آیا شبکه‌های اجتماعی به نابرابری قومی و نژادی دامن می‌زنند؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از نیویورک‌ تایمز، به نظر می‌آید که شبکه‌های اجتماعی روی زندگی بعضی از آدم‌ها اثری ندارند؛ اما برای دسته‌ای دیگر از آدم‌ها بیش از اندازه هزینه‌بر هستند و کاربر را به سمت منجلابی از اضطراب، خودآزاری و افسردگی سوق می‌دهند.

هر آدمی بسته به حال و هوای روحی‌اش، واکنش متفاوتی در مواجهه با شبکه‌های اجتماعی دارد. با این حال، همچنان می‌توانیم تا حدودی تاثیر ناشی از آن‌ها را طبقه‌بندی کنیم. برای مثال، می‌دانیم که استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند بر سلامت روان تاثیر منفی بگذارد و جوانان را بیشتر تحت‌الشعاع قرار دهد. این را هم می‌دانیم که دختر‌ها بیشتر از پسر‌ها درگیر استفاده از شبکه‌های اجتماعی هستند و بیشتر هم تحت‌الشعاع اثرات مخرب آن‌ها قرار می‌گیرند.

اما نژاد و قومیت هم در میزان استفاده از رسانه‌های اجتماعی دخیل هستند حال آنکه حرف چندانی از آن‌ها به میان نمی‌آید.

طبق مطالعه انجام‌شده از سوی مرکز پایش افکار عمومی پیو، نوجوانان سیاه‌پوست و اسپانیایی‌تبار ۱۳ تا ۱۷ ساله در مقایسه با همسالان سفیدپوست خود زمان بیشتری را صرف رسانه‌های اجتماعی می‌کنند.

برای مثال، یک سوم از نوجوانان اسپانیایی‌تبار می‌گویند که تقریباً به طور دائم در تیک‌تاک هستند. این رقم در نوجوانان سیاه‌پوست یک پنجم و در نوجوانان سفیدپوست یک دهم است.

وقتی پای استفاده از یوتیوب به میان می‌آید، درصد بیشتری از اسپانیایی تبار‌ها (۲۷%) و نوجوانان سیاه‌پوست (۲۳%) در مقایسه با نوجوانان سفیدپوست (۹%) با این مسئله درگیر می‌شوند. همین روند برای اینستاگرام نیز صادق است.

به طور کلی، ۵۵ درصد از نوجوانان اسپانیایی‌تبار و ۵۴ درصد از نوجوانان سیاه‌پوست می‌گویند که تقریباً دائماً آنلاین هستند حال آنکه این رقم برای نوجوانان سفیدپوست ۳۸ درصد است. مطالعه دیگری نشان داد که کودکان سیاهپوست و اسپانیایی تبار ۸ تا ۱۲ ساله نیز بیشتر از همتایان سفیدپوست خود از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند.

اما در این میان، آنچه به طور دقیق نمی‌دانیم، این است که چرا فراوانی استفاده از شبکه‌های اجتماعی بسته به نژاد و قومیت تغییر می‌کند. اصلاً چه چیزی موجب جذب آن‌ها به این ابزار‌های فناوری می‌شود؟ آیا پیام‌های موجود در شبکه‌های اجتماعی است که افسردگی و اضطراب را تشدید می‌کند یا اینکه افسردگی و اضطراب از قبل وجود داشته و رسانه‌های اجتماعی گزینه‌ای برای خوددرمانی هستند؟

برای رسیدن به پاسخ، برخی به ریشه‌های فرهنگی افراد استناد می‌کنند. برای مثال، این استنباط وجود دارد که در خانواده‌های رنگین پوست استفاده از فناوری به دلایل اجتماعی و تحصیلی در مقایسه با خانواده‌های سفیدپوست قابل‌قبول‌تر است؛ چراکه والدین نگرانی کمتری از خود نشان می‌دهند و شرمساری درباره استفاده از آن وجود ندارد.

البته، جای تعجب نیست که تفاوت در استفاده از رسانه‌های اجتماعی منعکس کننده نابرابری‌ها در دنیای واقعی است. عمدتاً به دلیل پایین بودن سطح درآمد خانواده‌ها، نوجوانان سیاه پوست و اسپانیایی‌تبار کمتر به رایانه شخصی دسترسی دارند. این مسئله استفاده از تلفن هوشمند را افزایش می‌دهد که بستری برای نسب برنامه‌های رسانه‌های اجتماعی است.

به گفته کارشناسان، بهترین راه‌حل برای دور کردن نوجوانان از شبکه‌های اجتماعی این است که آن‌ها را به مشارکت ورزشی، معاشرت حضوری، مطالعه و ... ترغیب کنیم؛ اما مسئله مهمتر این است که رسانه‌های اجتماعی نه تنها نابرابری‌های دنیای واقعی را بازتاب می‌دهند بلکه به تشدید آن‌ها هم منجر می‌شوند.

سال ۲۰۲۲، میانگین سرانه روزانه مطالعه بر اساس قومیت برای بزرگسالان سفیدپوست ۰.۲۹ ساعت، برای بزرگسالان سیاه پوست ۰.۱۲ ساعت و برای اسپانیایی‌تبار‌ها ۰.۱۰ ساعت بود. با این حساب، استفاده بی‌رویه از شبکه‌های اجتماعی به کاهش نرخ مطالعه در اقلیت‌های قومی دامن می‌زند.