معتمدی: نگذارید صحنه‌ها خاک بخورد

به گزارش گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، آیین اختتامیه جشنواره هنری «ماهور» با معرفی برگزیدگان نخستین مسابقه سحرخوانی ایرانیان با حضور غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، محمد اله یاری مدیر کل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، علیرضا قزوه مدیر دفتر موسیقی و شعر و سرود سازمان صدا و سیما، علیرضا نادعلی نایب رئیس کمیسیون فرهنگی و سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران، مهرداد باقری رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، امیرحسین سمیعی معاون هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، مهدی سالم مدیرعامل بنیاد فرهنگی هنری رودکی، امیر عباس ستایشگر مدیرعامل انجمن موسیقی ایران و تعدادی دیگر از مهمانان از جمله محمد معتمدی، رضا مهدوی، عباس سجادی، همایون رحیمیان، سعید بیابانکی، و مدیران عرصه فرهنگ و هنر در تالار رودکی تهران برگزار شد. 

اجرای این مراسم با نجم الدین شریعتی بود و در ابتدا تیزری از صدای سید محسن حسینی از نخستین مسابقه سحرخوانی ایرانیان پخش شد.

سید محسن حسینی ، دبیر جشنواره «ماهور» اظهار داشت: این جشنواره در آستانه ماه مبارک رمضان توسط سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، طراحی، برنامه‌ریزی و مصوب شد و فراخوان آن با مشارکت و همکاری بنیاد فرهنگی هنری رودکی و انجمن موسیقی ایران منتشر شد که که «سحری‌خوانی»، «مناجات‌خوانی» و «نیایش در آئینه اقوام»از محور‌های جشنواره «ماهور» محسوب می‌شوند و از زمان اعلام فراخوان در ۲۰ اسفند تا ۱۴ فروردین پایان مهلت دریافت آثار، بیش از ۳۰۰ اثر از سراسر کشور به دبیرخانه جشنواره ارسال شد.

وی افزود: بیشترین آثار پذیرفته شده در جشنواره «ماهور» در رشته مناجات بود که استقبال هنرمندان در این رشته نسبت به سایر رشته‌های جشنواره، نشان از نیاز جامعه به این گونه از آثار معنوی دارد.برای اجرای شرکت‌کنندگان در این جشنواره، اشعاری از شعرای قدیم پیشنهاد شد، اما به دلیل غنای اشعار شاعران جوان و معاصر که از ظرفیت ارزشمندی برخوردار است نیز بهره بردیم. بهره‌مندی از ظرفیت معنوی ماه رمضان و قریحه هنرمندان عرصه آواز از اهداف برگزاری مسابقه سحرخوانی ایرانیان است؛ رویدادی که در سال‌های اخیر کمتر به آن پرداخته شده است.

دبیر جشنواره «ماهور» بیان کرد: آثار جشنواره از تنوع بالایی برخوردار بودند و در آینده نزدیک از آثار برگزیده پس از طی فرآیند فنی و ویرایشی، آلبومی منتشر می‌شود و آثار در دسترس عموم قرار خواهد گرفت.

در ادامه امیرعلی ستایشگر ، مدیرعامل انجمن موسیقی ایران نیز در این آیین ضمن قدرانی از دستندرکاران جشنواره «ماهور» اظهارداشت: مناجات‌خوانی و سحری‌خوانی یکی از مهمترین روش‌ها در حوزه موسیقی است که خیلی مغفول مانده است و کمتر به آن توجه می‌شود، مناجات‌خوانی و سحری‌خوانی در اصل یکی از شاخه‌های موسیقی ردیف دستگاهی بوده که به مرور رو به خاموشی و فراموشی گذاشته است.

امیرعباس ستایشگر گفت: زمانی که امیرحسین سمیعی معاون امور هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران پیشنهاد برگزاری جشنواره «ماهور» را داد، با حمایت معاونت امور هنری و مدیریت دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در انجمن موسیقی همراه شدیم و توانستیم با همکاری سازمان فرهنگی هنری شهرداری مسابقه سحرخوانی را برگزار کنیم.

علیرضا قزوه شاعر و مدیر دفتر موسیقی، شعر و سرود سازمان صدا و سیما هم در بخش دیگری از این مراسم ضمن قرائت اشعاری از در منقبت ماه مبارک رمضان از دست‌اندرکاران مسابقه سحرخوانی رمضان قدردانی کرد.

