ضرورت مأموریت‌محوری در فضاهای دانشگاهی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، امید رضایی‌فر، سرپرست معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در نشست سراسری مدیران مراکز رشد کشور که امروز در پارک فناوری پردیس برگزار شد، اظهار کرد: هدف از برگزاری این نشست هم‌افزایی، انتقال تجربیات و شبکه‌سازی بین مراکز رشد سراسر کشور است. ۲۷۴ مرکز رشد به‌صورت رسمی در این پارک وجود دارد و ۴۰ مرکز رشد در حال اخذ مجوز و در شرف تأسیس هستند. باید به مراکز رشد نگاه خاصی داشته باشیم.

وی با بیان اینکه علاوه بر استمرار فعالیت‌ها و رویکرد‌ها باید فضای تحولی مراکز رشد را در نظر بگیریم، افزود: اگر در ۱۰ سال گذشته صحبت از مراکز رشد بود، نیاز به فرهنگ‌سازی جدی داشتیم. یکی از ویژگی‌های مهم و اصلی مراکز رشد جذابیت‌های بصری این است که علاوه بر رویکرد‌ها و کارکردها، به‌واسطه نشانه‌های زیرساختی و عمرانی ایجاد شده است.

سرپرست معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری عنوان کرد: امروزه مراکز رشد جایگاه ویژه‌ای در زیست‌بوم فناوری و نوآوری دارند و آنها باید جایگاه اساسی خود را بهتر و دقیق‌تر از گذشته در پازل این زیست‌بوم بشناسند تا نقش خود را بتوانند ایفا کنند. مهم‌ترین نقش و رکنی که از مراکز رشد نیاز داریم، جذابیت کارکردی، شادابی، خلاقیت و آزادی عمل است.

رضایی‌فر مطرح کرد: فضای تعامل و تولیدات انبوه و مشکلات تولید سفارشی در پارک علم و فناوری وجود ندارد و فضای آن ترکیبی از مجموعه‌های علمی، ایده‌های غیر روی زمین و واقعی است.

وی با بیان اینکه مراکز رشد فضا را برای افرادی که حضور دارند به محیطی امیدوارکننده تبدیل می‌کند، اضافه کرد: مراکز رشد پارک علم و فناوری در فضای تولید درگیر بوده و آزادی عمل زمینه‌ساز رویکرد‌ها و اتفاقات مهم است. در فضای مراکز رشد نیاز به حمایت‌های ویژه‌ای داریم. جنس حمایت‌ها در مراکز رشد نمی‌تواند به‌صورت فضای کوچک‌شده حمایت‌های پارکی باشد و مجموعه‌ها ریسک بالایی را باید قبول کنند برای اینکه بتوانند ایده‌های خود را به نمونه اولیه تبدیل کنند.

سرپرست معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مطرح کرد: حمایت‌ها باید به‌ گفتمان و مطالبه جدی تبدیل و به‌صورت علمی، تجربه‌نگاری و کارشناسی منتشر شود. در معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری سعی داریم فضا، کسری سرمایه و فعالیت‌های تسهیلاتی را در مراکز پیگیری کنیم.

رضایی‌فر توضیح داد: باید دید که چه نیاز‌هایی در مجموعه‌های پارکی و مراکز رشد داریم. این موضوع در قالب مقالات روزنامه‌ای و مجموعه گفتمانی که با دستگاه‌های متولی و مسئولان انجام شده، حائز اهمیت است.

وی با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های مهم مراکز رشد فرصت است، عنوان کرد: علاوه بر فعالیت‌هایی که یک گروه، هسته و واحد فناور می‌تواند به‌عنوان یک مجموعه تخصصی و اختصاصی خود دنبال کند، فرصت به اشتراک‌گذاری تجربیات اعضا و واحد‌های داخل مراکز است. این موضوع توانمندسازی و ایجاد فرصت مضاعف برای کسانی است که در واحد‌ها حضور دارند.

