رویکرد پذیرش دانشجویان در دانشگاه‌ها با اصلاح شیوه آزمون باید تغییر یابد

به گزارش خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست تخصصی مرجعیت علمی در علوم پایه و بنیادی با حضور اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها در مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور برگزار شد.

مجتبی شریعتی نیاسر در این نشست با اشاره به تاکیدات مقام معظم رهبری در زمینه جهش علمی اظهار کرد: جبران عقب ماندگی‌ها نیازمند حرکت جهشی است و وظیفه دانشگاه‌ها هم حل مشکلات جامعه در چهارچوب قواعد علمی است.

وی افزود: پرداختن به علوم پایه و علوم بنیادین بسیار مهم است و باید در این زمینه سرمایه گذاری جدی و مستمر انجام شود.

شریعتی نیاسر تصریح کرد: ضروریت ارزیابی و رتبه بندی دانشگاه‌ها را باید در دستور کار داشته باشیم؛ چرا که تحقق آن رقابت سالمی را در جامعه دانشگاهی پیش می‌برد.

وی گفت: علوم پایه همانند یک جاده است که سایر رشته‌ها روی آن حرکت می‌کنند و بیشتر دانش آموزان و دانشجویانی که بنیه ریاضی ندارند در طریقه علمی دچار مشکل می‌شوند.

معاون آموزشی سابق وزارت علوم گفت: یکی از چالش‌های آموزش عالی عدم اقبال دانش آموزان به علوم پایه است، در سال ۸۹، ۲۴ درصد از دانش آموزان در کنکور ریاضی شرکت کردند، اما در سال ۹۸ یعنی ۹ سال بعد این رقم به ۱۴ درصد کاهش یافت که در این زمینه باید برای حل مشکلات حتما آسیب شناسی کنیم.

وی افزود: در جذب دانشجویان رشته‌های علوم پایه دچار نابسامانی هستیم که باید این فرایند را اصلاح کنیم، همچنین اصلاح ساختاری دانشگاه فرهنگیان و بیشتر دانشگاه شهید رجایی هم امر ضروری است و با توجه به اینکه این دو دانشگاه متناسب با نیاز آموزش و پرورش شکل گرفته اند، اما از مسیر ماموریت خود خارج شده اند که برای حل مشکل می‌توانند با برخی از پردیس‌های دانشگاه‌های دولتی ساماندهی شوند.


معاون آموزشی سابق وزارت علوم ادامه داد: از سال ۸۴ تا ۹۴ شاهد گسترش بی رویه آموزش عالی بوده ایم، همچنین افزایش بی رویه دانشجویان تحصیلات تکمیلی در رشته‌های علوم پایه باعث شده تا احساس کنند جایگاهی در مدیریت کشور ندارند.

شریعتی نیاسر اضافه کرد: هم اکنون ۳ وزارت خانه آموزشی در کشور مسقر است؛ دانشگاه‌های علوم پزشکی به ۲۲۰ هزار دانشجو آموزش می‌دهند، اما دانشگاه‌های وزارت علوم ۳ میلیون دانشجو تحت پوشش خود دارند؛ بنابراین برای ساماندهی این موضوع باید تعقل کرد.

وی تاکید کرد: رویکرد پذیرش دانشجویان در دانشگاه‌ها با اصلاح شیوه آزمون باید تغییر یابد؛ چرا که عموما دانشجویان شناختی از رشته‌های تحصیلی خود ندارند، اما رتبه‌های بالایی در کنکور‌های سراسری کسب می‌کنند.

معاون آموزشی سابق وزارت علوم گفت: هیچ نقشی برای دانشگاه‌های تراز یک کشور با هدف ارزیابی و اعتبار بخشی قائل نیستیم؛ در صورتی که برای حل مسائل جامعه باید جایگاه ویژه و نقش سیاستگذاری داشته باشند.

شریعتی نیاسر افزود: هم اکنون آموزش عالی کشور از قبیل وزارت خانه‌های آموزش و پر، بهداشت و عتف بر کیفیت و ارزیابی نهاد علم نظارت می‌کنند؛ در صورتی که باید بخشی از مسئولیت خود را به دانشگاه‌های تراز اول کشور واگذار کنند.