*سحرخوانی یک نمونه از صدهزار فرهنگ ایرانی است

سپس غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی نیز در صحبت‌هایی گفت: وقتی آقای سمیعی به من اطلاع داد که سحری خوانی یا سحوری خوانی را می‌خواهند احیا کنند من خوشحال شدم و وقتی گفت در این مراسم سخنرانی کنم بی درنگ پذیرفتم، چون فهمیدم یکی از گنجینه‌های ایرانی اسلامی را پیدا کرده و می‌خواهند این فرهنگ ارزشمند را بهتر و مؤثرتر به جامعه معرفی کنند. این یک نمونه از صدهزار فرهنگ ایرانی است که در ماه عبادت خدا و قرآن می‌تواند جلوه خاصی از فرهنگ خداپرستی باشد.

وی افزود: این ماه سرشار از آداب و سنت هاست که تنوع بسیاری هم دارند. این تنوع وقتی با تنوع مردم متقاطع می‌شوند آداب و سنت‌های زیادی از این فرایند متولد می‌شود که بسیار ارزشمندند. دراین ماه اقتضائات انضباطی الهی بیشتر و دقیق‌تر می‌شود. فرآیندی که در گذشته با توجه به اینکه رسانه‌ای وجود نداشت بسیار سخت بود. در این راه خیلی‌ها از طبیعت استفاده می‌کردند تا در زمینه اوقات سحر و افطار زمان را بسنجند. در این چارچوب خیلی اوقات مردم خود همت کرده و کار‌هایی را انجام می‌دادند که از آن جمله می‌توان به مناجات خوانی، سحری خوانی و قرائت قرآن اشاره کرد که مولانا از آن به عنوان «سحوری» هم یاد می‌کند. راه دیگری که در این زمینه وجود داشت بانگ سحری خوانی بود که مردم در کوچه و خیابان اعلام می‌کردند که نزدیک اذان صبح است و دیگر مجالی برای خوردن غذا و نوشیدن آب نیست.

حدادعادل ادامه داد: سحری خوانی و سحوری خوانی بخشی از سنت‌های فرهنگ عامه دینی ما در ماه رمضان بوده و جا دارد قبل از اینکه آخرین سحری خوانان از این دنیا بروند به آن‌ها توجه بیشتری کنیم. من امیدوارم اقدامات اخیر سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، انجمن موسیقی و دیگر مجموعه این آداب ارزشمند را از تاریخ به جغرافیا بیاورد تا ما بتوانیم استفاده‌های بیشتری داشته باشیم.

در ادامه علیرضا نادعلی سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران هم در بخش تجلیل از محمد معتمدی گفت: به عنوان شنونده موسیقی ایرانی باید بگویم که محمد معتمدی از دیار کاشان آغاز کرد و تا به امروز با موفقیت به کار خود ادامه داده است. او از جمله هنرمندانی است که در طول این سال‌ها نوای نا امیدی نبود، او همیشه حرف از میهن می‌زد. او آنجایی که خیلی‌های می‌خواستند وی برای خارج از مرز‌ها حرف‌هایی بزند ایستاد و صبوری کرد. او نوایی دارد که به جان‌ها می‌نشیند.

** برگزیدگان

در بخش بعدی پس از قرائت بیانیه هیئت داوران توسط محمد عبدالحسینی، برگزیدگان جشنواره «ماهور» نخستین مسابقه «سحرخوانی ایرانیان» معرفی و تجلیل شدند.

بخش برگزیدگان
هادی فیض‌آبادی، سیدمحمدهادی قاسمی و مهدی محمدی.

بخش شایسته تقدیر
هادی حسن‌بیگی و حمید خزاعی.

بخش تجلیل و سپاس

در این بخش از سیدمحمد معتمدی خواننده موسیقی سنتی برای تولید آلبوم «مناجات خوانی» تجلیل شد.

*برای فرهنگ این جامعه کارهای نکرده زیاد داریم

معتمدی پس از تجلیل در این آیین اظهار داشت: خودم را شایسته تقدیر نمی‌دانم، کاری نکردم که بخواهم تقدیر شوم اما از لطف شما ممنونم، دل شاد می شوم از اینکه از بنده و دوستان دیگر تقدیر می‌کنید. برای فرهنگ این جامعه کارهای نکرده زیاد داریم، امکاناتش بوده اما کارهای تاثیرگذاری نکردیم، کم رونق شدن یا منقرض شدن مناجات‌ها یکی از اتفاق‌هایی است که با آن مواجه هستیم.

وی گفت: متاسفانه اکوسیستم فرهنگی ما همچون طبیعت و محیط‌زیستمان دچار اشکال و تخریب شده است، خیلی وقت‌ها خواستیم بهره‌برداری از رودی را زیاد کنیم، کلا خشک شده است، در حوزه فرهنگی هم یک وقت‌هایی خواستیم معنویت و مسلمانی را خیلی زیاد کنیم، کلا وضعیت را بدتر کردیم، من امید دارم که با تزریق امید و کارهای اصیل شرایط بهبود پیدا می‌کند؛ چون فرهنگ ما ریشه‌اش خیلی عمیق است، ما اگر به جای اینکه بیاییم به شاخه بپردازیم، به ریشه بپردازیم، شاخه‌ها خودش جوانه خواهد زد.

