ایجاد ۱۱ رشته جدید بر اساس نیاز‌های جامعه و صنعت خراسان رضوی

خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ احمد ناطق گلستان دبیر ستاد و معاون هماهنگی و برنامه‌ریزی دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان رضوی، عملکرد دبیرخانه هیئت امنای این دانشگاه در یک سال اخیر و دستاورد‌های سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی در این استان را بررسی و تشریح کرد.

گفت‌وگوی خبرنگار آنا با معاون هماهنگی و برنامه‌ریزی دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان رضوی را در ادامه می‌خوانیم.

آنا: مهم‌ترین اقدامات استانی یک سال اخیر مبتنی بر سند تحول و تعالی دانشگاه را توضیح دهید.

ناطق گلستان: با ابلاغ سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی توسط رئیس دانشگاه در سال ۱۴۰۰ و تعیین خط مشی و سیاست‌های کلی در برنامه پنج ساله (۱۴۰۵-۱۴۰۰)، دبیرخانه هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان رضوی به تشکیل کارگروه‌هایی در حوزه برنامه‌ریزی منابع و مصارف، اقتصاد دانش‌بنیان، آمایش و اقتصاد آموزش و حوزه فرهنگی و اجتماعی اقدام کرد. این کارگروه‌ها با محور دبیرستاد استان بررسی سند تحول و تعالی دانشگاه و برنامه‌ریزی برای پیاده‌سازی آن در سطح استان را آغاز کردند.

به منظور برنامه‌ریزی و نظارت دقیق بر فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی، مالی و فرهنگی استان و ایجاد وحدت رویه در این حوزه‌ها و مجزاکردن اقتصاد پژوهش، اقتصاد آموزش، اقتصاد مالی و اقتصاد منابع در استان از حوزه غیراقتصادی آنها، اداره کل برنامه‌ریزی و اقتصاد منابع و مصارف، اداره کل برنامه‌ریزی آمایشی و اقتصاد آموزش، اداره کل اقتصاد دانش‌بنیان و بازار فناوری و اداره کل فرهنگی و اجتماعی زیر نظر معاون هماهنگی و برنامه‌ریزی استان تشکیل و سال ۱۴۰۱ توسط سازمان مرکزی دانشگاه تصویب و ابلاغ شد.

آنا: برنامه اصلاح ساختار بودجه از موارد مهم مطروحه بوده، در این راستا چه اقداماتی صورت گرفته است؟

ناطق گلستان: ازجمله مهم‌ترین اقدامات صورت گرفته سال ۱۴۰۱ اداره کل برنامه‌ریزی و اقتصاد منابع و مصارف، اصلاح ساختار بودجه واحد‌های دانشگاهی استان و واقعی کردن بودجه بود که نتیجه آن برخورداری از کمترین انحراف پیش بینی با عملکرد بودجه و ارتقای عملکرد استان در کشور و افزایش حقوق کارمندان و اعضای هیئت علمی استان در مقایسه با سایر استان‌ها بود. بر همین اساس آیتمی با عنوان «عملکرد واحد» در احکام کارگزینی کارکنان در سال ۱۴۰۱ اضافه شد که در هر سال با توجه به میزان عملکرد واحد‌ها و مراکز آموزشی قابل افزایش یا کاهش است.

از موارد دیگر می‌توان راه‌اندازی بودجه نقدی واحد‌های دانشگاهی استان، استفاده بهینه از صندوق تاب‌آوری در تخصیص‌ها مبتنی بر مدل، ارزیابی عمکرد واحد‌ها و بهبود عملکرد مالی آن‌ها که نتیجه این اقدامات کاهش زیان واحد‌های زیان‌ده و افزایش سودآوری دیگر واحد‌های دانشگاهی بوده است را عنوان کرد.

در اداره کل برنامه‌ریزی و اقتصاد منابع و مصارف دانشگاه از ظرفیت‌ها و امکانات فیزیکی موجود در واحد‌های دانشگاهی با مطالعه و بررسی دقیق در راستای ایجاد منابع پایدار و تخصیص آن به کارکنان خدوم دانشگاه آزاد اسلامی بهره گرفته شده است.

آنا: مقام معظم رهبری در فرمایش اخیر خود تأکید ویژه‌ای بر آمایش رشته‌های دانشگاهی داشتند، درباره آمایش رشته‌های استان خراسان رضوی توضیح دهید.

