۳ تفاوت اساسی آموزشکده‌های فنی‌ و دانشکده‌های مهارت | ۶۰ درصد سرفصل دروس دانشکده‌ها باید مهارت‌محور و عملی باشند

گروه استان‌های خبرگزاری آنا، آموزش‌های فنی، حرفه‌ای و مهارتی در دانشگاه آزاد اسلامی براساس رویکردهای «تدوین استانداردهای آموزشی مبتنی بر شایستگی‌های حرفه‌ای»، «برنامه‌ریزی گسترش انواع آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و مهارتی بر اساس تقاضای بازار کار»، «توسعه رشته‌ها در قالب خوشه‌های حرفه‌ای، متناسب با آمایش ملی و استانی»، «گنجاندن پرورش روحیه کارآفرینی در تمامی شئون برنامه‌های آموزش» و «آموزش توأمان نظری و عملی برای افزایش توانایی سرمایه انسانی» برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود.

بیشتر بخوانید:

ضربه به کیفیت بازار کار توسط افراد فاقد مهارت

شکل‌گیری دانشگاه نسل سوم با راه‌اندازی دانشکده‌های کارآفرینی

۱۲۰ دانشکده‌ مهارت و کارآفرینی تا مهر ۱۴۰۰ ایجاد می‌شود

آغاز فرآیند ادغام آموزشکده‌های فنی و حرفه‌ای در اقلید

توسعه مهارت‌آموزی با پیوند دانشگاه و بازار کار

دوازدهم بهمن ۹۹ با صدور بخشنامه‌ای، نظام‌نامه «نظام آموزش فنی، حرفه‌ای و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی» -که به تصویب شورای گسترش دانشگاه رسیده بود - ابلاغ و خرداد ۱۴۰۰ «آیین‌نامه نحوه تأسیس و اداره امور دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی» به رؤسای استانی و واحدهای ویژه دانشگاه آزاد اسلامی ابلاغ و تأکید شد؛ این آیین‌نامه که به تفصیل دراختیار واحدهای دانشگاهی قرار گرفته، شامل مواردی از جمله مقدمه و تعاریف، تأسیس دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی، اداره امور دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی، آموزش‌های کوتاه مدت و... است.

واحدهای دانشگاهی براساس بندهای این آیین‌نامه و بنا به مقتضیات سند مأموریت و آمایش، برنامه‌ریزی و کارآفرینی دانشگاه و شرایط ناحیه‌ای با تأمین امکانات می‌توانند دانشکده مهارت و کارآفرینی تأسیس کنند. در این راستا طبق مصوبه شورای دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی در واحدهای دانشگاهی راه‌اندازی می‌شوند و آموزشکده‌های فنی‌حرفه‌ای سما در این دانشکده ادغام و وظایف جدیدی برعهده می‌گیرند.

دانشکده مهارت و کارآفرینی واحد اردبیل در ساختمان ملکی استقرار یافته و از ۱۶ کارگاه و آزمایشگاه مجهز با هشت هیئت علمی تمام‌وقت در رشته‌های فنی‌ و حرفه‌ای بهره‌مند است.معاونت آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی هم اعلام کرد که برای اجرایی‌کردن مصوبه شورای دانشگاه علاوه‌بر ظرفیت‌های سایر بخش‌های دانشگاه، آموزشکده‌های سما به دانشکده مهارت و کارآفرینی تبدیل می‌شوند و متولی اصلی اجرای آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای و مهارتی در واحدهای دانشگاهی خواهند بود و مدارس عالی مهارت هم به زیرمجموعه دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی منتقل می‌شوند.

خبرنگار آنا با توجه به نقش مهم مهارت در اشتغال فارغ‌التحصیلان و اقدام دانشگاه آزاد اسلامی در ایجاد دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی و آغاز ادغام آموزشکده‌ها طبق بخشنامه از شهریور ۱۴۰۰ با مسئولان دانشگاه و معاونان آموزش‌های عمومی و مهارتی واحدهای دانشگاهی گفت‌وگو کرده است که در این شماره گفت‌وگو با بهنام آزادی معاون آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل را می‌خوانیم.

