آشنایی با نشانه‌ها و علائم اختلال دوقطبی و راه‌های درمان آن

علی‌اصغراصغرنژاد دانشیار دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان (انستینو روانپزشکی تهران) دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا درباره اختلالات دوقطبی اظهار کرد: اختلال دوقطبی در واقع اختلالی روانی است که فرد را دچار مشکلات اعصاب و روان می‌کند.

وی ادامه داد: این بیماری ممکن است شادی مفرط، انرژی بیش از اندازه، سرزندگی و اعتماد به نفس بالا را در فرد ایجاد و یا بیمار را دچار افسردگی شدید، احساس ناتوانی، غم و اندوه فراوان کند.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران افزود: افسردگی و غم در این نوع بیماری به حدی فراوان است که بیمار به خودکشی فکر می‌کند؛ زیرا رنجی که تجربه می‌کند بسیار شدید است درحالی‌که اگر این دوگانگی به صورت شادی مفرط ظاهر شود، موجب رفتار‌های پرخطر مانند قمارکردن و استفاده از مشروبات الکلی می‌شود.

اصغرنژاد مطرح کرد: یک بیمار دوقطبی هر دو این مشخصات را با هم ندارد. فردی شاید دچار شادی‌های مفرد و یا افسردگی، غم و اندوه فراون شود؛ اما به طور کلی نشانه‌های این بیماری در هر فرد متفاوت است.

وی به نشانه‌ها و علائم این بیماری در افرادی که دچار شیدایی و فراز‌های احساسی (مانیا و هایپومانیا) اشاره کرد و گفت: انرژی و اضطراب در این بیماران به شدت افزایش می‌باید. آن‌ها اعتماد به نفس کاذب دارند و خود را برتر می‌بینند. هیچ احساس نیازی به خواب ندارند و بسیار پرحرف می‌شوند. به این حالت مانیا گفته می‌شود، مانیا یا شیدایی و هیپومانیا یا نیمه شیدایی دو فاز متفاوت با علائم نسبتا مشابه هستند. مانیا یا شیدایی دارای علائم برجسته‌تری است. علائم اختلال افسردگی شیدایی سبب ایجاد مسائل و مشکلات جدی در زمینه کاری، تحصیلی، احساسی و روابط فرد می‌شود. 

 دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران عدم تمرکز را از دیگر نشانه‌های این بیماری در افراد دارای اختلال دوقطبی دانست و ادامه داد: این افراد افکاری درهم‌ریخته داشته و مدام به سراغ یک ایده جدید هستند در حالی که اصلاً تمرکز ندارند و مدام دچار حواس‌پرتی می‌شوند.

اصغرنژاد به علائم این افراد با افسردگی شدید اشاره کرد و افزود: به هیچ‌کس و هیچ چیز تمایلی ندارند و در نجام کار‌ها بی‌قرار هستند. عذاب وجدان شدید و احساس بی‌ارزشی دارند. در این افراد افکار خودکشی بسیار زیاد است و گاهی این اقدام را هم عملی می‌کنند.

وی درباره راه‌های درمان این بیماری گفت: برای درمان بیماری اختلال دوقطبی می‌توان از درمان دارویی، سایکوتراپی، تغییر سبک زندگی استفاده کرد. خانواده در درمان این بیماری نقش بسزایی دارد آموزش‌هایی که خود بیمار و خانواده‌اش می‌بینند، بسیار در روند درمان تأثیرگذار است. در برخی موارد بیمار با بستری شدن در بیمارستان و تکمیل روند درمان به وضعیت مطلوب می‌رسد.

وی افزود: سایکوتراپی، روشی بسیار کاربردی است که درمانگر اختلالات شخصیتی و رفتاری فرد را کنترل می‌کند و یک طرح درمان تخصصی برای او طراحی می‌کند و در مدتی مشخص بیمار را معالجه می‌کند. هر روش درمانی روی افراد خاصی جوابگو است؛ زیرا مشکل و روان همه‌ انسان‌ها مثل یکدیگر نیست.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: بیماری اختلال دوقطبی ممکن است در هر سنی نمایان شود و حتی یک کودک چهار یا پنج ساله را هم درگیر کند؛ اما به صورت کلی این اختلال در سنین 24 یا 25 سالگی رایج‌تر است.

وی افزود: هیچ راه قطعی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد؛ اما تشخیص و درمان به‌موقع در این بیماری بسیار بااهمیت است.