تمام علم تولید شده در کشور به ثروت و فناوری تبدیل نمی‌شود/ رتبه ۶۴ ایران در حوزه فناوری

به گزارش گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، دکتر یونس پناهی دوم آذرماه ۱۴۰۲ در جریان سفر به استان مرکزی و در حاشیه نشست با مجموعه معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی اراک در جمع خبرنگاران بیان کرد: تحقیقات را در سطح کشور با اهداف حل مسئله کنونی و آینده در حوزه سلامت دنبال می کنیم و تلاش داریم که تحقیقات به شکل مسئله محور و در راستای نیازهای کشور پیش برود.

وی به الزامات تحقق اهداف اشاره کرد و گفت: یکی از الزامات، مسئله نیروی انسانی است که باید دانشگاه های علوم پزشکی کشور، مراکز تحقیقاتی، پژوهشکده و مراکز رشد و فناوری را به سمت تحقیقات مسئله محور هدایت کنیم، همچنین در کنار نیروی انسانی باید توسعه زیرساخت ها رقم بخورد.

پناهی با بیان اینکه زیرساخت ها ابعاد مختلفی دارد و شامل تجهیزات سخت افزاری، نرم افزاری، برنامه و استفاده از علوم و فنون جدید همچون نرم افزارهای هوش مصنوعی می شود، بر لزوم شناسایی تهدیدات در حوزه سلامت تاکید کرد و افزود: امروز در حوزه سلامت با تهدیداتی چون بار بیماری مواجه هستیم. در حال حاضر بیماری های قلبی و عروقی، مغزی، سرطان ها، تنفسی، تروما و ... به مسئله جدی در کشور و جهان تبدیل شده اند و این موارد به عنوان مسائل مهم در قالب ماموریت برای دانشگاه های علوم پزشکی کشور تعریف شده است. دانشگاه ها موظفند متناسب با بار بیماری استان خود، مسائل را مورد هدف قرار دهند و ریزفاکتورهای عامل بیماری ها مانند فشار خون، چربی خون، عدم تحرک و چاقی و ... باید مدنظر قرار گیرد.

وی با اشاره به مسئله جمعیت، بیان کرد: استان مرکزی یکی از استان های پیر همراه با رشد جمعیتی غیرقابل قبول قلمداد می شود و این موضوع به صورت ویژه مدنظر قرار گرفته است، همچنین مسائل مرتبط با اقلیم و وقوع پدیده هایی چون ریزگردها، بی آبی و ... در دستور کار قرار گرفته است.

پناهی اضافه کرد: مسائل مربوط به روان و اختلالات روانی به ویژه پس از کرونا به صورت جدی در حال پیگیری است، باید مراقب سلامت روان خانواده و جامعه باشیم و یکی از تاکیدات وزارت بهداشت، سلامت خانواده است و به عنوان سیاست کلی رسیدگی و تحقیق در این حوزه به معاونت بهداشت و معاونت تحقیقات وزارتخانه سپرده شده است و باید جامعه ای دارای خانواده های سالم را در تحقیقات مورد بررسی قرار دهیم.

وی با اشاره به لزوم توجه به مسائل و بیماری های بومی هر استان، اظهار کرد: درخصوص همه مسائل و مشکلات مذکور، ماموریت ویژه به دانشگاه های علوم پزشکی کشور داده شده است و بودجه آن نیز اواخر سال گذشته تخصیص یافت. با توجه به صنعتی بودن استان مرکزی و شهر اراک، مشکلات ناشی از آلودگی محیط به عنوان مسئله برای دانشگاه علوم پزشکی اراک تعریف شده و بودجه آن نیز تخصیص یافته است.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با تاکید بر مسئله مرجعیت علمی، گفت: جمعیت ایران یک درصد جمعیت دنیاست، اما دو درصد تولید علم دنیا مربوط به ایران است که عددی قابل قبول است و یک چهارم تولید علم خاورمیانه نیز متعلق به ایران است. تولید علم در واقع یک ابزار مهم برای رسیدن به مرجعیت علمی است.

وی افزود: امروزه در حوزه تولید علم در بخش سلامت، در منطقه رتبه های خوبی را در اختیار داریم و تلاش داریم ضمن حفظ این جایگاه، این رتبه را ارتقا دهیم. شتاب علم در حوزه سلامت ۸.۳۳ است که این عدد در مقایسه با شتاب علمی در حوزه های دیگر، عدد خوبی است، اما کافی نیست و به دنبال شتاب تولید علم در حوزه سلامت هستیم. مسلما برای این افزایش الزاماتی چون تولید علم و فناوری در دانشگاه های علوم پزشکی کشور نیاز است.

پناهی لازمه مرجعیت علمی در جهان را توسعه ارتباطات بین المللی دانست و گفت: به صورت میانگین در حدود ۳۰ درصد تولید علم در کشور از طریق ارتباطات بین المللی است که این رقم قابل قبول نیست، البته در برخی از رشته ها مانند غدد این تولید علم به بیش از ۳۵ درصد می رسد، اما با توجه به اینکه این شاخص در برخی از کشورهای منطقه به بیش از ۶۰ درصد می‌رسد، باید در ایران نیز این توسعه تعاملات با جدیت دنبال شود.

وی با اشاره به توجه به مسئله دیپلماسی علمی، گفت: باید دید ما به دانشجویان، دستیاران، اعضای هیات علمی و محققینی که به خارج از کشور سفر می کنند، یک دید دیپلمات علمی باشد و بر این اساس آموزش ببینند و در مجامع بین المللی منافع علمی کشور مدنظر قرار گیرد و یافته های خود را به داخل کشور منتقل کنند.

پناهی با بیان اینکه اقتصاد دانش بنیان برای مجموعه وزارت بهداشت و معاوت تحقیقات و فناوری وزاتخانه بسیار اهمیت دارد، افزود: حتما باید در کنار رشد تولید علم به رشد تولید فناوری توجه داشته باشیم، رتبه فناوری ایران در بین ۱۲۰ کشور دنیا ۶۴ است، البته این جایگاه در سال ۲۰۱۴، رتبه ۱۲۰ بود که در طول سالهای اخیر ارتقا داشته اما کافی نیست.

وی اظهار کرد: تمام تولید علم در کشور به ثروت و سرمایه و فناوری تبدیل نشده است و تلاش داریم که این امر در کشور محقق شود.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت بیان کرد: دانشگاه علوم پزشکی اراک در حوزه پژوهش و تولید علم و فناوری وضعیت مناسبی دارد، البته هنوز جای کار بسیار است و باید این جایگاه را ارتقا ببخشیم چراکه این استان مهد مشاهیر و علماست، این استان علم پرور است و توانمندی پژوهشی بالایی دارد. قطعا پیگیر رفع مشکلات خواهیم بود و برای ارتقای این جایگاه بودجه ها را سه برابر می کنیم، چراکه بودجه پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی قابل قبول نیست و باید حمایت های لازم را داشته باشیم.