کم‌کاری در تدوین سرفصل رشته‌های مهارت‌محور

آنا: ایده بازنگری در ساختارهای قبلی نظام مهارت‌آموزی دانشگاه آزاد اسلامی (ادغام آموزشکده‌های فنی‌وحرفه‌ای) و تولد دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

آزادی: تفاوت اساسی آموزشکده‌های فنی‌وحرفه‌ای با دانشکده مهارت و کارآفرینی را باید در سه حوزه تشریح کرد. نخست در «ساختار»؛ آموزشکده‌ها تقریباً ساختاری مشابه مرکز آموزش عالی داشتند به‌طوری‌که رشته‌های آنها مانند سایر رشته‌های دانشگاهی دانش‌محور بودند و مدیریت پژوهش در این آموزشکده‌ها پیش‌بینی شده بود و استادان آن از توانایی‌هایی مشابه استادان دیگر دانشگاه‌ها برخوردار می‌شدند، درحالی‌که در دانشکده مهارت و کارآفرینی، رشته‌ها به‌جای دانش‌محوری بر مهارت‌محوری استوار هستند و افزون بر ۶۰ درصد از سرفصل دروس باید مهارت‌محور و عملی باشند.

استادان دانشکده مهارت و کارآفرینی باید بر مهارت‌های روز رشته‌ها مسلط باشند، مهارت‌هایی که نیازهای بازار را برطرف کرده و حتی بتوانند نیازهای آتی بازار را نیز پاسخگو باشند. درکنار آن در ساختار دانشکده مهارت و کارآفرینی، معاوت آموزش‌های تخصصی و کوتاه‌مدت پیش‌بینی شده و در ذیل این معاونت سه مدیریت برای ارتباط با بنگاه‌های تولیدی خدماتی و آموزش‌های کوتاه‌مدت و تخصصی و نیز دوره‌های تخصصی فنی‌وحرفه‌ای پیش‌بینی شده است.

تفاوت دوم در نحوه «ارتباط با واحد مادر» است،آموزشکده‌ها زیرنظر معاونت آموزشی و اداری و مالی واحد مادر نبودند؛ اما دانشکده جدید(مهارت و کارآفرینی) ارتباط تنگاتنگی در همه زمینه‌ها با واحد مادر دارد و رئیس دانشکده را نیز رئیس واحد مادر و رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان به معاون آموزش‌های عمومی و مهارتی (سما) دانشگاه آزاد اسلامی پیشنهاد کرده و درصورت تأیید، ابلاغ رئیس دانشکده هم توسط رئیس واحد مادر صادر می‌شود، ادغام اداری و مالی هم در ساختار جدید پیش‌بینی شده است.

سومین تفاوت آموزشکده‌ها و دانشکده در این است که «امکان جذب دانشجوی مهارت‌محور» با سرفصل مهارت‌محوری در مقاطع کارشناسی پیوسته و ناپیوسته و کارشناسی ارشد و بالاتر وجود دارد. هرچندکه در تدوین سرفصل رشته‌های مهارت‌محور در مقطع ارشد و بالاتر در کشورمان و در دانشگاه آزاد اسلامی کم‌کاری آشکار ملاحظه می‌شود؛ اما روند اتخاذشده مثبت و شایسته قدردانی است.

تجربه فعلی کاملاً نشان می‌دهدکه بازار کار کشورمان توان جذب این همه فارغ‌التحصیل دانش‌محور را ندارد، به‌همین دلیل نرخ بیکاری میان فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی به مراتب بیش از متوسط نرخ بیکاری کشورمان است.

ازطرف دیگر بنگاه‌های تولیدی و خدماتی به نیروی کار ماهر با تخصص‌ها و مهارت‌های مختلف نیاز اساسی دارند؛ اما فارغ‌التحصیلان نمی‌توانند به این نیاز مهم پاسخ دهند، گلایه هر دو گروه یعنی بنگاه‌ها و فارغ‌التحصیلان از شرایط موجود بازار کار کاملاً بجا و درست است. سمت‌گیری فعلی دانشگاه آزاد اسلامی برای پاسخگویی به این نیاز بازار کار، اگرچه با تأخیر بوده؛ اما کاملا درست است و برای تأخیر پیش آمده در این زمینه، باید سرعت را برای تربیت استادان و مربیان با توانایی‌های مهارت‌محوری و تهیه سرفصل‌هایی با رویکرد تخصص‌گرایی و مهارت‌افزایی در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری افزایش داد.

