سینمای اجتماعی و قربانی جدید پخش قاچاقی فیلم

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، فیلم سینمایی «تفریق» به کارگردانی مانی حقیقی، از ساعاتی پیش در فضای مجازی منتشر شده و بسیاری از از کانال‌های دانلود فیلم و سریال، نسخه با کیفیت این فیلم را برای دانلود در اختیار مخاطبان‌شان قرار دادند. نوید محمدزاده، ترانه علیدوستی، سهیلا رضوی، سعید چنگیزیان، علی باقری، اسماعیل پوررضا و وحید آقاپور بازیگران این فیلم هستند و حقیقی جدا از کارگردانی، به همراه امیررضا کوهستانی، وظیفه نویسندگی آن را نیز برعهده داشته است.

این برای چندمین بار در سال اخیر است که برای آثار سینمایی ایرانی چنین اتفاقی رخ می‌دهد. پیش از این فیلم‌های «برادران لیلا»، «جنگ جهانی سوم» و «خط فرضی» آثاری بودند که نسخه قاچاق آن‌ها پیش از اکران عمومی در کشور، سر از فضای مجازی درآورد و در کانال‌های تلگرامی و شبکه‌های ماهواره‌ای منتشر شد.

نکته جالب توجه اینجاست که فیلم سینمایی «تفریق» با موردی مثل «برادران لیلا» تفاوت‌های زیادی داشت. این فیلم پروانه ساختش را از سازمان سینمایی گرفته بود و با مجوز همین سازمان در جشنواره‌های خارجی حضور پیدا کرده بود. اما توقیف و جلوگیری از اکران آن در سال‌های اخیر، باعث شد سرنوشتی شبیه به سرنوشت فیلم سعید روستایی پیدا کند و حالا شاهد انتشار نسخه‌های مختلف آن با کیفیت‌های گوناگون در فضای مجازی باشیم.

پریناز ایزدیار بازیگری که در ابتدا قرار بود نقش اول زن فیلم «تفریق» بازی کند

بدشانس‌ترین فیلم تاریخ سینما!

«تفریق» که آخرین فیلم سینمایی مانی حقیقی در مقام کارگردان است، از ابتدای پروسه تولید با حرف و حدیث‌های فراوانی مواجه شد. این فیلم محصول سال ۹۹ است و در ابتدا قرار بود نخستین نمایش آن در جشنواره سی‌ونهم فیلم فجر صورت پذیرد، اما به دلیل همه‌گیری کرونا در آن ایام و گرفتاری خود حقیقی در دام این بیماری، فیلمبرداری اثر برای مدتی خوابید. این جابجایی‌ها در زمان فیلمبرداری بازیگر نقش اصلی زن فیلم را هم تغییر داد و پریناز ایزدیار که در تمرین‌ها اولیه اثر به عنوان بازیگر مقابل نوید محمدزاده حضور داشت، نتوانست در مقابل دوربین قرار بگیرد و جای خود را به ترانه علیدوستی داد.

فیلمبرداری این اثر چندین ماه زمان برد و حتی در دوره‌ای به علت اوج‌گیری مجدد بیماری کرونا و اعلام وضعیت قرمز در تهران، تولید این اثر باز هم متوقف شد. اما در نهایت خرداد سال ۱۴۰۰ فیلمبرداری «تفریق» به پایان رسید و مانی حقیقی و تیم پشت دوربینش، به سراغ مراحل پس تولید رفتند.

طبق صحبت‌های اولیه قرار بود که این فیلم در جشنواره چهلم فیلم فجر به نمایش درآید، اما از آنجایی که همه چیز این اثر با دیگر تولیدات سینمایی تفاوت داشت، مراحل فنی آن بسیار زمان برد و حتی از ۲۰۰ روزی که عوامل فنی فرصت داشتند هم طولانی‌تر شد و همین مسئله باعث شد که این فیلم به فجر ۱۴۰۰ هم نرسد. اما بعد از این ناکامی، فیلم حقیقی با هماهنگی سازمان سینمایی برای نخستین بار در جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو در سال ۲۰۲۲ به نمایش درآمد. این فیلم در بخش پلتفرم این رویداد و به عنوان اثری مشترک از ایران و فرانسه اکران شد.

سرنوشت فیلم «تفریق» از این هم عجیب‌تر شد و به دلیل اظهارنظر‌های سیاسی عوامل این فیلم در اعتراضات سال گذشته، «تفریق» در لیست سیاه اکران قرار گرفت و به روی پرده سینما‌ها نرفت. این فیلم قرار بود امسال بدون تبلیغات شهری و رسانه‌ای خاصی به اکران درآید، اما اظهار نظر‌های سیاسی عوامل، شرایط را برای اکران آن بسیار پیچیده کرده بود. بعد از این کش و قوس‌های مختلف، از ساعات ابتدایی نیمه شب ۲۵ مرداد، فیلم سینمایی «تفریق» به طور گسترده در فضای مجازی منتشر شد و اکثر کانال‌های دانلود فیلم در تلگرام و یوتیوب، نسخه‌های باکیفیت این اثر را در دسترس مخاطبانشان قرار دادند.

نمایی از فیلم «برادران لیلا» که نخستین فیلم قاچاق شده امسال بود!

سینمای اجتماعی مظلوم‌تر از همیشه

حالا این چهارمین اثر از فیلم‌های بلند سینمایی است که در ماه‌های اخیر نسخه قاچاق آن‌ها منتشر شده و بدون اینکه رنگ پرده سینما‌ها را ببیند، به خانه مردم رسیده است. نکته قابل توجه اینجاست که اکثر این آثار، در دسته فیلم‌های مهم و اجتماعی سال‌های اخیر سینمای ایران قرار می‌گیرند، فیلم‌هایی که اگر در شرایط عادی اکران می‌شدند، می‌توانستند جریان‌ساز باشند و برای آثار اجتماعی سال، پرچمداری کنند.

سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی اصلی تولیدات سینمایی کشور، باید فکری به حال این شرایط کند. اینکه فیلم‌های سینمایی به این راحتی در فضای مجازی منتشر می‌شوند و در نتیجه بدون اینکه به اکران برسند، سر از شبکه‌های ماهواره‌ای درمی‌آورند، این پیغام را به تولیدکنندگان فیلم‌های اجتماعی و جدی می‌دهد که سازمان سینمایی توجه چندانی به این قبیل آثار ندارد و قطعا سرنوشت خوبی در انتظار اثرشان نیست. شاید به همین دلیل باشد که این روز‌ها بسیاری از تهیه‌کنندگان ترجیح می‌دهند به جای ساخت آثار اجتماعی و درگیرکننده، به سمت ساخت فیلم‌های کمدی کم دردسر بروند. فیلم‌هایی که حرف خاصی برای گفتن ندارند و صرفا به دنبال خنداندن تماشاگر در سالن‌های سینما هستند. قطعا اگر این روند ادامه‌دار باشد، چند سال دیگر چیزی تحت عنوان سینمای اجتماعی در کشور ما وجود نخواهد داشت و تمام تولیدات به سمت ساخت آثار کمدی و کم مایه می‌رود.