تشریح اصول هشت‌گانه حاکم بر ابتکار «ایران-راه» در کریدور شمال-جنوب

به گزارش گروه اقتصاد خبرگزاری علم و فناوری آنا، مهرداد بذرپاش در سومین نشست سه‌جانبه ایران-هند و روسیه که با هدف تسهیل ترانزیت در مسیر کریدور شمال-جنوب با حضور مقامات کشور‌های مختلف در تهران برگزار شد، ضمن خیرمقدم به مدعوین اعلام کرد اصول حاکم بر ابتکار ایران-راه که در پیوند عمیق با مفاهیم مرتبط با کریدور شمال-جنوب هستند، شامل ۸ اصل اساسی به شرح زیر است؛

۱- چندجانبه‌گرایی یا به عبارتی حرکت به سمت همگرایی اقتصادی در حوزه کریدور‌ها و خنثی‌سازی یک‌جانبه‌گرایی و تحریم‌ها

۲- مشارکت‌جویانه یعنی پاسخ به نیاز‌ها و تأمین منافع مشترک ذی‌نفعان.

۳-رویکرد همسایگی ترانزیتی به مفهوم ایجاد فرصت‌های ترانزیتی و لجستیکی برای کشور‌های همسایه و غیرهمسایه از طریق تقویت پیوند‌های ترانزیتی.

۴- رویکرد شبکه‌ای یعنی هم‌افزایی کلیه زیرساخت‌ها و تسهیلات ترانزیتی و لجستیکی ذی‌نفعان به منظور آزادسازی ظرفیت‌های بالقوه شرکای ترانزیتی.

۵-تسهیل گر یعنی توجه به درهم‌تنیدگی ترانزیت، لجستیک، تجارت و امور مالی - بانکی و هماهنگ‌سازی رویه‌ها، قوانین در این حوزه‌ها.

۶- مبتنی بر حافظه تاریخی یا به عبارتی، یادآور مناسبات تاریخی کشور‌ها در قرن‌های پیشین در مراودات تجاری جهانی.

۷-هوشمندانه و فناورانه یعنی تقویت جریان انتقال دانش، تجربیات و فناوری لجستیکی و ترانزیتی با تاکید بر فناوری‌های هوشمند و دیجیتال.

۸- انعطاف پذیر و تاب آور یا به عبارتی، حفظ کارایی و کیفیت زیرساخت‌ها و خدمات حمل‌ونقلی و لجستیکی در شرایط گوناگون.

بذرپاش خطاب به حاضران ادامه داد: مهمانان گرامی، در راستای بهره‌مندی حداکثری از پنجره فرصت بیان شده جهت رونق مبادلات و توسعه مسیر‌های مقرون به صرفه در جهت شمال-جنوب و مشخصاً کریدور حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب در چارچوب مشارکت‌جویانه، راهبرد‌های اساسی این ابتکار را به شرح زیر پیشنهاد می‌کنم:

۱- حمایت و تشویق فعالان و بازیگران تجارت، لجستیک، حمل و نقل و ترانزیت به منظور توسعه و تقویت حمل‌ونقل ترکیبی و چندوجهی

۲- استفاده از ظرفیت شورای هماهنگی کریدور شمال-جنوب به منظور همسان‌سازی سازوکار‌های همکاری و پیاده سازی مفهوم پنجره واحد ترانزیت

۳- استفاده از ظرفیت سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله سازمان همکاری شانگهای، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان همکاری‌های اقتصادی یا همان اکو

۴- مدیریت یکپارچه جریان حمل‌ونقل و توسعه حمل‌ونقل فناورانه، با تاکید بر اتصال پلتفرم‌های آنلاین و اشتراک‌گذاری اطلاعات و داده‌ها با تأکید بر امکان رصد محموله‌ها در مسیر کریدور

۵- توسعه همکاری‌ها در حوزه بیمه‌های حمل ونقل و افزایش گردش پول در مبادلات و تسویه‌های مالی در مناسبات حمل و نقل و ترانزیتی بر اساس پیمان‌های پولی دوجانبه جهت دفع ریسک‌های مالی و رقابتی‌تر شدن مسیر‌های کریدور شمال-جنوب

