پیش‌بینی مسیر‌های جدید برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان

محمدمهدی کرامتی تولایی، سرپرست دبیرخانه شورای راهبردی فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری علم و فناوری آنا اظهار کرد‌: اکنون ۹ هزار شرکت دانش‌بنیان در کشور وجود دارد که فروش آن‌ها در مجموع چندصد همت است. توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان در یک روند ده‌ساله رشد خوبی داشته و توانسته جای خود را در اقتصاد کشور به صورت فرآیند بطئی باز کند.

سرپرست دبیرخانه شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان با پیش‌بینی مسیرهای جدیدی برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان پس از تصویب قانون جهش این شرکت‌ها گفت: با این رویکرد تقاضای دانش یا محصول دانش‌بنیان از سوی صنایع و صاحبان شرکت‌ها و بنگاه‌های تولیدی انجام می‌شود تا با اقبال و توجه بیشتری همراه باشد و بر این اساس در سال ۱۴۰۱ تعداد ۹۰۰ طرح برای شرکت‌های صنعتی پذیرفته شده است.

مسیر دوطرفه حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در اقتصاد

وی افزود: البته این پرسش مطرح است که چرا حضور بیشتر و اثرگذاری بالاتر شرکت‌های دانش‌بنیان در اقتصاد را شاهد نیستم که در پاسخ باید گفت تأثیرگذاری شرکت‌های دانش‌بنیان بر اقتصاد و حرکت به سمت این شرکت‌ها یک مسیر دوطرفه است که در یک سو شرکت‌های دانش‌بنیان، دانشمندان، نخبگان و صاحبان ایده که قابلیت تسلط بر کسب‌وکار‌ها را نیز دارند، هستند و می‌توانند با تاسیس شرکت به سمت صنایع حرکت کنند که این فرآیند در کشور ما بسیار فعال بوده است و از دل پژوهشگاه‌ها و محیط‌های علمی افراد، دانش آموختگان و هیئت علمی خطر کرده و شرکت‌های دانش‌بنیانی تاسیس کرده‌اند که برخی موفق و برخی ناموفق بوده‌اند که البته به دلیل ماهیت خطاپذیری و سعی و خطای علم است.

افزایش فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان نیازمند حرکت بیشتر بخش صنعت

کرامتی عنوان کرد: افزایش فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان نیازمند حرکت بیشتر بخش صنعت است. صنایع و مجموعه‌های مستقر در کشور باید نیاز‌های دانش‌بنیان خود را تبدیل به محصولات دانش‌بنیان و شرکت‌های دانش‌بنیان کنند. فرض کنید شرکت‌های صنایع غذایی نیاز به محصولات، مواد یا تجهیزاتی در زنجیره تولید خود داشته باشد که اکنون این نیاز‌ها از خارج از کشور تأمین می‌شده و حالا بخواهند این نیاز را با استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان تأمین کنند. اگر این ارتباط دانش‌بنیان با صنعت برقرار شود و نیاز‌های صنایع تأمین شود، می‌شود دانش‌بنیانی که از سمت صنعت حرکت خود را آغاز کرده است.

تقاضا از سمت صنایع به شرکت‌های دانش‌بنیان کم‌رنگ بوده است

وی افزود: در کشور ما ارائه تقاضا از سمت صنایع به شرکت‌های دانش‌بنیان کم‌رنگ بوده است. از سال ۸۹ و پس از تصویب قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور بیشترین تمرکز در جهت تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان بوده است. به این معنا که فرض بر شکل‌گیری شرکت‌های دانش‌بنیان بوده که حالا باید با استفاده از معافیت‌های مالیاتی، معافیت‌های گمرکی، حل مشکل استقرار آن‌ها در پارک‌های علم و فناوری و ... اقدام‌هایی انجام شود تا رشد کرده و مسیر را طی کنند.

صنایع مزیت‌هایی برای تعریف پروژه‌های تحقیق و توسعه در فرآیند تولید دریافت می‌کنند

سرپرست دبیرخانه شورای راهبردی فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تصریح کرد: مسیر دوم مزیتی نداشت و باز شده نبود به همین دلیل در قانون جهش شرکت‌های دانش‌بنیان که در سال ۱۴۰۱ مصوب شد، تلاش شد تا مسیر دوم نیز باز شود به این معنا که برای صنعت این مسئله را مزیت دهیم تا پروژه‌های تحقیق و توسعه برای تولید محصول در زنجیره و فرآیند تولید تعریف کند.

پیش‌بینی اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه در قانون جهش دانش‌بنیان

وی افزود: در بند «ب» قانون جهش دانش‌بنیان مفهومی برای اولین بار جاانداخته شد که اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه نام گرفت به این معنی که اگر صنعتی پروژه تحقیقاتی تعریف و منجر به تولید محصول شود هزینه‌های آن را با معافیت مالیاتی آن واحد صنعتی تقبل می‌کنیم که مشوقی برای صنایع است و از آنجایی که از سمت خود صنایع است با اقبال بالاتری از سوی صنایع مواجه شده است.

کرامتی عنوان کرد: در شرایطی که تولید دانش و محصول از سوی شرکت‌های دانش‌بنیان یا دانشگاه‌هاست، ممکن است با اقبال و توجه چندانی از سوی صنایع همراه نبوده یا مشخصات مورد نیاز صنعت را نداشته باشد؛ اما مسیر دوم تولید دانش یا محصول دانش‌بنیان تضمین‌شده‌تری است.

افزایش تعداد طرح تحقیق توسط شرکت‌های دانش بنیان در سال ۱۴۰۲

سرپرست دبیرخانه شورای راهبردی فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری افزود: سال ۱۴۰۱ تعداد ۹۰۰ طرح برای شرکت‌های صنعتی پذیرفته شده و سال ۱۴۰۲ تعداد بیشتری پذیرش شده که در حال طی‌شدن فرآیند‌های پذیرش، داوری و ارزیابی است. راند دوم آن نیز از مهر آغاز می‌شود.