سینما در خدمت علم

به گزارش خبرنگار سینمایی خبرگزاری آنا، در صحنه‌ای از یک فیلم کلاسیک، ده‌ها ضربه به سر بوکسور می‌خورد، اما حتی با وجود خونی که از صورت متورمش می‌چکد، او فقط می‌خواهد به مبارزه‌اش ادامه دهد. هیچکس نمی‌تواند جلویش را بگیرد- نه حتی پسرش که در میان جمعیت ایستاده و پدر را تماشا می‌کند و نمی‌داند که این مبارزه چگونه به پایان می‌رسد.

دوربین بین دو بوکسوری که یکدیگر را زیر باد مشت گرفته‌اند، تماشاچی‌های دور رینگ در رفت و آمد است، و بعد ناگهان چهره پسرک را نشان می‌دهد که انگار ناگهان نزدیک شدن مرگ پدر خود را می‌بیند.

این صحنه کوتاه برگرفته از فیلم هالیوودی «قهرمان» (۱۹۳۱) ساخته کینگ ویدور بار‌ها در تحقیقات روان شناسی با یک هدف دقیق استفاده شده است: تحریک شرایط اندوه در بیننده‌ها در یک زمان بسیار کوتاه حدود ۵ دقیقه‌ای.

سانتیاگو هیدالگو، دانشکده تاریخ هنر و مطالعات فیلم دانشگاه مونترال، به مطالعه حالت‌های هشیاری ایجاد شده توسط فیلم‌هایی مانند فیلم فوق و بسیاری از اثرات دیگری که فیلم‌ها می‌توانند روی مخاطبانشان بر جای بگذارند علاقه‌مند است.

** درک تجربه

قدمت چیزی که این استاد دانشکده تاریخ هنر و مطالعات فیلم دانشگاه مونترال همیشه می‌خواست درباره تجربه فیلم دیدن درک کند به سال‌های آغاز شکل گیری سینما باز می‌گردد.

پایان نامه دکترای او «احتمالات خودگاهی ناشی از فیلم: فرمولاسیونی برای جستجوی یک تئوری» نام داشت. او در این باره می‌گوید: «در آن دوران من باید به یک فناوری قدیمی-یعنی کتاب‌ها- اتکا می‌کردم تا بتوانم درباره نحوه واکنش مخاطبان به فیلم‌هایی که در سال‌های ابتدایی قرن بیستم اکران می‌شدند تحقیق و مطالعه کنم.»

امروزه، نوروساینس یا علوم اعصاب، ابزار‌های بسیار زیادی را در اختیار محققان قرار می‌دهد تا درباره واکنش‌های فیلم بین‌ها با دقت بسیار بیشتری مطالعه کنند. برای مثال، نوروکینماتیک، از فناوری ام آر آی برای مطالعه اثرات فیلم‌ها روی بیننده‌ها استفاده می‌کند.

امروز محققان می‌توانند بررسی کنند و ببینند کدام قسمت‌های مغز در طول یک فیلم هالیوودی فعال می‌شوند و آن‌ها از طریق ابزار‌های ردیابی حرکت چشم و تشخیص چهره و بررسی بالا و پایین رفتن ضربان قلب بیننده‌ها می‌توانند به تصویری از واکنش‌های عاطفی بیننده دست پیدا کنند.