رمزگشایی از تاریخ باستانی دریاچه‌ای در مریخ

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، به نقل از مارس دیلی؛ در هزارمین روز حضور مریخ‌نورد پشتکار در سیاره سرخ‌فام مریخ، این مریخ‌نورد از بستر یک دریاچه باستانی عبور کرده و نمونه‌های ارزشمندی را در طول مسیر جمع‌آوری کرده است.

مریخ نورد پشتکار (Perseverance) ناسا به مناسبت هزارمین روز در سیاره سرخ، کاوش‌هایش را در دلتای رودخانه باستانی به پایان رسانده. در این دلتا شواهدی از دریاچه‌ای که میلیاردها سال پیش در دهانه برخوردی جزرو (Jezero) وجود داشت یافت شد. این کاوشگر شش چرخ تا به امروز در مجموع 23 نمونه جمع‌آوری کرده که تاریخ زمین‌شناختی این منطقه از مریخ را فاش می‌کند.

نمونه‌ای به نام «خلیج لفرو» حاوی مقدار زیادی سیلیس ریزدانه است، ماده‌ای که در فسیل‌های باستانی روی زمین به وفور یافت می‌شود. نمونه دیگر به نام «اوتیس پیک» حاوی مقدار قابل توجهی فسفات است که اغلب با تشکیل حیات مرتبط است. همچنین این دو نمونه غنی از کربنات هستند که می‌تواند تاریخچه شرایط محیطی که سنگ تشکیل شده را در خود حفظ کند.
وجود فسفات‌ها و کربنات‌ها نشانگرمحیط مرطوب و مناسب برای شکل‌گیری حیات است، از طرفی وجود سیلیس در حفظ فسیل‌ها بسیار موثر است.

به گفته محققان دهانه  جزرو محل فرود مریخ‌نورد پشتکار انتخاب شد، زیرا تصاویر مداری شواهد واضحی از اینکه زمانی یک دریاچه بزرگ در این دهانه وجود داشت، نشان می‌داد. دریاچه‌ها محیط بالقوه‌ای برای تشکیل حیات و مکان‌هایی سکونت‌پذیرند. سنگ‌های این دلتا محیطی عالی برای دفن نشانه‌های حیات باستانی ب شکل فسیلند.

دهانه جزرو تقریباً 4 میلیارد سال پیش بر اثر برخورد یک سیارک شکل گرفت. پس از فرود مریخ‌نورد پشتکار در فوریه 2021، تیم ماموریت متوجه شد که کف دهانه از سنگ آذرین تشکیل شده. این سنگ‌ها حاصل ماگمای زیرزمینی یا فعالیت‌های آتشفشانی در سطح هستند. از آن زمان ماسه و گلسنگ نیز در این محل یافت شد که نشان می‌دهد صدها میلیون سال بعد از برخورد، رودخانه در این دهانه شکل گرفته. در بالای این سنگ‌ها، گل‌سنگ‌های غنی از نمک که نشان‌دهنده وجود دریاچه‌ای کم‌عمق است که تبخیر را تجربه کرده وجود دارد. محققان معتقدند که عرض دریاچه در نهایت 35 کیلومتر و عمق آن به 30 متر می‌رسید.

بعدها، آب به خارج از جزرو راه یافت و جریان سریع آب سنگ‌ها را به بالای دلتا و سایر نقاط دهانه منتقل کرد.

نمونه‌های حیرت‌انگیز
نمونه‌هایی که  کاوشگر پشتکار جمع‌آوری می‌کند به اندازه یک تکه گچ مورد استفاده در کلاس درس هستند که در لوله‌های فلزی مخصوص ذخیره می شوند و در طی ماموریت‌های آیند هبه زمین منتقل خواهند شد. بازگرداندن لوله‌ها به زمین دانشمندان را قادر می‌سازد تا نمونه‌ها را با تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته مطالعه کنند.