درمان «ام‌ اس» به کمک سلول‌های بنیادی

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، «ام اس» یکی از بیماری‌هایی است که هنوز درمان قطعی برای آن شناسایی نشده و پزشکان تنها می توانند روند بیماری را تحت کنترل نگهداشته و شرایط زندگی عادی را برای این گروه از بیماران فراهم کنند.

ام اس یک اختلال عصبی است که در اثر حمله اشتباه سیستم ایمنی به رشته های عصبی در ستون فقرات و مغز ایجاد شده و معمولا منجر به علائمی مانند مشکلات بینایی، ضعف عضلانی، بی حسی و مشکل در تعادل و هماهنگی می شود.

اکثریت قریب به اتفاق افراد مبتلا به ام اس در ابتدا با شرایط حاد شدن و بهبود نسبی مواجه می شوند به این معنی که علائم برای مدتی ظاهر می شوند و سپس کاهش می یابند. با این حال، اکثر افراد در نهایت به مرحله پیشرونده بیماری وارد شده و ناتوانی آن ها به مرور بدتر می ‌شود.

 به تازگی اما محققان دریافتند که دو سوم از ۱۷۴ بیمار ام اس که تحت پیوند سلول های بنیادی استخراج شده از سلول های خون خودشان قرار گرفتند، هیچ شواهدی از فعالیت بیماری در طول بازه زمانی ده ساله مشاهده نشده است. این یافته بدان معناست که هیچ نوع بازگشت بیماری، ناتوانی و البته هیچ نشانه ای از آسیب جدید در بافت مغز آن ها وجود ندارد.

در واقع، بیش از نیمی از بیمارانی که قبل از پیوند سلول های بنیادی دچار ناتوانی‌ هایی شده بودند، بعد از این روند درمانی کاملا بهبود پیدا کردند. این مطالعه نشان می دهد که پیوند سلول های بنیادی گزینه خوبی برای درمان قطعی برخی از افراد مبتلا به ام اس است.

دکتر یواخیم بورمن (Dr. Joachim Burman)، متخصص مغز و اعصاب در بیمارستان دانشگاه اوپسالا در سوئد، در این رابطه گفت: ما می دانیم که این روش درمانی موثر است و می توان آن را با خیال راحت انجام داد. با این حال، پیوند سلول های بنیادی برای همه مناسب نیست. از نقطه نظر ایمنی، بیماران نسبتاً جوان ‌تر احتمالاً وضعیت بهتری خواهند داشت و افراد مبتلا به ام اس بسیار فعال نیز بیشترین پاسخ را از این روش جدید دریافت می کنند.

دکتر بروس ببو (Bruce Bebo)، معاون اجرایی برنامه‌ های تحقیقاتی انجمن ام اس، در این رابطه گفت: ایده اصلی روش استفاده از سلول های بنیادی، راه‌اندازی مجدد سیستم ایمنی معیوب افراد بیمار است. این روش شامل برداشتن سلول های بنیادی از خون خود بیمار و سپس استفاده از داروهای شیمی درمانی قوی برای از بین بردن سیستم ایمنی موجود است. پس از آن، سلول های بنیادی ذخیره شده به بیمار تزریق می شوند و سیستم ایمنی بدن فرد، خود را به طور درست بازسازی می کند.

وی در ادامه توضیحاتش افزود: احساس می کنم که شواهد واقعاً مناسب هستند و می توان به موثر بودن این روش امیدوار بود.

ذکر این موضوع نیز ضروری است که روش درمانی مبتنی بر سلول های بنیادی به طور خاص برای افرادی که کمتر از ۵۰ سال سن داشت و به مدت کمتر از ۱۰ سال به ام اس عود کننده و بهبود یافته مبتلا بوده اند، و علیرغم مصرف داروی ام اس، دچار تشدید علائم شده یا ضایعات مغزی جدیدی ایجاد کرده اند، بیشتر موثر است و در این زمینه هر چه سن بیمار کمتر باشد، احتمال درمان قطعی بیشتر خواهد بود.

باید توجه داشت که پیوند سلول های بنیادی موضوع ساده ای نیست. این امر مستلزم بستری شدن فرد در بیمارستان است و که آن ها را در برابر عفونت ها آسیب پذیر می کند.

به گزارش آنا، متاسفانه در این روش درمانی برای دوره زمانی کوتاهی سیستم ایمنی فرد بیمار به طور جدی مختل شده و به همین دلیل خطر عفونت در چند روز پس از عمل بالاتر است. اما محققان اطمینان می دهند در صورت مراقبت مناسب در یک محل ایزوله، پس از ۱۰ روز یا بیشتر، می توانید با خیال راحت از بیمارستان مرخص شوید و پس از سه ماه می توانید به زندگی عادی خود بازگردید.

در خاتمه گفتنی است در این مطالعات مشخص شد ۵۴ درصد از ۱۴۹ بیماری که مورد بررسی قرار گرفتند، پس از دریافت سلول های بنیادی به طور کامل بهبود یافتند.

شرح کامل این یافته ها در آخرین شماره مجله تخصصی Neurology, Neurosurgery & Psychiatry منتشر شده است.