وعده «تولید گاز از فاز ۱۱ پارس جنوبی» تا اردیبهشت محقق می‌شود؟

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد خبرگزاری آنا، جواد اوجی وزیر نفت ۲۰ اسفند ۱۴۰۱ در اظهاراتی در تربت جام، مطرح کرد که تا ۲ ماه دیگر یعنی تا پایان اردیبهشت ۱۴۰۲، فاز ۱۱ پارس جنوبی بهره برداری و به تولید می‌رسد. هر چند طبق شنیده ها این اظهارنظر وزیر نفت به پشتوانه اظهارات اخیر محمدحسین متجلی مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس (بهره بردار میدان مشترک گازی پارس جنوبی) که در جلسه‌ای با حضور مدیران اعلام شده بود، مطرح شده است؛ اما بررسی شرایط نصب سکو که در انتظار شناورِ نصاب و لوله‌گذار اوشنیک ۵۰۰۰ است نشان می‌دهد تحقق این وعده در اردیبهشت سال آینده ممکن است عملیاتی نشود.

از سال ۹۲ تاکنون بهره برداری از فاز ۱۱ پارس جنوبی انجام نشده است؛ این در حالی است که بیژن زنگنه وزیر نفت دولت های یازدهم و دوازدهم در تیر ماه سال ۹۶ در صحن علنی مجلس شورای اسلامی خسارت یک سال تأخیر در اجرای یک فاز پارس جنوبی را ۵ میلیارد دلار عنوان کرده بود، با تکیه به این اظهارنظر شیخ الوزرا می‌توان گفت از ابتدای سال ۹۲ تاکنون ۴۵ میلیارد دلار خسارت عدم بهره برداری از این فاز که مرزی‌ترین فاز ایران و قطر در این میدان مشترک گازی است، برآورد می‌شود.

در راستای وعده و وعید دادن های دولت‌های مختلف، در تاریخ ۲۴ آذر ماه ۱۳۹۹ رضا دهقان معاون توسعه و مهندسی شرکت ملی نفت ایران گفته بود طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ به مرحله برداشت گاز می‌رسد. از سوی دیگر محسن خجسته‌مهر مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران ۱۸ آذر ۱۴۰۱ در آیین پایانی ششمین جشنواره تلویزیونی مستند در منطقه عسلویه گفت: طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی بهمن‌ماه امسال پس از ۲ دهه به مدار تولید می‌آید.

پیش از اظهارنظر مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، جواد اوجی وزیر نفت نیز در ۳۱ خرداد ۱۴۰۱ قول داد مهر ماه سال قبل تولید گاز به میزان ۶۷۰ میلیون فوت مکعب از این فاز کلید بخورد.

** از حفاری تا تولید 

به گفته متخصصانِ فراساحلِ صنعت نفت، حفاری و تکمیل هر چاه دریاییِ پارس‌جنوبی به طور متوسط ۸۵ روز طول می‌کشد. براین اساس، تاکنون باید ۱۰ حلقه چاه در فاز ۱۱ تکمیل و آماده تولید می‌شد. اما واقعیت این است که فقط ۲ حلقه چاه تکمیل شده و در دی ماه سال قبل قرار بود چاه سوم هم تکمیل شود؛ یعنی به طور میانگین حدود ۹ ماه زمان برای تکمیل و آماده کردن هر چاه.

این در حالی است که به گفته مطلعان، همین 2 چاه هم با استقراض کالا از دیگر بخش ها تکمیل شده است.

به گفته کارشناسانِ صنعت فراساحل، صرف نزدیک به ۲ سال و چند ماه برای تکمیلِ تنها ۲ چاه گاز به همراه حفاری بخشی از حفره‌های اولیه چند چاه دیگر، ناشی از سوءمدیریت و ناهماهنگی است که بخش زیادی از آن به ضعف ثبات مدیریتی در شرکت پیمانکار پروژه برمی گردد؛ گفتنی است در دولت سیزدهم تا کنون 5 مدیرعامل شامل آقایان مسعودی، موسوی، شکرچیان، قلاوند و علیخانی در شرکت مربوطه بر کرسی مدیریت تکیه زده اند.

**وقتی سرنوشت اوشنیک و فاز ۱۱ به یکدیگر گره می خورد

اما اینکه چرا تولید گاز از این فاز در اردیبهشت امسال بعید به نظر می‌رسد، به شرایط شناور اوشنیک ۵۰۰۰ باز می‌گردد. این شناور در حین برش سکوی فاز ۱۲ C و انتقال آن به بارج (شناور بدون کِشَنده) جهت حمل و حرکت به سمت فاز ۱۱ B در بخش حمل خود (جرثقیل) دچار مشکل شد و موفق نشد تا این سکو را انتقال دهد.

پس از آسیب اوشنیک ۵۰۰۰، این شناور جهت تعمیرات به شارجه منتقل شد. پس از مدتی، ناکام از تعمیرات وارد آب‌های خلیج فارس شد و لنگر انداخت. سفارش‌گذاری تجهیزات آسیب‌دیده آن از چین کلید خورد و اکنون نیز در انتظار رسیدن این تجهیزات است. البته سکوی مورد نظر به موقعیت فاز ۱۱ پارس جنوبی انتقال یافته و در انتظار نصب است.

هرچند مجموعه نفت اصرار دارد که این نصب با اوشنیک انجام شود، اما به گفته متخصصان ریسک چنین کاری بسیار بالاست چرا که احتمال آسیب دیدگی مجدد یا ایجاد خطر در حین نصب وجود دارد.

**دوباره کاری با تغییر شناور نصاب

یک مقام مطلع در گفتگو با خبرنگار آنا در پاسخ به اینکه چرا نصب این سکو با استفاده از شناور HL متعلق به شرکت صدرای قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) انجام نمی‌شود؟ گفت: اگر این شناور بخواهد این اقدام را انجام دهد حدود ۳۰ میلیون دلار هزینه نیاز دارد که انجام چنین کاری، دوباره‌کاری در هزینه‌هاست و اقتصادی نیست.

وی ادامه داد: تنها مشکل برای اوشنیک ۵۰۰۰ آسیب‌دیدگی آن نیست؛ حتی اگر تجهیزات به موقع برسد، تعمیر و تست مجدد آن زمان‌بر است و نمی‌توان به محض انجام تعمیرات از شناور استفاده کرد. از سوی دیگر چاه‌های حفاری شده در این فاز باید مجدد بررسی شده و آمادگی آن تست شود تا برای نصب سکو و ورود به مرحله تولید مشکلی وجود نداشته باشد که این امر نیز زمان‌بر است.

به گزارش خبرنگار آنا، با جمع بندی شرایط موجود و آنچه در حین کار انجام می‌شود تا ایمنی امور تامین شده و خسارتی به بیت المال وارد نشود، نشان می‌دهد که تحقق و عملیاتی شدن وعده وزیر برای بهره برداری از فاز ۱۱ پارس جنوبی تا ۲ ماه آینده بعید به نظر می‌رسد.