این خواننده موسیقی سنتی افزود: از مسئولان درخواست دارم این صحنه‌هایی (برای اجرای موسیقی) که در سراسر کشور هست را نگذارند خاک بخورد، ما باید کار فرهنگی کنیم، چون هم تهیه‌کننده پای کار داریم و هم استعدادهای زیادی داریم اما اینها خاک می‌خورند، برخی هنرمندانمان هم یا توانشان کم می‌شود یا ترک وطن می‌کنند.

*مناجات‌خوانی از فرم‌های اصیل موسیقی ردیف دستگاهی است

همچنین پیش از تجلیل معتمدی فیلمی از او درباره مناجات‌خوانی در این آیین پخش شد، وی در این فیلم توضیح داد: فرم مناجات خوانی یکی از فرم‌های اصیل، ریشه‌دار و هزاران ساله موسیقی ردیف دستگاهی و موسیقی اجتماعی کشور است که متاسفانه در دهه‌های گذشته یک مقدار مورد غفلت واقع شد اما خوشبختانه دوباره هنرمندانی که کار آواز انجام می‌دهند، به این مسئله روی آوردند.

وی افزود: زمانی که بنده تصمیم گرفتم مناجات‌خوانی را انجام دهم، تقریبا می‌شود گفت که مناجات‌خوانی منسوخ بود، هیچ کس این کار را انجام نمی‌داد و در حوزه کاری ما یک اتفاق عجیب غریبی بود، پیام‌های متفاوتی دریافت کردم که بخش زیادی از این پیام‌ها با یک ابراز نگرانی برای آینده حرفه‌ای من بود.

این خواننده موسیقی سنتی بیان کرد: در نسلی که من هستم و نسل‌های بعدی، این فرم بار دیگر احیا و زنده شد، الان تقریبا در ابتدای ماه رمضان می‌بینیم هنرمندان زیادی مناجات‌هایی را ضبط و منتشر می‌کنند.

معتمدی درباره تولید آلبوم «مناجات‌خوانی» اظهارداشت: ابتدا قصدم تولید یک آلبوم نبود، تقریبا از اوایل دهه ۸۰ به فکر افتادم که یک مناجات تولید کنم، که وقتی منتشر کردیم و بازخورد خوبی داشت، آن را ادامه دادم و بعدها که این آثار جمع شد، تصمیم بر این شد که آن را تبدیل به یک آلبوم کنیم.

وی گفت: مناجات‌خوانی بستری است که بخش حداکثری نزدیک به تمامش حال است تا تکنیک، مناجات‌خوانی تحریر، تکنیک‌های پیچیده، مدلاسیون‌های عجیب و مرکب‌خوانی‌های فنی نباید داشته باشد، یک فرم هنری است که تمامش حال و معنویت است.اگر بخواهید یک مناجات تاثیرگذار را خلق کنید بیش از هر چیز باید روح خود را لطیف کنید، روح لطیف کردن هم در طول زندگی خود باید داشته باشید و هم اتفاقا در لحظات، روز یا هفته‌ای که می‌خواهید اثر را ضبط کنید.

محمد معتمدی در ادامه بیان کرد: با اینکه دل بنده شاد می‌شود که از بنده تقدیر می‌کنید، اما ما برای جامعه خودمان کار‌های نکرده زیادی داریم که متأسفانه امکاناتش هست، اما کارهایش را ندارم. متأسفانه اکو سیستم فرهنگی مان دچار تخریب شده مانند محیط زیستمان. خیلی وقت‌ها هم خواستیم بهره برداری‌های زیادی کنیم، اما آن را خشکاندیم. من امید دارم با تزریق امید و کار‌های اصیل و ریشه دار، شاخه‌ها به واسطه ریشه‌ها جوانه می‌زد. پس نگذارید این صحنه‌ها خاک بخورد. من هزار بار این حرف‌ها را زده‌ام و متاسفانه هنرمندان هم در حال ترک وطن هستند که باید قدر آن‌ها را بیشتر بدانیم.

جشنواره «ماهور» در قالب نخستین مسابقه سحرخوانی ایرانیان، با هدف آشنایی و تقویت بخش مناجات‌خوانی در موسیقی مذهبی و آئینی در سه حوزه سحرخوانی، مناجات‌خوانی و نیایش در آئینه اقوام توسط سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با مشارکت انجمن موسیقی ایران، طراحی شده بود.

انتهای پیام/

زهره سعیدی