آنا: آیا در واحد اردبیل پروژه ادغام صورت گرفته و دانشکده مهارت و کارآفرینی از مهر ۱۴۰۰ دانشجو جذب می‌کند و اینکه اکنون چه تعداد دانشجو در آموزشکده‌های سما مشغول به تحصیل هستند؟

آزادی: طبق بخشنامه، ادغام از شهریور آغاز می‌شود، رشته‌های دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی در دفترچه جدید در قالب واحد مادر پیش‌بینی شده بود. برای دانشکده مهارت و کارآفرینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل نیز به همین صورت عمل شد.

با رئیس و هیئت‌رئیسه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل برای ادغام آموزشکده و ایجاد دانشکده مهارت و کارآفرینی در این واحد دانشگاهی هماهنگی‌های انجام شد و منتظر ابلاغ سازمان مرکزی هستیم و از مهر سال جاری دانشجویان دانشکده مهارت و کارآفرینی در قالب رشته‌های کاردانی و در زیرمجموعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل پذیرش می‌شوند.

اکنون بالغ بر۶۸۰ دانشجوی کاردانی در آموزشکده فنی و حرفه‌ای سمای اردبیل مشغول به تحصیل هستند و از مهر مقرر شده است که تمام دانشجویان کاردانی واحدهای مراکز استان‌ها در دانشکده مهارت و کارآفرینی تحصیل کنند.

چالش‌های ادغام آموزشکده‌ها

آنا: طرح ادغام آموزشکده‌ها چه چالش‌هایی را برای واحدهای دانشگاهی خواهد داشت؟ چه ملاحظاتی باید در اجرای طرح لحاظ کرد تا این طرح موفق شود.؟

آزادی: واقعیت این است که سما میان مردم و دانشجویان فقط به مدارس اطلاق نمی‌شد و تداعی برندی در حوزه آموزش عالی هم بود، حتی خیلی‌ها به آموزشکده سما، دانشگاه سما هم می‌گویند، جذب دانشجو با برند دانشگاه سما یا آموزشکده سما راحت بود، اکنون جذب دانشجو با عنوان دانشکده مهارت و کارآفرینی فلان واحد دشوار است، اسم دانشکده تا میان دانش‌آموزان و اولیای آنان جابیفتد طول می‌کشد، اکنون ستادی برای جذب دانشجو در دانشکده تشکیل داده‌ایم، ستاد به این نتیجه رسید که جذب دانشجو صرفاً با رویکرد واحد مادر و یا به‌طور مجزا توسط دانشکده مهارت و کارآفرینی بدون کمک گرفتن از برند سما به روند جذب دانشجو برای این دانشکده لطمه می‌زند؛ بنابراین تمهیداتی در این زمینه اندیشیده و طرح‌های دیگری جایگزین کردیم.

چالش دیگر ایجاد دانشکده، تفاوت اساسی رشته‌ها و ماهیت رشته‌ها و دانشجویان دانشکده مهارت و کارآفرینی با رشته‌ها و دانشجویان واحد مادر است؛ چراکه واحد مادر بر رویکرد دانش‌محوری استوار است؛ اما دانشکده جدید رویکرد مهارت‌محوری دارد، درواقع ادغام صورت گرفته از نظر علمی و آموزشی، تأثیر قابل‌ توجهی به نفع دانشکده مهارت و کارآفرینی ندارد.

آنا: اکنون از چه تعداد دانش‌آموز و دانشجو در سما برخوردارید و در مورد ظرفیت‌ها و امکانات دانشکده‌ مهارت و کارآفرینی و دیگر بخش‌های سمای واحد اردبیل توضیح دهید.

آزادی: حدود هزار و ۶۰۰ دانش‌آموز و ۶۸۰ دانشجو زیر پوشش معاونت آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل درحال تحصیل هستند، سه مدرسه سما در پایه ابتدایی و متوسطه اول و متوسطه دوم دخترانه و سه مدرسه پسرانه در مجموع ۶ مدرسه فعالیت دارند که همه آنها در ساختمان‌های ملکی خود سما مستقر هستند.

براساس طرح پویش به دنبال معرفی دانشجویان علاقه‌مند در حین‌ تحصیل به واحدهای تولیدی و خدماتی هستیم تا زمینه‌های پیوند میان تحصیل و اشتغال فراهم شود.دانشکده مهارت و کارآفرینی واحد اردبیل نیز در ساختمان ملکی استقرار یافته و از ۱۶ کارگاه و آزمایشگاه مجهز با هشت هیئت علمی تمام‌وقت و در رشته‌های فنی‌ و حرفه‌ای بهره‌مند است.