 سرپرست معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به اینکه همکاری مجموعه‌ها با یکدیگر می‌تواند بسیار کارآمد باشد، اضافه کرد: همکاری این مراکز رشد با یکدیگر در درصد پایینی رخ می‌دهد و این موضوع نیاز به فرهنگ‌سازی و حمایت دارد. حمایت از مراکز در قالب اتاق‌های فکر و مراکز هم‌فکری و هم‌اندیشی فرصت مضاعفی را بین مجموعه‌ها و واحد‌ها ایجاد می‌کند تا با ایجاد برنامه‌های تکمیلی، ایده‌پردازی و حمایتی به رفع اشکال بپردازند.

رضایی‌فر با بیان اینکه مراکز رشد متولی طرح دستیار فناوری هستند، تشریح کرد: تجربه خوبی در این طرح داشتیم که برخی از گره‌های فنی و فناوری با حضور یک فرد و فکر کامل شد. مراکز رشد علاوه بر موضوعات مذکور باید مأموریت محوری تخصصی پیدا کنند. مجموعه تخصص‌ها و موضوعاتی که به فضای منطقه‌ای اختصاص پیدا می‌کند، کمک ویژه‌ای نمی‌کند و چگالی و عمق فعالیت را کاهش می‌دهد. ما در این زمینه احتیاج داریم که فناوری‌های مکمل کنار یکدیگر قرار گیرند و فناوری‌های مختلف به تکمیل زنجیره ارزش یکدیگر کمک کنند.

وی تأکید کرد: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری باید روی مأموریت‌های محوری نقش جدی‌ای ایفا کند و باید مأموریت‌های محوری پارک علم و فناوری و مراکز رشد را در منطقه هدایت کرد که مجموعه‌های دیگر در راستای موضوعات مختلف فناوری اطلاعات، بهداشت، سخت‌افزار و نرم‌افزار حرکت خود را باید تنظیم کنند. سه تا چهار اولویت محوری برای یک مرکز قابل تفکیک است و سایر برنامه‌ها برای حمایت از موضوع هستند.

سرپرست معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بیان کرد: مأموریت‌محوری در فضا‌های دانشگاهی و فضای فناوری کم‌تر دیده شده که باید به آن بیشتر  پرداخته شود. ویژگی دیگر مراکز رشد چالاکی و چابکی است و نخستین حلقه فضای فناوری که می‌توانند قرار بگیرند، نقطه تعامل با دانشگاه‌ها و مراکز علمی پژوهشی بوده که باید از طریق این مراکز رشد رخ دهد. حتی مراکز رصدی که در دانشگاه نیستند باید حضور خود را با یک ارتباط همکارانه رقم بزنند.

رضایی‌فر تبیین کرد: فضا‌های بین علم و فناوری باید به‌صورت مکمل با یکدیگر فعالیت داشته باشند. حضور در دانشکده‌های مختلف، ایجاد مراکز نوآوری با هماهنگی دانشگاه باید ایجاد شود؛ زیرا این فضا برای محیط علمی کافی نیست و جایگاه زیادی برای فضای فناوری به‌صورت چشم‌نواز نمی‌بینیم.

وی اضافه کرد: بحث تربیت نیرو‌های انسانی برای حوزه‌های مختلف باید در مراکز رشد جدی قلمداد شود. مراکز رشد با طرح دستیار فناوری و برنامه‌های ایده‌محور در حوزه مهارت و تربیت نیرو‌های انسانی اقدام کنند؛ زیرا این حوزه به یک بحران تبدیل شده است. در کنار اتاق فکر در مراکز رشد، واحد‌هایی باید به‌عنوان واحد‌های اندیشه‌ورز برای خود مرکز در راستای تعیین راهبرد‌ها و فضایی که برای انسجام مأموریت‌های مراکز رشد بوده ایجاد کرد تا  باید بتوانیم در حوزه‌های مختلف ترغیب و ترویج در حوزه فلسفه فناوری داشته باشیم. در واقع نباید به دنبال تفکیک فضا‌های حوزه فناوری‌های نرم و سخت برویم و این را در قالب مراکز رشد و فناوری اجرا کنیم.