اصلاح موافقت‌نامه تجاری اکو

به گزارش گروه اقتصاد خبرگزاری علم و فناوری آنا، در هفت ماهه امسال تراز تجاری ایران با ۹ کشور عضو اکو با پیشی گرفتن صادرات به مثبت ۱.۶ میلیارد دلار رسیده و از بین اعضا، ترکیه نخستین شریک تجاری ایران بوده است.

سازمان همکاری اقتصادی یا به اختصار اکو، در حال حاضر ۱۰ عضو و حدود ۴۸۰ میلیون تن جمعیت دارد. اما بار‌ها این موضوع مطرح شده که تجارت اعضای این سازمان با یکدیگر تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی دارد. برای مثال سال گذشته شافعی، رئیس وقت اتاق بازرگانی ایران، در نشست مشترک با دبیرکل اکو گفته بود که میزان مبادلات اقتصادی این ۱۰ کشور در جهان نزدیک به ۹۳۰ میلیارد دلار است، اما میزان تجارت درون‌گروهی آن‌ها به ۷۰ میلیارد دلار هم نمی‌رسد. همچنین میزان همکاری‌های اقتصادی درون‌گروهی در اکو با وجود برخورداری ۱۰ کشور عضو از بخش عظیمی از سرمایه جهانی، تنها ۸ درصد است.

با این حال در سند چشم‌انداز ۲۰۲۵ اکو کشور‌های سازمان تعهد کرده‌اند تجارت درون منطقه‌ای را به دو برابر افزایش داده و از ۷ تا ۸ درصد کنونی به ۱۵ درصد برسانند.

از جمله موانع همکاری کشور‌های عضو اکو می‌توان به عملیاتی نشدن موافقت‌نامه‌ها، دشواری دریافت ویزا برای تجار در برخی از کشور‌های عضو، مشکلات مربوط به ترانزیت از برخی از کشور‌های عضو و حجم پاین سرمایه‌گذاری درون‌گروهی اشاره کرد. موافقت‌نامه «آکوتا» یا همان موافقت‌نامه تجاری اکو یکی از راهکار‌های ارتقای تبادلات تجاری که هنوز عملی نشده است. یکی از دلایل عملی نشدن آن این است که برخی کشور‌ها هنوز با مهم‌ترین بند یعنی بند کاهش دادن میزان تعرفه‌ها در تجارت بین کشور‌های سازمان موافقت نکرده‌اند.

در این رابطه محمدصادق قنادزاده -معاون ارتقای کسب و کار‌های بین‌المللی سازمان توسعه تجارت ایران- اظهار کرد: مهم‌ترین موافقت‌نامه، موافقت‌نامه تجاری اکو (اکوتا) است که طی دو دهه قبل درباره آن مذاکره شد. اما بعد از آن ساختار تعرفه‌ای و تولیدی کشور‌ها تحولات اساسی تجربه کرد.

به گفته وی از جمله این تحولات این بود که ترکیه آزادسازی‌های تعرفه‌ای اساسی انجام داده است. همچنین افغانستان و تاجیکستان به سازمان WTO پیوستند و آزادسازی‌های اساسی تجاری را اجرا کردند. بر این اساس این سه کشور دارای ساختار حمایت تعرفه‌ای بسیار سبکی هستند. در مقابل حمایت‌های تعرفه‌ای ایران افزایش قابل توجهی داشته است.

قنات زاده در پایان تاکید کرد که در آخرین اجلاس شورای همکاری اکوتا توافق شده که متن موافقت‌نامه اصلاح شود.