«پریگوژن» رهبر شورشی «واگنر» کیست؟

گروه جهان خبرگزاری علم و فناوری آنا- حرف و حدیث‌ها پیرامون شکل گیری و اهداف «واگنر»، گروهی از شبه نظامیان مسلح که حضور چشم گیری در صحنه جنگ اوکراین داشته اند، بسیار است.

تا همین دیروز که «یوگنی پریگوژین» فرمانده واگنر علیه ارتش روسیه اعلام جنگ کرد، به این گروه به چشم مزدور روسیه نگاه می‌شد.

اما از روز جمعه، با ادعای پریگوژن مبنی بر اینکه نیروهایش از سوی ارتش روسیه هدف حمله قرار گرفته اند، ورق برگشت و او اکنون با مستقر کردن مردان مسلح در شهر «روستوف»، به خاک روسیه تعرض و خاطر کاخ کرملین را آشفته کرده است.

از واگنر چه می‌دانیم؟

حدود دو ماه پیش، وزارت دفاع انگلیس مدعی شد که واگنر در مقام بازوی نیابتی روسیه،۵۰ هزار شبه نظامی را در اوکراین فرماندهی می‌کند و یکی از اصلی‌ترین نیرو‌های تاثیرگذار در میدان نبرد است.

 ادعا می‌شود که گروه واگنر پیش از جنگ اوکراین، تنها حدود ۵ هزار نیروی نظامی داشته که عمدتاً نظامیان سابق روسیه بوده اند اما بعد‌ها شایعاتی منتشر شد که در جریان جنگ اوکراین، وی به شرط آزادی، زندانیان جرایم سنگین را جذب گروه واگنر کرده است.

این نهاد برای اولین بار در سال ۲۰۱۴ و در جریان الحاق کریمه به روسیه ظاهر شد و در طول سال‌ها به یک پیمانکار خصوصی برای ارتش روسیه تبدیل شده است. 

بنابر گزارش‌ها، این گروه نام خود را از اسم مستعار بنیانگذارش یعنی «دیمیتری اوتکین» وام گرفته که یک افسر بازنشسته ارتش روسیه بود.

گفته می‌شود که اوتکین، این نام را به نشانه علاقه‌مندی به «ریشارد واگنر» آهنگساز آلمانی انتخاب کرده است.

طبق برخی شایعات، واگنر در صحنه درگیری‌های سوریه هم دخیل بوده و در قاره آفریقا هم حضور داشته است. به روایتی، این گروه از سال ۲۰۱۶ در لیبی فعال بوده و از نیرو‌های وفادار به ژنرال خلیفه حفتر حمایت کرده است. 

همچنین گفته می شود که در سال ۲۰۱۷، گروه واگنر برای محافظت از معادن الماس به جمهوری آفریقای مرکزی (CAR) دعوت شد حال آنکه در سودان هم فعال است و از معادن طلا محافظت می‌کند.

گروه واگنر در سال ۲۰۲۲ به عنوان یک شرکت ثبت شد و یک دفتر مرکزی جدید در سن پترزبورگ افتتاح کرد که ساعاتی پیش از سوی پلیس روسیه هدف حمله قرار گرفت.

شبه نظامیان واگنر اخیرا با تسخیر شهر «باخموت»، یکی از دستاوردهای نظامی روسیه در جریان جنگ اوکراین را رقم زد.

اخیرا وزارت خزانه داری آمریکا طی بیانیه‌ای اعلام کرد که گروه واگنر به رهبری یوگنی پریگوژین را یک گروه «جنایی فراملی مهم» تلقی می کند و آن را به فهرست تحریم‌های این وزارت‌خانه اضافه کرده است. در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا آمده است: با این تصمیم حامی جنگ در اوکراین هدف قرار گرفته و ۸ نفر٬ ۱۶ شرکت و ۴ هواپیمای مرتبط با گروه واگنر نیز تحریم خواهند شد.

پریگوژن کیست؟

«یوگنی پریگوژین» رهبر فعلی واگنر که علیه کرملین اعلام جنگ کرده است، برای اولین بار با لقب «آشپز پوتین» به شهرت رسید، زیرا برای رویداد‌های رسمی در کرملین غذا و نوشیدنی تأمین می‌کرد.

شایعه شده است او که تاجری از دومین شهر بزرگ روسیه، سنت پترزبورگ است، با «ولادیمیر پوتین» در دهه ۱۹۹۰ آشنا شد. در آن زمان رئیس‌جمهوری آینده در دفتر شهرداری شاغل بود و به رستوران او که در بین مقامات محلی محبوب بود، رفت و آمد می‌کرد.

پریگوژین در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۱۱ گفته بود: ولادیمیر پوتین می‌داند که من چطور این بیزینس را از یک کیوسک هات داگ فروشی شروع کردم و می‌داند که من از هرکسی که مهمانم باشد، استقبال می‌کنم.

پریگوژین همچنین در پایتخت روسیه یک شرکت به نام «کنکورد» داشت که ناهار مدارس دولتی را تهیه می کرد. 

اما در پشت پرده این مشاغل، وزارت امور خارجه آمریکا، پریگوژین را به انجام معاملات تجاری گسترده با وزارت دفاع روسیه متهم می‌کند.

از جمله شرکت‌های مرتبط با پریگوژین شرکت «اورو پلیس» ثبت شده در مسکو است. در سال ۲۰۱۶ شرکت اورو پلیس فروش محصولات غذایی را به عنوان فعالیت‌های اصلی خود لیست کرده بود، اما در سال ۲۰۱۷ این شرکت فعالیت‌های دیگری شامل استخراج معدن، تولید نفت و گاز را به عنوان فهرست فعالیت‌هایش ذکر کرد و دست به افتتاح دفتری در شهر دمشق پایتخت سوریه زد.

بر اساس تحقیقاتی که در سال ۲۰۲۲ توسط رسانه هایی چون «اشپیگل» و «اینسایدر« انجام شد، ادعا می شود که فعالیت‌های پریگوژین به شدت با وزارت دفاع روسیه و بازوی اطلاعاتی آن ادغام شده است.

پریگوژن سال‌ها ارتباط خود با واگنر را انکار می‌کرد، اما سرانجام در ماه می ۲۰۱۴ اقرار کرد که از بنیانگذاران این گروه است که به ادعای او از میهن پرستان روس تشکیل شده اند.