۶- تعمیق همکاری‌های راهبردی در زمینه سرمایه‌گذاری مشترک در توسعه زیرساخت‌های کلیدی حمل و نقل و لجستیکی جهت تسریع در تکمیل و توسعه آن‌ها

وزیر راه و شهرسازی پس از بیان محور‌های راهبردی، خطاب به حاضرین تشریح کرد:حضار محترم، نزدیک به یک ماه قبل و در سخنرانی‌ام در بیست و ششمین مجمع بین المللی اقتصادی در سنت پترزبورگ، ابتکار جمهوری اسلامی ایران به نام ایران-راه (IRAN-RAH) را به عنوان پنجره فرصتی برای استفاده کشور‌های ذی‌نفع و کلیه بازیگران عرصه تجارت، لجستیک و ترانزیت، از قلمروی جمهوری اسلامی ایران به عنوان سرزمین فرصت‌های لجستیکی و ترانزیتی مطرح و اشاره کردم که واژه راه در زبان فارسی، همزمان هم به معنای راه و هم راه‌حل است.

بذرپاش ادامه داد: لذا، ایران-راه به این معنی است که ایران، هم به عنوان راه و هم راه حل، برای پیوند‌های امن، ایمن، سهل، سریع و مقرون به صرفه‌ی اقتصادی، برای رقابت سازنده و مشارکتِ بازیگران ذی‌نفع در عرصه ترانزیت و لجستیک نقش آفرینی خواهد کرد.

به این ترتیب، کشور‌های منطقه و فرامنطقه‌ای این فرصت را خواهند داشت که با استفاده از مسیرها، امکانات و ظرفیت‌های ایران، بخش عمده‌ای از مسائل ترانزیتی و لجستیک خود را حل کنند.

وی یادآورشد: از منظر تاریخی، سرزمین ایران قرن‌ها به عنوان گذرگاه بین قاره ای، نه تنها نقشی کلیدی در تجارت و مبادلات کالا ایفا کرده، بلکه دریچه‌های تعامل را میان انسان‌ها گشوده و فصلی با شکوه را در تاریخ بشریت رقم زده است. در این عصر طلایی، در مسیر‌های باستانی که از قلمروی ایران می‌گذشتند، روح صلح و همکاری و سود متقابل بر مبنای تشریک مساعی نژادها، اقوام و تمدن‌ها و ادیان گوناگون و نیز جریان‌های پایدار مبادله فرهنگ، دانش و تجربه موج می‌زد و این چنین شد که میراث بزرگ بشریت در این تعاملات و تبادلات شکل گرفت، که آثار باستانی به جا مانده از آن دوران، نظیر کاروانسراها، مؤید این واقعیات انکار ناپذیر است.

این اصول حاکم بر ابتکار ایران-راه، کاملا همسو با مفاهیم بنیادین کریدور شمال-جنوب آزادکننده ظرفیت‌های عظیم ناشی از مزیت‌های متعدد نسبی و رقابتی جغرافیایی و اقتصادی است.

به گفته وزیر راه و شهرسازی اهمّ این مزیت‌های نسبی و رقابتی عبارتند از:

۱-همجواری «کریدور شمال-جنوب»، با قطب‌های تولید و مصرف انرژی جهان.

۲-ایجاد ائتلاف‌های جدید ترانزیتی بر مبنای تجارت و توسعه زنجیره تامین نوین.

۳-پیوند و دسترسی کشور‌های حوزه غرب آسیا، قفقاز، آسیای میانه و خلیج‌فارس.

۴-ایران به عنوان پلی با ثبات، امن، مقرون به صرفه و بهینه برای ترانزیت.

۵-فرصت‌های جذب سرمایه‌گذاری مشترک کشور‌های ذی‌نفع در کریدور شمال-جنوب در زیرساخت‌های کلیدی.

۶-امکان تعریف و توسعه مسیر‌های ترانزیتی ترکیبی و چند وجهی.

۷- امکان بهره‌گیری از ظرفیت‌های همکاری همه‌جانبه سازمان‌های منطقه‌ای.