سیاست سه‌مرحله‌ای دانشگاه آزاد برای آمایش رشته‌ها/ ۱۷ تیر آخرین مهلت بازنگری رشته‌هاست

گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا ـ حسین بوذری؛ دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی عنوان می کند که مبنای تغییر و تحول در دانشگاه  براساس داده، دانش، اطلاعات و دانستن است، وی ادامه می دهد باید داده مبنا تغییرات را انجام دهیم و اگر می خواهیم در آموزش عالی تحول رخ بدهد، این تحول با نگاه به آینده امکان پذیر است. 

با این نگاه تغییرات با بنیادی ترین رویکرد یعنی با توجه به آمایش در دانشگاه آزاد اسلامی دنبال می شود تا از این طریق واحدهای دانشگاهی مبتنی بر ماموریت، نیاز و حل مسئله رشته ها و برنامه های درسی خود را تعریف کنند. 

در راستای تحلیل و بررسی رشته‌های دانشگاهی و لزوم نوسازی و بازنگری بر برخی رشته‌های منسوخ شده گفت‌وگویی را با محمدرضا داداشی معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان و واحد گرگان داشته ایم که در ادامه می آید:

**فاز نخست آمایش رشته‌ها در حال نهایی‌شدن است

آنا: استراتژی دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان در راستای آمایش و ساماندهی رشته‌های دانشگاهی چیست؟

داداشی: آمایش دانشگاه آزاد اسلامی در سه فاز پیاده‌سازی می‌شود، فاز نخست از روز جمعه ۲۶ خرداد در ۶ جلسه آغاز شده و در حال نهایی‌سازی است. در خروجی مرحله نخست سند آمایش دانشگاه آزاد اسلامی تفکیک واحدها و استان‌ها آماده می‌شود و محتوا‌های این سند شامل مباحث آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، دانشجویی، اداری و مالی است که مربوط به سه سال اخیر است و تاکنون کشور انجام نشده و دانشگاه آزاد اسلامی این کار را آغاز کرده و بعد از نهایی شدن اطلاعات وضعیت آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، دانشجویی، اداری، مالی در واحد‌های دانشگاه آزاد اسلامی نمابش داده خواهد شد.

فاز دوم، بعد از اینکه وضعیت موجود واحد‌ها دانشگاه آزاد اسلامی و استان‌ها استخراج می‌شود سراغ مأموریت‌گرایی می‌رویم و این مأموریت‌گرایی شامل چند بند است: نخست مشخص کردن عملکرد یک واحد دانشگاهی (به صورت استانی، ملی و بین‌المللی)، به طوری که دانشگاه آزاد اسلامی واحد خراسان به‌دلیل جامع بودن فعالیت‌های آموزشی را به صورت بین‌المللی پیش می‌برد، واحد‌های متوسط سطح عملکردی پایین‌تری دارند و ملی عمل می‌کنند و واحد‌های کوچک‌تر نیز آموزش‌‌های خود را به صورت محلی و منطقه‌ای پیش می‌برند.

همچنین یکسری مأموریت‌ برای واحد‌های دانشگاه آزاد اسلامی شمال کشور تعریف شده، به اینصورت که در شهرهای شمال کشور کشاورزی رونق بیشتری دارد، بنابراین در حوزه دانشگاهی تمرکز روی کشاورزی است و در جنوب کشور هم به حوزه‌های ماهیگیری و پتروشیمی پرداخته می‌شود و رشته‌های دانشگاهی بیشتر به این سمت گرایش دارد.

بنابراین واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در استان‌ها را علاوه بر سطح عملکردی براساس حوزه تمرکز موضوعی تقسیم می‌کنند.

**بازمهندسی و بازتوزیع دانشگاه آزاد در چند مرحله

وجه تمایزی که دانشگاه آزاد اسلامی در زمینه آموزشی با آموزش عالی دارد، این است که آموزش عالی کشور را به ۳۱ استان تقسیم کرده و دانشگاه‌های واقع در استان‌ها را ۳۱ ناحیه درنظر گرفته (یعنی هر استان یک ناحیه)، به‌عنوان مثال استان تهران با چنین بزرگی و دانشجویان بسیار یک ناحیه شهرهای کوچک هم در قالب یک ناحیه قرار گرفته‌اند.