وی بیان کرد: گسترش حوزه‌های بین رشته‌ای با بهره گیری از علوم پایه امر مهمی است، همچنین تغییر رویکرد عرضه محور به تقاضا محور را در سیاستگذاری فرهنگ سازی و ارتقای سطح عمومی باید در دستور کار داشته باشیم.

معاون آموزشی سابق وزارت علوم ادامه داد: باید از نهاد دانایی مانند فرهنگستان‌ها که دارای شخصیت‌های علمی تاثیرگذار هستند استفاده کنیم، هم اکنون شاهد غفلت از اثربخشی این افراد در نهاد سیاستگذاری علم هستیم.

وی افزود: از برخی انجمن‌های علمی در راستای سیاستگذاری نهاد علم می‌توانیم نهایت بهره را ببریم؛ چرا که کار اجرایی ندارند و می‌توانند وقت کافی بگذرانند.

شریعتی نیاسر گفت: هوش مصنوعی در دیدگاه افراد خیلی تاثیرگذار است و اینکه چرا دیپلمه‌های ریاضی نمی‌توانند در کنکور تجربی شرکت کنند به این دلیل است که بستر قانونی برای آن تعریف نشده و باید در این راستا بیشتر تامل کرد.

باید در مهاجرت استعداد‌های درخشان تعدیل ایجاد کنیم

در ادامه، علی اکبر موسوی موحدی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اظهار کرد: حرکت در مدیریت علوم پایه گران است و باید برای پیشرفت روی آن سرمایه گذاری کنیم. باید راه را برای فعالیت نخبگان علنی در جامعه فراهم کنیم؛ هم اکنون یکی از ماموریت‌های مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور می‌تواند تعدیل مهاجرت استعداد‌های درخشان و استعداد‌های علمی باشد.

مرجعیت علمی دارای مفهوم نو است

در ادامه، سروش قاضی نوری نائینی، رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور در این نشست اظهار کرد: مرجعیت علمی دارای مفهوم خاص و نو است که مقام معظم رهبری از ۱۸ سال گذشته این موضوع را مطرح کرده اند و این مفاهیم در اسناد بالادستی هم ذکر شده است. نو بودن به این معناست که مرجعیت علمی با تصویری که مقام معظم رهبری ترسیم کرده اند در گذشته وجود نداشته است و حالا شاهد تحقق آن هستیم، اما هم اکنون حق موضوع مرجعیت علمی در شناخت مفهوم و شناخت مسیر تحقق و ایجاد عزم و حرکت دسترسی به آن را ادا نکرده ایم. در مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور فراخوان مرجعیت علمی را صادر کرده ایم و از ۴۰ صاحب نظر متخصص درخواست ارساله مقاله داشته ایم که ۲۵ نفر این درخواست را پذیرفته اند، همچنین با گروهی از اندیشمندان که وقت کمی داشته اند به شیوه حضوری در زمینه تحقق مرجعیت علمی مصاحبه کرده ایم و به برگزاری ۱۶ نشست مختلف با دستگاه‌ها گام برداشته ایم.

لزوم ساخت ۳ تا ۴ آزمایشگاه علوم پایه در کشور

در ادامه محمدجواد لاریجانی، عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات و سیاست علمی کشور با بیان اینکه مرجعیت علمی با ژست و رقم و رتبه به دست نمی‌آید، گفت: علوم پایه ذاتا موتور محرکه سایر علوم بشر است و این رشته تنها شامل مباحث نظری نیست، بلکه می‌تواند مفاهیم تجربی را هم در بر بگیرد. علوم تجربی به علوم پایه دست اول نظر دارد و علوم انسانی در علوم پایه قابل حل است، اما در جامعه تو سری خور است؛ چرا که افراد باهوش و با استعداد به سمت رشته‌های علوم طبیعی گرایش دارند و این موضوع به علت دید منفی کشور به رشته‌های علوم انسانی به وجود آمده است. ساخت تعداد آزمایشگاه‌های علوم پایه مورد نیاز زیاد نیست، اما چون بزرگ هستند زیاد به شمار می‌آیند و به تاسیس ۳ تا ۴ آزمایشگاه علوم پایه احتیاج داریم تا با کمک محققان پیش رود.