«طرح الف و ب» باید به‌درستی برای دانشگاهیان تبیین شود

گروه استان‌های خبرگزاری آنا - مجتبی آزادیان؛ نیمه بهمن ۹۹ بود که محمدمهدی فداکار، معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه آزاد اسلامی از تصویب افزایش ۵۵ درصدی حق مرتبه اعضای هیئت علمی این دانشگاه مطابق شیوه‌نامه (مدل الف) در جلسه هیئت امنای مرکزی دانشگاه خبر داد و با تشریح مصوبه‌ای مبنی‌بر «طرح نظام پرداخت اعضای هیئت علمی نوع الف و ب» اظهار کرد که اعضای هیئت امنای مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با پیشنهاد دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه مبنی بر افزایش حق مرتبه اعضای هیئت علمی دانشگاه (مدل الف) مبتنی بر شیوه‌نامه پیشنهادی موافقت کردند.

وی عنوان کرد که این طرح در راستای افزایش انگیزه و استفاده از ظرفیت اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی به تصویب رسیده و مطابق این طرح «عضو هیئت علمی تمام‌وقت الف» موظف به انجام نظام‌مند ۳۲ ساعت کار علمی در هفته (ثبت شده در سیستم حضور و غیاب) یا معادل آن در زمینه آموزش، پژوهش تحصیلات تکمیلی (راهنمایی پایان‌نامه و رساله دکتری)، پژوهش‌های برون‌سازمانی، فعالیت‌های فناورانه، مشاوره، داوری مقاله، رساله، مشاوره فرهنگی تربیتی دانشجویان، مشارکت در کسب درآمدهای غیرشهریه‌ای دانشگاه و مشارکت در شوراهای علمی و آموزشی، انجام امور اجرایی و نظارتی، آموزش‌های کوتاه‌مدت، مدیریت آزمایشگاه‌ها، کارگاه، کلینیک و انجام امور محوله از سوی دانشگاه است.

فداکار همچنین بیان کرد که عضو هیئت علمی تمام وقت(مدل ب) موظف به انجام نظام‌مند ۱۶ ساعت کار علمی در هفته مشتمل بر آموزش و پژوهش تحصیلات تکمیلی (راهنمایی پایان‌نامه و رساله دکتری) است. در مدل «ب» حق مرتبه نسبت وضعیت فعلی با توجه به کاهش ساعات حضور و موظفی کاهش می‌یابد، اما هیئت علمی تمام‌وقت است.

بعد از ابلاغ شیوه‌نامه طرح «الف» و «ب» در اسفند ۹۹ به استان‌ها و واحدهای دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی واکنش‌هایی از سوی برخی اعضای هیئت علمی نشان داده شد و اعتراضاتی را در پی داشت که با این طرح مخالفت می‌شد و از طرفی این طرح موافقان پروپاقرصی هم داشته و دارد.

بیشتر بخوانید:

امکان‌ جذب استادان در فعالیت‌های پژوهش‌محور با «طرح الف و ب»

شناسایی و تکریم اعضای هیئت‌ علمی اثرگذار در «طرح الف و ب»

«طرح الف و ب» دانشگاه را به کدام جهت می‌برد؟

صیانت از جایگاه اعضای هیئت علمی در «طرح الف و ب»

ارتقای جایگاه دانشگاه با اجرای «طرح الف و ب»

استادان در «طرح الف و ب» سیاستگذار و مجری هستند

طرح «الف» و «ب» اعضای هیئت علمی چه مزایایی دارد؟

۵ نکته برای اجرای مؤثرتر طرح الف و ب

اختیاری‌بودن نکته اساسی طرح الف و ب

از طرفی احمد حیدری سخنگوی دانشگاه آزاد اسلامی به‌تازگی در گفت‌وگو با خبرنگار آنا، درباره بخشنامه نحوه همکاری اساتید با دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرده است که بر اساس این بخشنامه اساتید اختیار کامل دارند تا نحوه همکاری خود را با دانشگاه آزاد اسلامی انتخاب کرده و به آنان اجازه فعالیت‌های برون دانشگاهی داده شده تا درآمد بیشتری کسب کنند و حتی می‌توانند از طریق برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت کسب درآمد داشته باشند.

وی بیان کرده است که ۹۰ درصد اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در گروه الف بخشنامه همکاری اعضای هیئت علمی قرار می‌گیرند.