مقرر شده در دانشگاه آزاد اسلامی این سیاست تقسیم‌بندی آموزشی تغییر کند، به طوری که استان‌های مختلف را براساس مساحت، تعداد دانشجو و هیئت علمی و معیارهای اقتصادی و اجتماعی به یک یا چند ناحیه تقسیم کنند.

به‌عنوان مثال استان گلستان که کوچک است، یک ناحیه می‌شود و استان فارس که دارای مساحت بالایی بوده، به ۶ یا هفت ناحیه تقسیم خواهد شد.

فاز سوم بازمهندسی است، یعنی مقرر شده رشته‌های تحصیلی، هیئت علمی و کارمندان مختلف و دانشجویان بازتوزیع شوند.

به‌عنوان مثال یک واحد دارای رشته‌ای بدون دانشجو و متقاضی است، در حالی که واحدی دیگر رشته ندارد، اما متقاضی دارد، به همین منظور بین واحد‌های مختلف بازمهندسی صورت می‌گیرد.(درون استان و بین‌استانی)، یعنی استانی که دارای متقاضی نیست، رشته خود را به واحد دانشگاهی در استان دیگر انتقال می‌دهد.

همچنین ممکن است یک هیئت علمی در دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان که رشته تخصصی در این واحد ندارد، به واحد دیگری که دارای آن رشته است منتقل شود، به این ترتیب آمایش و ساماندهی رشته‌های دانشگاهی صورت می‌گیرد.

آنا: جایگاه رشته‌های جدید نظیر تحلیل داده و هوش مصنوعی از منظر آینده شغلی دانشجویان چگونه است؟

داداشی: در فاز سوم رشته‌های تحصیلی به چهار بخش تقسیم می‌شوند و یک ماتریسی به رنگ آبی، قرمز، زرد، سبز کشیده می‌شود، رنگ قرمز رشته‌های تحصیلی هستند که بازار کار و متقاضی ندارند، در مقابل رشته‌هایی هم وجود دارند که به گاو شیرده معروف هستند که متقاضی و بازار کار دارند و معمولاً درآمد دانشگاه‌ها از همین رشته است.

سوم، برخی رشته‌ها هم نوظهور هستند، مانند هوش مصنوعی و تحلیل داده که در بسیاری از واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی وجود ندارند، اما دارای بازار کار زیادی است.

به‌عنوان مثال فردی که در زمینه هوش مصنوعی دارای تبحر باشد، بازار کار خواهد داشت، اما در رشته‌های دانشگاهی وجود ندارد، بنابراین این رشته‌ها آینده مثبت و رو به رشدی دارند که اصطلاحاً به آنها رشته‌های در حال ظهور یا نوظهورگفته می‌شود و این رشته‌ها آینده دانشگا‌ه‌ها را تأمین می‌کنند.

**دانشگاه‌ها تا ۱۷ تیرماه برای بازنگری سرفصل‌ها و رشته‌ها فرصت دارند

آنا: چند درصد رشته‌ها در دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان منسوخ شده و نیاز به بازنگری دارند؟

داداشی: رشته‌های منسوخ شده در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی و استان‌ها متفاوت است، اما معمولاً بین ۱۰ تا ۲۰ درصد رشته‌های تحصیلی و روند جذب دانشجو در دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان در سال‌های مختلف رو به افزایش بوده است.

آنا: نحوه تعامل دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان با سازمان ها نظیر فنی و حرفه‌ای برای مهارت آموزی چگونه است؟

داداشی: در دانشگاه آزاد اسلامی معاونتی به‌نام معاونت آموزشی و مهارتی ایجاد شده که با آموزش‌های مراکز فنی و حرفه‌ای تطابق دارد، مقرر شده در سال تحصیلی آینده رشته‌های جدیدی به رشته‌های دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان در واحدهای مختلف اضافه شود و اغلب این رشته‌ها با رویکرد مهارت‌آفرینی و کارآفرینی خواهد بود. 

آنا: در راستای به‌روزرسانی و تبدیل شیوه‌های سنتی و کهن مدل‌های آموزشی به شیوه‌هایی که نیاز روز جامعه است چه اقداماتی داشته‌اید؟

داداشی: سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی هفته گذشته سرفصل‌های قدیمی و بخشنامه‌های آموزشی را برای استان‌ها ارسال کرد و تا ۱۷ تیرماه برای بازنگری، تغییر سرفصل‌ها و آموزش‌ها به واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی فرصت داده شده است.

انتهای پیام/

حسین بوذری