«شمشیر و اندوه» به‌روزترین اثر جشنواره فیلم فجر

به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، محمدرضا کاظمی- انیمیشن به عنوان یک ژانر که در تاریخ سینما جایگاه مهمی داشته و قدمت آن به حدود یک قرن می‌رسد، صنعتی نوپا در سینمای ایران به حساب می‌آید. به ویژه انیمیشن‌های بلند سینمایی که همواره نیاز به سرمایه گذاری کلان داشته و باید به لحاظ کیفی برای جذب مخاطب به سطح متوسط استاندارد‌های جهانی برسد.

در سال‌های اخیر در این بخش از سینمای ایران اتفاق‌های خوبی به وقوع پیوسته و آثاری با کیفیت و جذاب تولید شده که با استقبال گرم مخاطبان نیز مواجه شده است. مسئله‌ای که بیش از گذشته اهالی انیمیشن را به آینده این صنعت جهانی امیدوار کرده است. در چهل‌ودومین دوره جشنواره فیلم فجر نیز شاهد اکران چهار انیمیشن بلند سینمایی هستیم که می‌تواند برای فعالان این عرصه دلگرم کننده بوده و آن‌ها را  به ادامه مسیری که در پیش گرفته‌اند، خوشبین‌تر کند.

انیمیشن سینمایی «شمشیر و اندوه» ساخته مشترک عماد رحمانی و مهرداد محرابی یکی از آثار حاضر در این دوره است،

این اثر برشی از تاریخ اسلام است که از ورود امام حسن (ع) به شهر مدائن تا واقعه عظیم کربلا و شهادت امام حسین (ع) و یارانش را به تصویر می‌کشد. آن چه که «شمشیر و اندوه» را به کاری متمایز در این باب تبدیل کرده، زاویه نگاه نویسندگان فیلمنامه است.

در اینجا داستان روی شخصیت‌های ایرانی تمرکز کرده و این باعث ارتباط بیشتر مخاطب ایرانی با قهرمان این انیمیشن می‌شود. «شمشیر و اندوه» با گفت‌وگوی شخصیت‌های کارن و آندیای جوان آغاز شده و سپس با یک فلاش بک به گذشته کارن می‌رویم. جایی که پس از ورود امام حسن (ع) و همراهانش به مدائن، خانواده کارن مورد هجوم سرباز‌های معاویه قرار گرفته و همگی به قتل می‌رسند. یک نقطه عطف مناسب که قهرمان داستان را در موقعیتی بغرنج قرار داده و تماشاگر را با او همدل و همراه می‌کند.

با ورود کارن به خانه خانواده آندیای خردسال که در بخارا ساکن هستند، نویسندگان فیلمنامه روی علاقه کودکانه این دو و حضور تهدیدکننده جاوید پسرعموی آندیا تاکید می‌کنند.

در پرده میانی با کارنی مواجه هستیم که وجوه عدالت خواهانه پررنگی داشته و در عین حال همچنان خاطره تلخ کودکی آزارش می‌دهد. درست مصادف با به حکومت رسیدن یزید و آغاز قیام امام حسین (ع) که زمان مناسبی برای شورش ایرانی‌ها بر علیه ظلم دربار یزید به حساب می‌آید. در این بخش، قصه ریتم تندتری پیدا کرده و سازندگان شمشیر و اندوه عمده تمرکز خود را روی حادثه پردازی گذاشته‌اند.

نقاط عطف هم به درستی سرجای خود قرار گرفته و تماشاگر کم سن و سال خود را در بیم و امید نسبت به فرجام کار قهرمان خود قرار می‌دهد. به ویژه جایی که کارن و عمویش ماهان در نبردی نابرابر با سرباز‌های حکومتی قرار گرفته و قصه به پایان خود نزدیک می‌شود.