خبرنگار آنا به همین مناسبت با استادان و اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی به گفت‌وگو نشسته و مزایا و فواید اجرای طرح الف و ب اعضای هیئت علمی این دانشگاه را جویا شده است.

مهدی یعقوبی عضو هیئت علمی گروه برق و معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد در گفت‌وگو با خبرنگار آنا درباره «طرح الف و ب» اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و فواید و مزایای آن سخن گفته است که از نظر مخاطبان می‌گذرد.

آنا: ابتدا تعریفی از طرح الف و ب اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و لزوم اجرای آن برای آشنایی بیشتر دانشگاهیان با این طرح بیان کنید.

یعقوبی: حدود ۲۷ تا ۲۸ سال به‌طور رسمی و حدود دو سال هم به‌صورت غیررسمی افتخار همکاری با دانشگاه آزاد اسلامی را داشته‌ام. به‌طور کلی دو تیپ عضو هیئت علمی داریم، یک نمونه اعضای هیئت علمی هستند که اولین و آخرین کارشان دانشگاه است و دسته دوم کسانی هستند که کار بیرون از دانشگاه هم دارند که استادان به‌ویژه در رشته‌هایی مانند حقوق، پزشکی و مهندسی (کم‌وبیش) این‌گونه هستند؛ بنابراین این دغدغه از قبل هم بود که بتوان اعضای هیئت علمی را به دو دسته تقسیم کرد. پیش از این موضوع تمام‌وقت و نیمه‌وقت مطرح بود یا اینکه به‌طور مثال برخی هیئت علمی مؤسسه آموزش عالی دیگری هستند.

بعدها این موضوع به‌صورت طرح «الف» و «ب» درآمد، به‌نظرم اشکال این است که این طرح ابتدا به‌خوبی تبیین نشد و مستقیم و پیش از تبیین به مرحله اجرا رسید؛ وگرنه در کل، دانشگاه آزاد اسلامی به این طرح نیاز داشت که به‌طور مثال بنده به‌عنوان معاون آموزشی واحد مشهد بدانم که نیروی هیئت علمی‌ام چه‌قدر در اختیار سیستم است و بتوانم برنامه‌های آموزشی، پژوهشی و اجرایی خود را پیش ببرم؛ بنابراین به دلایلی که گفتم، این نیاز وجود داشت و شاید تنها ایرادی که می‌توان به آن اشاره کرد، این است که قبل از اجرا، ابعاد آن باز و اطلاعات آن به مخاطب داده نشد.

نکته دیگر اینکه یک‌سری زوایای طرح الف و ب تا قبل از اجرا دیده نشده بود و در بطن کار دیده شد. در دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد به محض اینکه بخشنامه آمد، جلسه‌ای با اعضای هیئت علمی به‌صورت مجازی برگزار و موضوع را باز کردیم. این بخشنامه در حقیقت برای تفکیک است. به‌طور مثال اکنون می‌دانم که اعضای هیئت علمی «الف» دیگر کار بیرون ندارند و چهار روز با این شرایط در اختیار دانشگاه هستند.

شبیه این طرح را پیش از این دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی و دانشگاه‌های دولتی هم به شکلی دیگر اجرا کرده‌اند و دانشگاه آزاد اسلامی هم زمانی اعضا را به‌صورت تمام‌وقت و نیمه‌وقت تفکیک می‌کرد؛ اما اکنون با نگاه دیگری این طرح را اجرایی کرد تا مشخص شود که می‌خواهیم دو تیپ همکار هیئت علمی داشته باشیم.

آنا: مزایا و فواید طرح الف و ب اعضای هیئت علمی در دانشگاه آزاد اسلامی را تشریح کنید.

یعقوبی: با اجرای این طرح اکنون سازمان مرکزی می‌داند که چند عضو هیئت علمی به‌صورت مطلق کاری در اختیار سیستم هستند و اگر بناست برنامه‌ای پیش برود به‌طور مثال در طرح آمایش، می‌داند که روی چه تعداد عضو هیئت علمی و با چه تخصصی باید برنامه‌ریزی کند. می‌داند که نگاه و دغدغه فکری این تعداد استاد جای دیگری نیست و اینها هستند که می‌توانند کارش را پیش ببرند.

