر اینکه دولت برای شور، نشاط و شعف در ذهن جوانان جامعه هزینه کند. سوال این است که دولت فعلی و دولت‌های بعدی تا کی باید برای شور و نشاط جوانان از بیت‌المال هزینه کنند و زندگی‌های لاکچری و لوکس برای یک عده‌ای بازیکن و مربی ایجاد کنند. نکته مهم‌تر اینکه صاحب نظران بیایند تحلیل کنند بار فنی که در این ۲۲ دوره لیگ برتر به دست آمده چه بوده است؟ آیا فوتبال ما به لحاظ مدیریتی یا دیگر زمینه‌ها پیشرفت کرده است؟

**هزینه لیگ برزیل و آرژانتین از ایران کمتر است

مدیرعامل سابق باشگاه استقلال ادامه داد: به لحاظ اقتصادی به نفع جیب مربیان و بازیکنان گام برداشته‌ایم. یک عده را لاکچری کردند و بخشی از جامعه که امروز آلرژی سنگینی نسبت به این دستمزدها دارند، آیا پاسخی برای این بخش از جامعه داریم؟ به لحاظ فرهنگی چه برداشتی توانسته‌ایم داشته باشیم. چه اتفاق مهمی را رقم زدیم. آقایانی که متولی فوتبال و مسئولان ورزش کشور بوده و هستند باید بیایند و پاسخ دهند که این پول گزاف که امسال بالغ بر ۵ هزار میلیارد تومان است و سال آینده عدد بیشتری خواهد شد به چه دلایلی هزینه می‌شود. نکته مهم دیگر می‌بینید در بخشی از کشورهای دنیا به‌خصوص کشورهای آمریکای جنوبی حتی در برخی کشورهای اروپایی هزینه‌ای که در لیگ‌شان می‌شود کمتر از لیگ به اصلاح حرفه‌ای ماست. در برزیل، آرژانتین، اروگوئه، پارگوئه، شیلی و ... که رنکینگ بالاتری از ایران دارند و تیم‌هایی چون برزیل و آرژانتین و در گذشته دور اروگوئه قهرمان جام جهانی شده‌اند و حتی کروسی که در جام جهانی سوم شده لیگ با کیفیت‌تری دارند و خروجی حاصل از لیگ‌های این کشورها بهتر از لیگ برتر ماست.

**همه فوتبالیست‌های دنیا لاکچری زندگی نمی‌کنند

وی خاطرنشان کرد: در کشورهای آمریکای جنوبی شاهد هستیم که سیاست‌های آنها بر صادرات بازیکن قرار گرفته است. بازیکنانی که در لیگ‌های این کشورهای بازی می‌کنند زندگی لاکچری ندارند. یک زندگی نسبتاً خوبی دارند که جامعه هم نسبت به آنها هیچ آلرژی ندارد. کسانی که می‌خواهند زندگی لاکچری و درآمد بیشتری داشته باشند ترانسفر می‌شوند تا بخشی از صادرات کشور باشند و همراه با ارزآوری برای خود و کشور به رشد اقتصاد داخلی کمک کنند. این دسته از بازیکنان و مربیان از دانش فنی برخوردار هستند و با حضور در تیم‌های خوب از شرایط ویژه‌ای برخوردار می‌شوند. همه فوتبالیست‌های دنیا که به اتفاق لاکچری زندگی نمی‌کنند. تیم‌های بزرگ دنیا شاید سه تا چهار بازیکن گرانقیمت داشته باشند. بقیه بازیکنان به آن معنا گران نیستند. ضمن اینکه قیمت‌هایی که در آن کشورهاست بر اساس متر و معیار مشخصی است. مثل کشور ما نیست که بازیکنی امسال ۵۰۰ میلیون تومان قیمت داشته باشد و سال بعد ۵ میلیارد تومان قیمت یابد. 

