کمبود گاز و یقه‌گیری سرما در فصل زمستان

به گزارش خبرنگار حوزه نفت و انرژی خبرگزاری آنا، افزایش تقاضا برای گاز در پی بالا رفتن ضریب دسترسی و توسعه شبکه در کنار اُفت مخازن گازی تنگناهای فراوانی برای تأمین پایدار گاز در کشور ایجاد کرده است. در روزهای گذشته فرزاد کرمانی نایب‌رئیس انجمن شرکت‌های مهندسی و پیمانکاری نفت، گاز و پتروشیمی، نیز با ابر چالش خواندن کمبود گاز در زمستان گفته بود«، واردات گاز از ترکمنستان را ناکافی خواند و سیاست ترکمنستان را قطع گاز در فصل سرما عنوان کرد که با قطع گاز، قیمت آن را نیز افزایش خواهد داد».

بیشتر بخوانید:

تامین گاز پایدار در زمستان منوط به مدیریت مصرف

کاهش ۵۰ درصدی خاموشی‌ها با استفاده از میعانات گازی

جواد اوجی وزیر نفت می‌گوید «امسال با توجه به اینکه ما درزمینهٔ تولید گاز طبیعی رقم اضافه‌ای نخواهیم داشت و مصرف گاز نسبت به پارسال با افزایش ۱۰ درصدی روبرو می‌شود، پیش‌بینی می‌کنیم در فصل سرد سال روزانه با ۲۰۰ میلیون مترمکعب کسری گاز روبه‌رو شویم، پارسال در فصل سرما روزانه ۱۴۰ تا ۱۵۰ میلیون مترمکعب کمبود گاز وجود داشت که با محدودیت ارسال گاز طبیعی به صنایع و بخش نیروگاهی و جایگزین کردن سوخت مایع، جبران شد».

صنایع اولین قربانی کمبودگاز در کشور

تجهیزات ذخیره‌سازی گاز در کشور قابل‌توجه نیست و معمولاً شبکه گاز در فصل سرما با کمبود مواجه خواهد شد، ‌ صنایع و نیروگاه‌های تولید برق اولین قربانی کمبود گاز در کشور خواهند بود. صادرات گاز نیز در کشور طی سال‌های اخیر به دلیل رشد مصرف، بسیار محدود بوده است و در بسیاری از سال‌ها صادرات گاز نسبت به میزان تعیین‌شده بسیار کمتر بوده است، این کاهش صادرات را می‌توان در قرارداد صادرات با ترکیه مشاهده کرد. حال کمبود گاز نگرانی‌های فراوانی در خصوص تأمین گاز کشور به وجود آورده است و به دلیل تأثیرات کمبود گاز بر ابعاد مختلف اقتصاد و جامعه می‌تواند کشور را با مشکلات متعددی مواجه کند.

کمبود سرمایه‌گذاری تولیدگاز را کاهش داد

با توجه به ماهیت درازمدت طرح‌های توسعه میدان‌ها گازی حل مشکل کمبود گاز در کشور موضوعی نیست که بتوان در کوتاه‌مدت آن را حل کرد و باید طی سال‌های گذشته با سرمایه‌گذاری ظرفیت تولید افزایش می‌یافت، اما تحریم‌ها، کمبود امکانات و تکنولوژی، منجر به عدم توسعه عملیات در پارس جنوبی، در پارس شمالی و کیش شد. اقتصاد انرژی در کشور نیز به افزایش سطح مصرف منجر شده است، مطابق آمارهای اعلام‌شده میزان مصرف گاز در ایران با اختلاف کمی معادل مصرف گاز در اروپا است، این شدت مصرف به دلیل قیمت ارزان آن بسیاری از صنایع را نسبت به استفاده از تجهیزات ارزان‌قیمت که معمولاً مصرف بالایی دارند ترغیب کرده است، بازدهی در وسایل انرژی زمانی توجیه‌پذیر خواهد بود که قیمت انرژی واقعی باشد.

شاخص مصرف گاز در ایران بالاتر از میانگین‌های جهانی است

در شرایط فعلی مدیریت مصرف می‌تواند بخشی از کمبود را جبران کند اما باید پاسخ داد که چرا شاخص مصرف انرژی در ایران چند برابر کشورهای دیگر است؟ به ازای هر واحد تولیدی در ایران ۳ تا ۵ برابر دیگران انرژی مصرف و به‌عبارت‌دیگر انرژی را اتلاف می‌کنیم.

در اوایل دهه ۹۰ حدود ۵۰ درصد به مصرف گاز کشور افزوده‌شده است. روند موجود نشان می‌دهد که در دهه آینده نیز تا ۵۰ درصد به میزان کنونی که حدود ۱۱۰۰ میلیون مترمکعب در روز است (روزهای سرد) اضافه شود. ولی این افزایش مصرف چگونه باید تأمین شود؟ به‌ویژه آنکه تولید گاز از مهم‌ترین حوزه گازی کشور یعنی پارس جنوبی در حال کاهش است. اکنون روزانه حدود ۸۰۰ میلیون مترمکعب گاز از این حوزه تولید می‌شود و تا پایان دهه حاضر یعنی تا سال ۱۴۰۹ این میزان تولید در حداکثر مقدار ۶۰۰ میلیون مترمکعب در روز و در کمترین مقدار ۲۵۰ میلیون مترمکعب خواهد بود. رقم ۶۰۰ به شرطی تحقق خواهد یافت که سرمایه‌گذاری زیادی برای نصب کمپرسور انجام شود. حتی در بهترین وضعیت تولیدی نیز در ۱۰ سال بعد، تقاضای گاز ۲۵ درصد بیش از عرضه آن خواهد بود.

راه‌حل چیست؟

اول گام برای مدیریت مصرف متعادل کردن قیمت گاز است. با این قیمت‌ها مصرف همچنان رو به بالا است و تولید رو به پایین. سرمای زمستان گریبان سیاست‌گذار را خواهد گرفت در مرحله دوم افزایش بهره‌وری است.

اخیراً علی‌آقامحمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گزارشی ارائه کرده و در آن نشان داده که در ۵۰ سال اخیر سهم بهره‌وری در رشد اقتصادی ایران در حد صفر بوده است. درحالی‌که این سهم در بسیاری از کشورهای دیگر بالای ۳۰ درصد است. هنگامی‌که سهم بهره‌وری در رشد اقتصادی برای بلندمدت صفر شود، یعنی یک جای کار در مدیریت عمومی و ساختار کلی اقتصادی دچار مشکل جدی است و ربطی به این دولت و آن دولت ندارد. تا هنگامی‌که بهره‌وری انرژی در ایران طی یک برنامه مشخص حداقل دو برابر رقم فعلی نشود، باید منتظر اتلاف بیشتر منابع و کمبود انرژی باشیم.

انتهای پیام/