سیستم سیستمی داینامیک و پویاست، دانشگاه، چه دولتی و چه خصوصی دائماً درگیر چالش بوده و این از ویژگی‌های دانشگاه است. پویایی در بحث آموزش در تعامل با بقیه سازمان‌ها و پیشبرد امور داخلی بوده و این یکی از مزایای طرح الف و ب برای سازمان است.

برای عضو هیئت علمی هم به هر حال با شرایط کنونی اقتصادی دغدغه‌های معیشتی وجود دارد و یکی از مزایای طرح برای اعضای هیئت علمی همین موضوع است و عضو هیئت علمی مطمئن است که به وی توجه خاص شده و با استادی که در بیرون از دانشگاه شغل دیگری هم دارد در یک ترازو مقایسه نمی‌شود.

از طرفی هم مزایای مالی در نظر گرفته شده است؛ چراکه استادان گروه الف انتخاب کرده‌اند که وقت بیشتری در اختیار دانشگاه باشند و در واقع یک رابطه و تعامل دوطرفه بین سازمان و اعضای هیئت علمی به‌وجود می‌آید.

آنا: تأثیر طرح الف و ب در روند کاری واحدهای دانشگاهی از نظر علمی و پژوهشی و ... چیست؟ آیا این طرح می‌تواند انگیزه لازم را ایجاد کند که اعضای هیئت علمی و استادان بتوانند وقت بیشتری برای دانشگاه، پژوهش و تعلیم بگذارند؟

یعقوبی: طرح الف و ب به این شکل است که شامل یک دوره کوتاه‌مدت تا شهریور و کمتر از یک سال است و سپس با این رویکرد، برنامه‌های خود را یک‌ساله دیده است تا یک عضو هیئت علمی اگر ابتدا هم گروه «الف» بود، قرار نیست تا آخر الف باشد؛ بلکه عملکرد عضو هیئت علمی منجر خواهد شد که در گروه الف ادامه می‌دهد یا خیر، همچنین عکس این موضوع هم مصداق دارد.

بنابراین اکنون خیلی نمی‌توان این طرح را محک زد؛ چراکه یک دوره کوتاه تا شهریور داریم که بستر پیاده‌کردن این طرح فراهم شود؛ اما قطعاً پس از آن و از ابتدای سال تحصیلی جدید با عنوان برنامه پیش می‌رود که به‌طور مثال در مشهد با ۴۰۰ عضو هیئت علمی و در استان با ۹۰۰ عضو هیئت علمی، می‌دانیم چه تعداد الف و چه تعداد ب هستند و برنامه‌ها را چگونه پیش ببریم.

به محض اینکه این بخشنامه آمد در استان خراسان رضوی برای اعضای هیئت علمی جلسه گذاشتیم و همه موارد و نحوه تعامل را توضیح دادیم. تقریباً همه استادان با این طرح موافق هستند.

واقعیت این است که شرایط اقتصادی دانشگاه چندان مساعد نیست و اگر بخواهیم راجع به آن صحبت کنیم، مفصل است. دانشگاه آزاد اسلامی منبع بودجه بیرونی ندارد و باید از درآمد خودش استفاده کند. از سال ۹۰ درگیر سه استان بودم و مسئولیت داشتم. همان زمان با همکاران سه استان خراسان بزرگ جلسه گذاشتم و گفتم که ۸۵ درصد درآمد واحدها صرف هزینه حقوق و دستمزد کارمندان و هیئت علمی می‌شود. اکنون آن ۸۵ درصد به بیش از ۹۰ درصد رسیده و این طرح موجب می‌شود تا هزینه‌های حقوق و دستمزد استادان کمی هدفمندتر شود.

آنا: ارزیابی شما از این طرح در مقایسه با طرح‌های موازی در دانشگاه‌های دولتی و وزارت بهداشت چیست؟

یعقوبی: تفاوت‌ها خیلی زیاد است، برخی روی بحث همسان‌سازی حقوق مانور می‌دهند؛ اما این مسئله امکان‌پذیر نیست. موضوع این است که «تعامل» باید وجود داشته باشد تا بتوانیم هم حرف‌های همدیگر را گوش کنیم و هم از آن‌طرف خودمان را متعهد بدانیم که به هر میزانی که می‌شود، شرایط را بهتر کنیم.

انتهای پیام/۴۱۰۳/۴۰۶۲/