ناطق گلستان: با توجه به فرمایش مقام معظم رهبری درباره لزوم بازنگری و آمایش رشته‌های دانشگاهی، اداره کل برنامه‌ریزی آمایشی و اقتصاد آموزش استان در راستای کمک به ایجاد اشتغال مولد و پایدار و جلوگیری از بیکاری دانش‌آموختگان دانشگاهی و ایجاد رشته‌های مهارتی و مسئله‌محور منطبق بر زیست بوم با تأکید بر نیازمحوری، مزیت محوری و آینده نگری، پس از برگزاری جلسات متعدد کارشناسی و بر اساس حوزه تمرکز و ماموریت گرایی واحد‌ها و مراکز آموزشی استان و ظرفیت‌های موجود در استان به بازمهندسی رشته‌های موجود در واحد‌ها و مراکز آموزشی استان و ایجاد رشته‌های جدید اقدام کرد که نتیجه آن راه‌اندازی تعداد زیادی رشته‌های مهارتی و کاربردی در مقطع کاردانی و کارشناسی در سال ۱۴۰۱، جابه‌جایی و ایجاد ۴۶ رشته در مقطع کارشناسی ارشد (جابه‌جایی ۳۵ رشته در درون استان بر اساس حوزه تمرکز و ماموریت گرایی واحد‌ها و با تکیه بر اطلس آمایش استان و ایجاد ۱۱ رشته جدید بر اساس نیاز‌های جامعه و صنعت) و جابه‌جایی و ایجاد ۷ رشته در مقطع دکتری تخصصی (جابه‌جایی پنج رشته در درون استان و ایجاد دو رشته جدید با توجه به ظرفیت‌های موجود در واحد‌های دانشگاهی استان) بوده است.

آمایش و بازمهندسی رشته‌ها و تحلیل و بررسی وضعیت رشته‌ها یک برنامه جامع و مدون پنج ساله است که از سوی دبیر شورای گسترش، آمایش، برنامه‌ریزی و کارآفرینی دانشگاه آزاد اسلامی ابلاغ شده و از اساسی‌ترین برنامه‌های تحولی دانشگاه است و قطعاً چراغ راهی در مسیر آموزش عالی در دانشگاه آزاد اسلامی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری خواهد بود.

آنا: اطلس آمایش مبحث جدیدی است که به تازگی زیاد شنیده‌ایم، در این‌باره نیز توضیح دهید.

ناطق گلستان: دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان رضوی با جدیت در حال انجام و پیاده سازی اطلس آمایش استان بر اساس سند تحول و تعالی دانشگاه است و در این راستا برنامه‌ریزی‌های لازم برای ایجاد رشته‌های مهارتی مرتبط با نیاز مردم شهرستان مشهد مقدس ازجمله اورژانس اجتماعی- سلامت یاری- تصویر برداری پزشکی (رادیوگرافی) و رشته بازیگری که تقاضای تعداد کثیری از دانش‌آموزان مشغول به تحصیل در مشهد مقدس بوده صورت پذیرفته است.

آنا: مهم‌ترین برنامه‌های آینده دبیرخانه دانشگاه آزاد در خراسان رضوی را بیان کنید.

ناطق گلستان: در حوزه اقتصاد آموزش در حال برنامه‌ریزی برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه مدت مهارتی با توجه به نیاز‌های جامعه و بر اساس حوزه تمرکز و ماموریت گرایی واحد‌های دانشگاهی و تولید ناخالص داخلی استان هستیم تا به این طریق سبب ایجاد اشتغال پایدار و مولد برای جوانان استان و مردم مشهد مقدس باشیم.

در حوزه فرهنگی و اجتماعی نیز با توجه به دغدغه‌های رئیس دانشگاه برگزاری دوره‌های مستمر مشاوره برای دانشجویان و تبیین اهداف متعالی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و برگزاری اردو‌های فرهنگی در دست انجام است. ازجمله مهم‌ترین برنامه‌های حوزه فرهنگی استان ایجاد راهکار‌های عملیاتی برای بیانیه تعلیم و تربیت، ابلاغی رئیس دانشگاه است.

در حوزه اقتصاد دانش‌بنیان برنامه‌های متعددی در راستای تشکیل شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌‌‌آپ‌ها در سال ۱۴۰۲ خواهیم داشت. اقتصاد کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها و تسهیل‌گری در امر درآمد‌های غیرشهریه‌ای از جمله دیگر برنامه‌های این حوزه در سال ۱۴۰۲ خواهد بود.

در حوزه اقتصاد منابع و مصارف نیز با جدیت در حال تدوین مدلی بهینه در مدیریت هزینه‌ها و انسجام بخشی به بودجه استان و کسب درآمد‌های پایدار هستیم که اثرات و ثمرات آن در احکام کارگزینی کارمندان و اعضای هیئت علمی واحد‌ها و مراکز آموزشی استان نمایان خواهد شد.

آنا: و سخن پایانی...

ناطق گلستان: امیداست دانشگاه آزاد اسلامی بتواند با ریل‌گذاری جدید در راستای اعتلای آموزش عالی کشور در نظام جمهوری اسلامی ایران گامی مؤثر بردارد. بدون شک لازمه تحقق این مسیر درست این است که همه مسئولان اعم از رؤسا، اعضای هیئت علمی و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی خود را ملزم به اجرای این رویکرد تحولی عظیم بدانند و چنانچه اراده‌ای بر انجام این رویکرد‌ها نداشته باشیم، دستیابی به نتایج ایده‌آل محقق نخواهد شد.

گفتگو از جواد دوست‌زاده