**کنترلی بر ۵ هزار میلیارد تومان نیست

واعظ آشتیانی یادآور شد: نمونه دیگر بازیکنی است که به اواخر فوتبال خود رسیده و قراردادی که با او بسته می‌شود گران‌تر از بازیکنان اثرگذار تیم است. این نشان می‌دهد که نظارت و کنترلی بر ۵ هزار میلیارد تومان نیست. کیفیتی هم به همراه ندارد و منجر به درآمدزایی و اقتصاد شکوفا در حوزه فوتبال می‌شود. برای این موضوع ما باید چه کنیم؟ راهکار چیست؟ راهکار این است که یک اراده و شجاعت هم از سوی متولیان ورزش کشور و هم فدراسیون فوتبال و بالاتر از آن دولت اراده کند که تا کی ۵ هزار میلیارد تومان در فوتبال هزینه کند. نشاط، شادابی و شعف جوانان را در تمام دنیا با هنر مدیریتی که متولیان دولت‌های‌شان دارد از جیب بخش خصوصی انجام می‌دهند. بسته حمایتی تعریف می‌کنند و شرایطی فراهم می‌شود که توجیه اقتصادی برای سرمایه‌گذار به همراه داشته باشد. نه تنها در فوتبال که در بخش‌های دیگر فراهم شود. این شور و شعف را سرمایه‌گذار به جامعه می‌دهد. نه اینکه دولت همه این‌ها را بر عهده بگیرد. 

**۱۳ تیم متعلق به خصولتی‌ها و دولت هستند

وی افزود: اگر دولت بیاید در حوزه اقتصاد ورزش بسته حمایتی تعریف کند، نظام باشگاه‌داری مهیا شود، فضای اقتصادی به خصوص در حوزه ورزش را ارزان‌تر کند که توجیه اقتصادی داشته باشد قطعاً سرمایه‌گذار حضور پیدا می‌کند. الان در لیگ برتر ما ۱۳ تیم متعلق به خصولتی‌ها و دولت هستند. تا کی باید این هزینه بر دوش دولت باشد. بخشی از مردم بابت این پول‌های بادآورده که متعلق به بیت‌المال هست نگران باشند. همان جوانی که در وی شور و شعف ایجاد می‌شود بابت این دستمزد‌های هنگفت اعتراض دارد. جوانی که مشکل اشتغال و درآمد دارد نسبت به این دستمزد‌ها موضع دارد. برای اینکه این اتفاق بیفتد که هم توجیه اقتصادی برای سرمایه‌گذاران باشد هم دولت آرام خودش را از فوتبال و دیگر رشته‌های ورزشی کنار بگذارد باید به سمتی برویم که ورزش حرفه‌ای را با یک منطقی ارزان کنیم. به عنوان مثال سقف قرارداد بازیکن یا مربی ۳ میلیارد تومان و کف آن هر چه کمتر بهتر؛ و این بر مبنای یک استراتژی و برنامه ۳ ساله با کمک خصولتی‌ها بسته شود.

**توجیه اقتصادی فراهم شود

قائم مقام سابق سازمان تربیت بدنی خاطرنشان کرد: وظیفه اولیه این برنامه ۳ ساله با فدراسیون فوتبال باشد. دولت هم نظارت کند تا عددی که تعیین می‌شود ظرف ۳ سال انجام بگیرد. ارزان سازی کنند و وقتی ارزان سازی شد ظرف ۳ سال زمینه برای حضور بخش خصوصی فراهم شود. یعنی هم بسته خصوصی تعریف کنند، نظام باشگاه‌داری انجام شود و ارزان سازی هم صورت گیرد تا توجیه اقتصادی فراهم شود. آن موقع باشگاه‌هایی که الان خصولتی هستند ظرف ۳ سال به بخش خصوصی واگذار می‌شود. حالا بخش خصوصی هر عدد و رقمی که بخواهد با بخش خصوصی قرارداد می‌بندد، چون از جیب خود است و برای دولت نیست. این هنر مدیریتی دولت باید باشد که خود را از این هزینه‌های گزاف نجات دهد و از تبعیضی که حتی در بین رشته‌های ورزشی ایجاد شده رها شود. آیا یک فوتبالیست عدالت اقتصادی برابری با دیگر ورزشکاران دارد. قطعا ندارد و باید یک نظام منطقی برای آن تعریف شود تا باشگاه‌های صنعتی و دولتی به بخش خصوصی واگذار شود و دولت از این پولی که می‌پردازد رها شود. 

