ارتباط آلودگی هوا با زوال عقل انسان در بزرگ‌ترین مطالعه تجربی

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا از لایو ساینس، بزرگ‌ترین مطالعه تجربی انسانی ارتباط آلودگی هوا با زوال عقل در انگلیس آغاز شد. این مطالعه توسط محققان وابسته به دانشگاه منچستر و دانشگاه بیرمنگام، توسط ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی از خدمات بهداشت ملی دانشگاه منچستر (NHS) Trust انجام شد.

این گروه تحقیقاتی به طور خاص داوطلبانی با سن بیش از ۵۰ سال و سابقه خانوادگی بیماری آلزایمر یا نوع دیگری از زوال عقل را انتخاب کردند.

بین قرارگرفتن در معرض آلودگی هوا و خطر ابتلا به زوال عقل یک ارتباط کاملاً ثابتی وجود دارد، زیرا مناطقی که غلظت بالایی از آلودگی دارند نسبت به مناطق کمتر آلوده، نرخ بالاتری از زوال عقل را مشاهده می‌کنند. با این حال، دانشمندان هنوز به طور کامل نمی‌دانند چگونه آلودگی ممکن است باعث تغییرات در مغز شود.

«ایان مادوی» «Ian Mudway» سم شناس زیست محیطی از دانشگاه امپریال کالج لندن می‌گوید: می‌خواهیم با انجام این مطالعه، سازوکار‌های زیستی زیربنایی که آلودگی هوا را به اثرات نامطلوب بر مغز انسان مرتبط می‌کند، شناسایی کنیم و بدانیم چرا رابطه‌ای بین این دو وجود دارد.

در این کارآزمایی شرکت کنندگان در معرض چهار آلاینده قرار خواهند گرفت: دود چوب، اگزوز گازوئیل، محصولات پاک کننده و گاز‌های گلخانه‌ای ناشی از پخت و پز. هوای پاک به عنوان یک نقطه مقایسه عمل می‌کند. 

در حال حاضر ۱۳ نفر در این مطالعه شرکت کرده اند. هر داوطلب در جلسات جداگانه‌ای که طی چندین ماه برگزار می‌شود، یک به یک در معرض آلاینده‌ها قرار می‌گیرد. پروتکل مطالعه غلظت دقیق آلاینده‌ها را مشخص نکرده است. در طول هر جلسه قرارگرفتن در معرض آلاینده ها، داوطلب به مدت یک ساعت از طریق یک ماسک نصب شده با لوله‌ای که اجازه می‌دهد ماده به داخل شش‌ها جریان یابد، در معرض هوای آلوده یا هوای تازه قرار می‌گیرد. 

نه داوطلبان و نه محققانی که داده‌ها را جمع آوری می‌کنند، نمی‌دانند که داوطلب در یک جلسه معین در معرض کدام آلاینده قرار می‌گیرد تا از سوگیری جلوگیری شود. قبل و بعد از هر قرار گرفتن در معرض آلاینده ها، شرکت کنندگان یک آزمایش تنفسی به نام اسپیرومتری را تکمیل می‌کنند، آزمایش خون می‌دهند و آزمایش‌های شناختی مختلف را به انجام می‌رسانند.

داوطلبان به ازای هر جلسه‌ای که شرکت می‌کنند، غرامت دریافت می‌کنند. آن‌ها را برای مشاهده هر گونه عوارض جانبی در طول آزمایش، به ویژه علائم تنفسی مانند تنگی نفس، تحت نظر قرار می‌گیرند.

اهداف این مطالعه، شناسایی برخی از خطرناک‌ترین اجزای آلاینده‌های هوای بیرون و داخل خانه است تا مشخص شود چگونه ممکن است فرآیند‌های تباهی در مغز را هدایت کنند.

برای مثال، ممکن است که آلاینده‌ها مستقیماً روی مغز اثر بگذارند و از طریق اعصاب بینی یا از طریق جریان خون به سلول‌های مغز برسند. محققان در گزارش medRxiv خود می‌گویند آلاینده‌ها ممکن است به طور غیرمستقیم با تحریک التهاب گسترده در بدن به مغز آسیب برسانند که می‌تواند اثرات ثانویه بر مغز داشته باشد.

«گوردون مک فیگانز» «Gordon McFiggans» سرپرست پروژه و استاد علوم جوی در دانشگاه منچستر، می‌گوید: در حال حاضر در مورد این ارتباط اطلاعات دقیقی نداریم. اگرچه این مطالعه نسبتاً کوچک است، اما هنوز یکی از بزرگ‌ترین مطالعاتی است که تا کنون با هدف پرداختن به این سؤال به طور تجربی در انسان‌ها به جای حیوانات انجام شده است. زمان نشان خواهد داد که نتایج آن چه چیزی را نشان می‌دهد.

شرح مختصری از این مطالعه در پایگاه داده پیش چاپ medRxiv منتشر شده است.