همه شاگردانم را مثل فرزندان خودم می‌دانم/ «باورمندی» و «اعتقاد» ۲ اصل مهم در شیوه استاد-شاگردی است

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، در سال تحصیلی جدید دانشگاه‌‎ها، شیوه‌نامه «نظام استاد-شاگردی در آموزش هنر» به صورت دوره آزمایشی در مقطع کارشناسی رشته نگارگری دانشگاه هنر‌های اسلامی-ایرانی استاد فرشچیان اجرا خواهد شد.

اجرای این شیوه آموزشی که ریشه در تاریخ و هویت فرهنگی ایران اسلامی دارد از همان ابتدای شکل‌گیری دانشگاه استاد فرشچیان در پاییز ۱۳۹۷ مورد توجه متولیان این نهاد علمی و مدیران فرهنگستان هنر قرار داشت.

در همین ارتباط هفته گذشته نیز جلسه هم‌اندیشی رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها با محوریت «نظام استاد شاگردی در آموزش هنر کشور» در دانشگاه هنر‌های اسلامی ایرانی استاد محمود فرشچیان برگزار شد. در بخشی از این نشست گفت‌وگوی تلفنی سجاد یارمحمدزاده با استاد محمود فرشچیان چهره نامدار و ماندگار هنر ایران زمین  برای حاضران پخش شد. این هنرمند ۹۳ ساله در این ارتباط کوتاه تلفنی نکاتی را درباره مفاهیم اصلی این شیوه آموزش هنر بیان کرد.

محمود فرشچیان در ابتدای صحبت‌های خود عنوان کرد: مقوله آموزش هنر از نگاه من یک نوع عبادت است. در سنت ایرانی-اسلامی، آموزش هنر با پرورش هنرمند معنا می‌یابد. من آنچه که در هنر آموختم ابتدا از پدرم و پس از ایشان از میرزا آقا امامی و استاد عیسی بهادری دارم.

این استاد نگارگری افزود: خاطرم هست زمانی که استاد من مرحوم حاج میرزا آقای امامی به سن پیری رسیده بودند و به خاطر کهولت سن، کار کردن برایشان سخت بود من دو روز در هفته خدمت ایشان می رسیدم؛ خدا گواه است که دستش را می‌بوسیدم، زانوی ادب بر زمین می‌زدم و اگر کاری داشتند، بدون ذره‌ای توقع برایشان انجام می‌دادم؛ یعنی در کنار خوشه‌چینی از این باغ هنر و معرفت، سعی می‌کردم که رابطه پدر و فرزندی را که بین ما بود، نیز حفظ کنم. این ارتباط معنوی را با استاد عیسی بهادری نیز داشتم.

رابطه پدر فرزندی در شیوه استاد-شاگردی

وی افزود: در شیوه استاد-شاگردی این حال و هوای پدر و فرزندی وجود دارد. استاد در کنار فنون و ظرایف هنری، حکمت و معرفت را نیز به شاگردش منتقل می‌کند و رفتار دلسوزانه‌ای با او دارد. شاگرد نیز همان احترامی که برا ی پدر خودش قائل است نسبت به استاد ابراز می‌کند.

خالق تابلوی «یتیم‌نوازی حضرت علی (ع)» گفت: حضور هنرجو و هنرپژوه نزد استاد برای این است که هم فن و هم اخلاق را یاد بگیرد؛ آینده‌ساز و کارآفرین باشد یعنی به قول قدیمی‌ها به چند نفر نان برساند. از سوی دیگر از آموزشی که می‌گیرد به بهترین شکل استفاده کند و مبتکر باشد. در نظام استاد-شاگردی باید این فرایند تربیت هنرمند در نهایت کمال خودش رقم بخورد.

فرشچیان اظهار کرد: استاد مثل یک پدر خودش را موظف بداند که از احوالات فرزند یا همان شاگردش باخبر باشد. مراقب او باشد. نگذارد که او راه را کج برود. «مراقبت» در این شیوه آموزشی بسیار مهم است. حتی می‌توانم بگویم بلاتشبیه استاد در این شیوه آموزشی نقش پیامبرگونه دارد. توجه به فتوت‌نامه‌ها و سوگندنامه‌ها و احیای نهضت امضای هنرمند نیز در همین زمینه قابل‌توجه است.

این استاد برجسته نقاشی ایرانی افزود: من تک‌تک شاگردانم را که سال‌ها با آنها کار کرده‌ام مثل فرزند خودم می‌دانم. همیشه دعایشان می‌کنم؛ از موفقیت آنها خوشحال می‌شوم و اگر خدای نکرده برایشان مشکلی پیش بیاید، ناراحت می‌شوم. اخیراً دو تن از شاگردان بسیار خوب من یعنی آقایان حبیب‌ا‌لله صادقی و حسین کاشیان فوت کردند. خدا شاهد است که من هر شب جمعه برایشان فاتحه می‌خوانم و دعا می‌کنم.

خالق تابلو ماندگار «عصر عاشورا» گفت: در مجموع باید بگویم که در شیوه استاد-شاگردی، دینداری و خداپرستی و اتکا به ذات حضرت حق محوریت دارد. در همین راستا می‌بینیم که مثلاً استاد لرزاده وقتی می‌خواست طراحی یک بنا را شروع کند، حتماً وضو می‌گرفت و دعا می‌خواند.

وی عنوان کرد: شاگرد باید به خودسازی هم فکر کند. «باورمندی» و «اعتقاد» اصول مهمی در این شیوه آموزشی هستند. از طرف دیگر، هم استاد و هم شاگرد باید نسبت به یکدیگر فداکار باشند. مطمئن باشید اگر این رابطه معنوی شکل بگیرد، جامعه هنری ما و بالاتر از آن کل جامعه بهشت خواهد شد.