تولید دستگاه لیزر ایرانی با قیمت یک‌دهم نمونه خارجی

مهدی کنشلو، ناظر فنی یک شرکت دانش‌بنیان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: این شرکت تولید‌کننده تجهیزات پزشکی، لیزر‌های پوستی، لیزرمو‌های زائد است و توانسته با مهندسی معکوس نمونه‌های خارجی، بسیاری از قطعات تجهیزات را بومی‌سازی و با همان کیفیت تولید کند.

وی افزود: دستگاه تولیدی این مجموعه شاخه لیزر‌های دیود و مناسب با پوست‌های ایرانی است. این دیود‌ها شامل دایود، الکساندرایت و‌ اندیاگ(ND-YAG) است؛ ‌اندیاگ طول موجی به اندازه ۱۰۶۴ نانومتر دارد و این مجموعه نخستین شرکت ایرانی محسوب می‌شود که توانسته دستگاه‌های دیود لیزر با چهار طول موج و با کیفیت بالینی بالا و یک دهم قیمت نمونه‌های مشابه خارجی به بازار عرضه کند.

کنشلو اظهارکرد: اکنون قیمت این دستگاه‌ها به دلیل توان‌های مختلف ۱۰۰۰، ۱۲۰۰، ۱۶۰۰ و ۲۰۰۰ واتی از ۳۶۰ میلیون تومان شروع می‌شود. قیمت یک دستگاه خارجی حدود ۳ و نیم میلیارد تومان است.

ناظر فنی این شرکت دانش‌بنیان گفت: خرید دستگاه‌های خارجی با شرایط اقتصادی کنونی برای خریداران توجیه اقتصادی ندارد. اکنون حتی در خوشبیانه‌ترین حالت اگر مصرف‌کنندگان از هر مشتری ۸۰۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان برای لیزر فول بادی هزینه دریافت کنند، بازهم برای آن‌ها صرفه اقتصادی ندارد.

این پژوهشگر عنوان کرد: دستگاه لیزر دایود، دستگاهی است که به صورت تماسی کار می‌کند و حتماً باید از ژل مخصوص استفاده شود اما لیزر نان کانتکت (non-contact) به صورت شاتی عمل می‌کند. ما دستگاه نان کانتکت را نیز در دستور کار خود قرار داده‌ایم. یک نمونه ژل لیزر نیز برای نخستین بار وارد ایران کرده‌ایم که دیگر مشکل چسبانندگی ژل‌های اولتراسوند را ندارند.

قوانین ایران مطابق با قوانین جهانی نیست

وی به چالش‌های اجرای این طرح اشاره کرد و در این خصوص گفت: هرچند استاندارد‌های محصولات باید مطابق استاندارد‌های بین‌المللی اروپا باشند اما قوانین ما منطبق با قوانین اروپایی نیست. به عنوان مثال در کشور‌های اروپایی هنگام ساخت یک محصول، همیشه یک مشاور استاندارد همراه تولید‌کننده است و از همان روز‌های نخستین هنگام ساخت قالب بر روند کار نظارت می‌کند.

کنشلو گفت: در ایران ابتدا محصولی ساخته می‌شود، پس از آن تولید‌کننده باید مجوز‌های استاندارد را دریافت کند. هنگام اخذ مجوز تولید‌کنندگان به استاندارد نبودن قالب‌شان پی می‌برند، در نتیجه نمونه تولیدی‌شان در این مرحله رد می‌شود. شرکت‌های تولید‌کننده نیز به دلیل صرف هزینه قالب، دیگر به دنبال اخذ استاندارد لازم نمی‌روند و محصولات بی‌کیفیت خودشان را بدون داشتن مجوز تولید می‌کنند.

وی بیان کرد: اگر اتفاقی که در اروپا و دنیا رخ می‌دهد در ایران نیز به وجود آید، تولید‌کنندگان با خسارت کمتر و دغدغه کمتری می‌توانند وارد این عرصه شوند. اکنون برای سهولت در مجوز‌ها همه اقدامات الکترونیکی شده است اما هنوز بستر فضای الکترونیکی در کشور مهیا نیست. به عنوان مثال پرونده ما به صورت دستی به وزارت صمت رسیده اما هنوز پرونده الکترونیکی‌اش نرسیده است.

