چرا دانشمندان از بزرگترین زمین‌لرزۀ تایوان شگفت‌زده نشدند

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، به نقل از مجلۀ نیچر؛ دانشمندان هشدار می‌دهند پس از اینکه تایوان قوی‌ترین زمین‌لرزۀ ۲۵ سال اخیر در این جزیره را تجربه کرد باید انتظار لرزه‌های بیشتر را داشت.

این زمین‌لرزه باعث کشته شدن چندین نفر، مسطح شدن ساختمان‌ها و رانش زمین شد. زمین‌شناسان هشدار می‌دهند که مرکز زمین لرزه در شبکۀ پیچیده ای از گسل‌های فراساحلی قرار دارد که احتمال وقوع پس‌لرزه یا حتی زمین لرزه‌های بیشتر را افزایش می‌دهد.

بر اساس اندازه‌گیری‌های جمع‌آوری شده توسط سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده، زمین لرزه‌ای به بزرگی 7.4 ریشتر در زیر اقیانوس، در 18 کیلومتری جنوب شهر ساحلی هوآلین، درست قبل از ساعت 8 صبح چهارشنبه به وقت محلی به وقوع پیوست. از آن زمان، ده‌ها پس‌لرزه جزیرۀ تایوان را لرزاند، از جمله لرزه‌ای به بزرگی 6.4 ریشتر که تقریباً دو ساعت پس از زمین لرزه اصلی رخ داد. کو فونگ ما (Kuo-Fong Ma)، زلزله‌شناس در دانشگاه مرکزی مرکزی در شهر تائویوان تایوان، می‌گوید: «همه این لرزش را حس کردند».

این زمین لرزه در عمق نسبتاً کم، یعنی حدود 35 کیلومتری سطح زمین، رخ داد و منجر به لرزش‌های قوی‌تر از زلزله‌هایی شد که در زیر سطح زمین فوران می‌کنند. مقامات برای احتمال وقوع سونامی در تایوان، ژاپن و فیلیپین هشدار صادر کردند، هرچند اندکی بعد سطح هشدار را کاهش دادند. حدود 15 دقیقه پس از زمین لرزه، موجی به ارتفاع 30 سانتی متر به جزیره یوناگونی در جنوب ژاپن فرود آمد. اثرات این زمین لرزه در بخش‌هایی از سرزمین اصلی چین نیز احساس شده است.

مگان میلر (Meghan Miller)، زلزله‌شناس در دانشگاه ملی استرالیا در کانبرا، می‌گوید: «آسیب‌پذیری تایوان در برابر زلزله تعجب‌آور نیست، زیرا این کشور در یکی از فعال‌ترین مناطق زلزله‌خیز جهان قرار دارد.» ساحل شرقی جزیرۀ تایوان در بالای دو صفحه تکتونیکی همگرا قرار دارد: دریای فیلیپین و صفحات اوراسیا. میلر می‌گوید بسیاری از زمین لرزه‌هایی که در سمت شرقی تایوان رخ می‌دهد به دلیل لغزش صفحه دریای فیلیپین در زیر صفحه اوراسیا است.

یو وانگ (Yu Wang)، زمین‌شناس دانشگاه ملی تایوان در تایپه، می‌گوید «محل کانون زیرآبی زمین لرزه سرنخ‌هایی از مکانیزم آن ارائه می‌دهد.» زمین لرزه بر روی یک گسل معکوس رخ داده است، به این معنی که یک تکه سنگ به صورت عمودی نسبت به دیگری جابجا شده است. وانگ می‌گوید: «ما معتقدیم که این علت زمین‌لرزۀ کنونی است.» وی می‌افزاید «منطقه‌ای که زمین لرزه در آن رخ داده حاوی شبکۀ پیچیده‌ای از گسل‌هاست و آخرین گسیختگی احتمالاً شکافی به طول بین 40 تا 50 کیلومتر ایجاد کرده است.»

وانگ می‌گوید «در روزهای آینده ده‌ها پس لرزه تایوان را خواهد لرزاند.» میلر نیز اضافه می‌کند که «نیروی زمین لرزه در حال حاضر باعث رانش زمین در مناطق کوهستانی شده است که می‌تواند هنگام لرزش‌های بیشتر از این نیز بدتر شود و تلاش‌ها برای نجات افراد را با چالش روبرو کند.» در مناطق مسطح، پس لرزه‌ها همچنین می‌توانند منجر به نرم شدن زمین و غرق شدن خاک در آب شوند که می‌تواند امواج لرزه‌ای را تقویت کند و به ساختمان‌های آسیب بیشتری برساند. میلر می‌گوید: «ممکن است صدمات بیشتری بر آنچه که در ابتدا در اولین رویداد رخ داد، وارد شود.»

به گفتۀ کو فونگ ما، چندین زمین لرزه در قرن گذشته در تایوان رخ داده است که بزرگی آن ها به 7 ریشتر می‌رسد. یکی از ویرانگرترین زمین لرزه‌هایی که این جزیره را لرزاند در سال 1999 رخ داد، زمانی که زمین لرزه‌ای به بزرگی 7.6 در قسمت غربی جزیره رخ داد و منجر به مرگ بیش از 2,400 نفر و تخریب هزاران ساختمان شد.

کو فونگ ما می‌گوید «اما در دو دهۀ گذشته، تایوان تلاش‌های خود برای کاهش تأثیر زلزله را افزایش داده است.» این جزیره دارای یک سیستم هشدار اولیه است که چند ثانیه پس از وقوع زلزله از طریق تماس تلفنی به شهرها و مناطق دیگر هشدار می‌دهد. او می‌افزاید «بسیاری از ساختمان‌ها برای مقاومت در برابر زلزله‌های قوی اصلاح شده‌اند و چندین ایستگاه لرزه‌نگاری در سراسر جزیره برای اندازه‌گیری در زمان واقعی نصب شده است.» او و همکارانش همچنین در حال توسعه حسگرهایی برای اندازه‌گیری شدت لرزش در داخل ساختمان‌ها هستند تا به مردم کمک کنند خود میزان خطر را در هنگام زلزله تعیین کنند. او می‌گوید: «من فکر می‌کنم آینده اینچنین خواهد بود.»