**فدراسیون فوتبال بی‌هنر و سوءمدیریت‌دار است

وی اضافه کرد: پولی که در فوتبال خرج می‌شود در بخش‌های ورزش یا زیرساخت‌ها هزینه کنند و قطعاً تأثیرگذاری بیشتری خواهد داشت. در عین حال اگر بازیکن یا مربیانی مدعی هستند این عدد برای آنها قابل قبول نیست، اشکالی ندارد و به کشور دیگری ترانسفر شود. اگر قابلیت ترانسفر شدن دارند حتما این اتفاق رخ دهد تا درآمد بیشتری داشته باشند. امروز پول دارد بدون آنکه عایدی داشته باشد در حال خرج شدن است. فدراسیون فوتبال هم بی‌هنر و سوءمدیریت‌دار است که باید این موضوعات در آن حل شود. االبته مواردی که توضیح دادم نیازمند یک برنامه مدون با کمک سهام‌داران باشگاه‌های خصولتی است. یعنی کارخانه‌ها با تکلیفی که دولت به آنها می‌کند این برامه را اجرایی کنند. این موضوع نیازمند کاری کارشناسی است و صاحب‌نظران باید در این زمینه نظر بدهند. اصلاً باور به ارزان سازی دارند؟ آیا مشکل در نظام باشگاه‌داری است؟ هر جایی که مشکل یا مشکلاتی وجود دارد باید مشخص شود. 

**اینجا دولت هزینه می‌کند

واعظ آشتیانی یادآور شد: این را قاطعانه می‌گویم اگر فرض بگیریم نظام باشگاه‌داری و بسته حمایتی را داشته باشیم، در این ورزش گران حرفه‌ای هیچ سرمایه‌داری جلو نمی‌آید. تنها راه ورود به این ورزش حرفه‌ای ارزان سازی آن است که بتوانیم نتیجه بگیریم تا بخش خصوصی را راغب کنیم و این بخش توجیه اقتصادی برای ورود داشته باشد. نکته دیگری که باید اشاره کنم وقتی می‌گوییم سقف قرارداد تعیین شود عده‌ای می‌گویند در فوتبال حرفه‌ای دنیا چنین چیزی وجود ندارد و درست می‌گویند ولی در دنیا بخش خصوصی هزینه می‌کند. اینجا دولت هزینه می‌کند. عده‌ای هر جایی که به نفعشان است دنیا را مثال می‌زنند. هر جا هم به ضررشان است دنیا را مثال می‌زنند. اگر بحث دنیا را می‌کنیم بخش خصوصی هزینه می‌کند. فیرپلی مالی وجود دارد. از یوونتوس امتیاز زیادی کسر می‌شود و در خطر سقوط قرار می‌گیرد. بارسلونا با مشکلات مالی مواجه می‌شود و لیونل مسی را زا دست می‌دهد. این جور نیست که همه چیز آنجا باز باشد. 

**نیمی از ۵ هزار میلیارد تومان در جیب دلالان است

وی افزود: عده‌ای به دنبال بهانه‌جویی هستند برای آنکه منافع‌شان به خطر می‌افتد. احساس می کنم عده‌ای، گروهی، باندی، قبیله‌ای پشت این قضیه‌اند که دولت همچنان پول مفت خرج کند و منتفع شوند. اطمینان دارم از بالغ بر ۵ هزار میلیارد تومانی که در مجموعه فوتبال هزینه می‌شود نیمی در جیب یک مشت کاسب، دلال و این دسته افراد است. اگر این اتفاق که پیشنهاد دادم اجرایی شود مطمئناً بخش خصوصی این اجازه را نمی‌دهد که پول هنگفت را هزینه کنند. الان می‌بینید که مدیران باشگاه‌ها هزینه‌های گزاف را انجام می‌دهند هیچ سوالی هم از آنها نمی‌شود تا جواب بدهند. فکر می‌کنند سوال و جواب فقط در رسانه است که بیایند حرف بزنند و بروند. متأسفم که می‌بینم دستگاه‌های نظارتی هیچ برخوردی نمی‌کنند و تا زمانی که این برخوردها جدی نباشد و مدیری بابت عملکردش پاسخگو نباشد باید شاهد این به هم ریختگی‌ها باشیم. لذا برای ورود به این موضوع یک اراده، شجاعت، حمایت، پشتیبانی و برنامه‌ای هدفمند می‌خواهد.