یکی از نکات برجسته فیلمنامه شمشیر و اندوه که دغدغه اصلی نویسندگان آن بوده، گنجاندن پیامی مذهبی برای مخاطبان کودک و نوجوان فیلم است. آن هم به شکلی که در قالب قصه جا افتاده و از آن بیرون نزند. در طول سال‌های اخیر آثار انیمیشنی زیادی با این تم تولید شد اما اکثر آن‌ها در مسیر انتقال پیام و مفاهیم ارزشمند انسانی و دینی، عملکرد ضعیفی داشتند و حرف‌هایشان را بدون ظرافت و بعضا به صورت شعاری به مخاطب ارائه می‌کردند، اما در حقیقت شمشیر و اندوه در این زمینه به خوبی عمل کرده و موفق بوده و با توجه به پرداخت خوب شخصیت‌های اصلی در دو جبهه خیر و شر، تاثیر لازم را روی مخاطب هدف می‌گذارد.

به‌روزترین اثر جشنواره فجر

یکی از مسائلی که در انیمیشن‌های بلند سینمای ایران مورد بحث بوده، مباحث تکنیکی آن است. آن هم در شرایطی که مخاطب امروزی به راحتی به انیمیشن‌های روز سینمای جهان دسترسی داشته و ناخواسته دست به مقایسه می‌زند. هر چند که این قیاس با توجه به فاصله نجومی بودجه این دو طیف از انیمیشن، درست به نظر نمی‌رسد. سازندگان شمشیر و اندوه از اسکن انسانی که پیش از این در فیلم‌های انیمیشن ایرانی مورد استفاده قرار نگرفته، سود جسته و حاصل کارشان هم خوب از آب درآمده است.

تکنیک فوق سبب شده تا شخصیت‌ها واقعی‌تر به نظر رسیده و به باور مخاطبان فیلم بنشیند. به ویژه در چهره‌ها و حرکت بدن که وجوه واقعی‌تری به شخصیت‌ها بخشیده و باورپذیرترشان می‌کند. پیش از این در برخی از فیلم‌های سینمایی فانتزی و به ویژه آثار ابرقهرمانی کمپانی‌ها مطرح فیلمسازی چیزی شبیه به اسکن‌ انسانی را شاهد بودیم، تکنیکی که سال‌هاست مورد استفاده قرار گرفته و بخش عمده‌ای از فیلم‌های پرفروش دنیا با تکیه بر آن تولید می‌شود، اما تولید یک انیمیشن بلند سینمایی با این تکنیک اتفاقی است که به گفته سازندگان اثر حتی در خارج از کشور نیز چنین چیزی رخ نداده و همین مسئله «شمشیر و اندوه» را به خاص‌ترین و به‌روزترین اثر جشنواره تبدیل کرده است، تا جایی که می‌توان گفت این انیمیشن بلند از نظر تکنیکی نزدیک‌ترین اثر جشنواره فجر امسال به سینمای روز دنیاست.

از طرف دیگر این انیمیشن توسط یک گروه حرفه‌ای بازیساز تولید شده، افرادی که پیش از این در عرصه ساخت بازی‌های رایانه‌ای فعالیت می‌کردند و تجربه سال‌ها فعالیت‌شان در این حوزه را با خود به انیمیشن سازی وارد کردند. به همین دلیل هم صحنه‌های تعقیب و گریز، پریدن از بلندی‌ها و حرکات آکروباتیک شخصیت‌ها در این اثر بسیار خوب از آب درآمده است.

موسیقی یکی از ابزار مهم و کلیدی در انیمیشن‌های بلند سینمایی به حساب می‌آید که تم اصلی فیلم را تشدید کرده و باید تاثیرگذار عمل کند. کاری که شاهین پژهان و آرش آقابابایی به عنوان آهنگساز  موفق به انجام آن شده و تم حماسی خوبی برای موسیقی شمشیر و اندوه تدارک دیده اند که به ویژه در سکانس‌های حادثه محور فیلم عالی عمل می‌کند.