این پژوهشگر تأکید کرد: این محصول باید از سازمان ملی استاندارد، اداره کل تجهیزات پزشکی غذا و و دارو، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان و وزارت صمت تأییدیه‌های لازم را اخذ می‌کرد.

این تولیدکننده ادامه داد: هرچند در همه این حوزه‌ها با چالش‌های فراوانی مواجه بودیم؛ اما پس از گذشت دو سال موفق به اخذ تمام تأییدیه‌ها شدیم. موانعی که پیش روی شرکت قرار گرفت باعث شد یک سال دیرتر تأییدیه‌ها را دریافت کنیم و این مسئله به ضرر مجموعه تمام شد؛ زیرا اجازه فروش نداشتیم. در بازار نیز رقبای ما  غیر استاندارد بودن فعالیت‌مان را گزارش می‌دادند.

سختگیری‌های زیادی برای شرکت‌های تازه تأسیس اعمال می‌شود

کنشلو گفت: اکنون مجموعه‌های جوان برای ورود به بازار با موانع زیادی روبرو هستند. به عنوان مثال اداره کل تجهیزات پزشکی تعهد شرکت‌های قدیمی را می‌پذیرد اما سختگیری زیادی نسبت به شرکت‌های تازه تأسیس دارد و تعهد آن‌ها را قبول نمی‌کند. قانون حتی اگر به غلط هم باشد باید برای همه یکسان اجرا شود تا فضای رقابتی سالم به وجود آید.

وی افزود: هرچند نیروی انسانی این مجموعه جوانان ۳۰ تا ۴۰ سال را تشکیل می‌دهند اما هر یک از اعضای آن تجربه و سابقه بیش از یک دهه دارند.

این پژوهشگر یادآورشد: اخذ استاندارد اروپا ( CE ) از دیگر مشکلات پیش روی ما برای صادرات محصولات است. اکنون به علت تحریم بودن ایران، نمی‌توانیم با شرکت‌هایی که CE می‌دهند، تعامل داشته باشیم. تنها یک شرکت در ایران استاندارد CE می‌دهد که برای تمام محصولات (نه تنها تجهیزات پزشکی) است. ما برای اخذ استاندارد از این شرکت نوبت گرفته‌ایم. نوبت ما به دو سال ونیم بعد موکول شده است. در چنین شرایطی که اکنون بازار خریدار دارد ما باید برای اخذ استاندارد صبر کنیم. بدیهی است، پس از گذشت سه سال، این محصول قدیمی می‌شود و دیگر عملاً صادرات این محصول منتفی می‌شود.

وی تصریح کرد: اکنون معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری استاندارد CE ارائه نمی‌دهد. این معاونت فقط استاندارد داخلی ارائه می‌دهد که طبق توافق با شرکت‌های خاورمیانه، همسایگان ایران چنین استانداردی را قبول دارند. هر شرکتی هم که اکنون محصولات خود را صادر می‌کنند، از پیش مجوز‌هایش را دریافت کرده است.

این پژوهشگر یادآورشد: همچنین اداره استاندارد ایران به اداره استاندارد جهانی متصل نیست از اینرو در بحث کالیبراسیون کردن ابزار‌های دقیق، تجهزات ابزار دقیق در شرکت‌های ایرانی به خوبی کالیبره نشده و باید به خارج از کشور فرستاده شوند. شرکت‌های خارجی نیز زمانی که متوجه می‌شوند، مصرف‌کننده‌شان شرکت ایرانی است، به علت اعمال تحریم‌ها نمونه‌ها را پس نمی‌فرستند.

کنشلو افزود: این مسئله باعث می‌شود دقت و کیفیت نمونه‌های داخلی افت پیدا کند. ایرانیان نشان داده‌اند از دانش، توانایی و هوش و ذکاوت خوبی برخوردارند اما ابزار‌های مناسبی در اختیارشان نیست. اگر این ابزار‌هایی که اکنون در اختیار کشور‌های اروپایی قرار دارد، در اختیار پژوهشگران ایرانی نیز قرار بگیرد، قطعاً کیفیت نمونه‌های ایرانی بالاتر از نمونه‌های مشابه خارجی خواهد بود.