آنا: آیا تفاهم‌نامه‌ای در حوزه مهارت و کارآفرینی با دیگر ادارات منعقد شده است، این تفاهم‌نامه‌ها در چه راستایی است؟

آزادی: بله، تفاهم‌نامه‌هایی با اداره کل فنی‌وحرفه‌ای استان، شرکت شهرک‌های صنعتی استان، اتاق اصناف استان، شهرداری اردبیل، نظام مهندسی ساختمان استان، اداره کل تربیت بدنی استان، اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان و برخی شرکت‌های تولیدی منعقدشده و در کنار این فعالیت مجوز مرکز مدیریت مشاوره شغلی و مهارت از اداره کل آموزش فنی‌وحرفه‌ای استان گرفته شده است.

این تفاهم‌نامه‌ها در راستای توسعه آموزش‌های کاربردی و تخصصی کوتاه‌مدت مورد نیاز کارخانجات، صنوف و دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها بوده است.

ارائه پیشنهاد ۳ مدرسه عالی مهارتی

براساس طرح پویش به دنبال معرفی دانشجویان علاقه‌مند در حین‌ تحصیل به واحدهای تولیدی و خدماتی هستیم تا زمینه‌های پیوند میان تحصیل و اشتغال فراهم شود، دراین راستا هم مذاکرات خوبی با مسئولان شهرک صنعتی و برخی مدیران واحدهای صنعتی و اتاق اصناف داشته‌ایم.

آنا: در محورهای فعالیت دانشکده مهارت و کارآفرینی دوره‌های کوتاه‌مدت نیز دیده شده است، منظور از این دوره‌ها چیست و آیا اقدامی کرده‌اید؟

آزادی: دفترچه دوره‌های کوتاه‌مدت برای آموزش‌های مهارتی‌ و حرفه‌ای دانشجویان دانشکده سما و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل و سایر دانشگاه‌ها و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی تدوین شده و برخی دوره‌ها اکنون درحال اجراست؛ اما واقعیت این است که اجرای دوره‌های کوتاه‌مدت در شرایط کرونایی از جذابیت لازم برخوردار نبوده و جذب با دشواری همراه است.

آنا: فعالیت‌ مدارس سما در زمینه مهارت و کارآفرینی به چه شکلی است و آن را چگونه ارزیابی می‌کنید.؟

بیشتر بخوانید:

تربیت نیروهای متخصص برای ورود به صنعت و بازار کار

توجه ویژه به اشتغال دانش‌آموختگان در مدارس عالی مهارت

نبض بازار کار در دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی می‌زند

توسعه کارآفرینی مستلزم طراحی نظامی جامع

آزادی: در مدارس ابتدایی فقط می‌توان زمینه آشنایی دانش‌آموزان را با مفاهیم کارآفرینی و مهارت فراهم کرد، در مقطع متوسطه اول کارهای خوبی در دروس مهارتی انجام می‌شود، سعی می‌کنیم با جذب معلمان برتر و باانگیزه به پرورش روحیه کارآفرینی کمک کنیم، گاهی کارهای خوبی هم از دانش‌آموزانمان شاهدیم به‌طوری‌که بازارچه‌هایی را برای فروش دست‌ساخته‌های آنها تدارک می‌بینیم، هرچند که کرونا بسیاری از برنامه‌های چنینی را تحت‌تأثیر قرار داده است.

در مدارس متوسطه دوره دوم سما وضع کمی متفاوت است به‌طوری‌که دغدغه اصلی اولیا و دانش‌آموزان قبولی در رشته‌های مناسب دانشگاهی است، مدارس هم در پاسخ به این مطالبه مهم، برنامه‌های ویژه برای موفقیت دانش‌آموزان در کنکور تدارک می‌بینند.

آنا: دانشگاه مدتی است به راه‌اندازی مدارس عالی مهارتی هم اقدام کرده است. آیا واحد اردبیل مدرسه عالی مهارتی راه‌اندازی کرده است؟

آزادی: سه مدرسه عالی مهارتی در حوزه گیم و انیمیشن، کسب و کارهای دیجیتالی و کسب‌وکارهای مالی و بورس به سازمان مرکزی سما پیشنهاد داده‌ایم، اصلاحاتی از طرف سازمان درخواست کرده‌اند که درحال رفع نواقص و انجام اصلاحات لازم هستیم.

انتهای پیام/۴۱۱۷/۴۰۶۲/