دیده بان پیشرفت علم، فناوری و نوآوری
شهر، فضا و زندگی روزمره
تعداد اخبار:۱۳

شهر، فضا و زندگی روزمره

بحران مکان، به مفهوم بحران معنی اجتماعی از فضا و زمان، از بارزترین مشکلات شهرسازی معاصر است. بحرانی که در ایجاد فضا‌های شهری فاقد هویت، فاقد تاریخ و فاقد ارتباط تبلوریافته است. ازاین‌رو پیوستگی احساسی با مکان، مورد غفلت و فراموشی قرارگرفته است. از نظر برخی صاحب‌نظران شهرسازی، «بی‌هویتی» شهر‌های ایرانی، ناشی از مدرن کردن کالبد شهر قبل از مدرن کردن ساختار اقماری و اداری شهر بوده است. به‌عبارت‌دیگر علت اصلی «بی‌هویتی» شهر‌های ایران، ناهماهنگی کالبد توسعه-های معاصر که تقلیدی ناقص از الگو‌های غربی هستند، با اصول و ارزش‌های فرهنگی، با شیوه زیست، با تاریخ و هویت ملی و با بافت‌های شهری تاریخی است. البته این‌یک بخش ماجراست، به طور کلی شهر‌های امروز تبدیل به موجودات غیرقابل‌کنترلی شده‌اند که هرروز بیشتر از همیشه به شکل نامتوازنی گسترش می‌یابند، بسیاری از شهر‌ها در پی فرآیند تراکم‌فروشی، بی‌هویت و بی خاطره شده است، اکنون حافظه اجتماعی خود را از‌دست‌رفته می‌بیند. انگار شهر خاطره جمعی ماست که در تلی از بتن و سیمان و تیرآهن دفن می‌شود. در این پرونده تلاش خواهیم کرد با کمک پژوهش‌های دانشگاهی نوری تازه بر وضعیت مطالعات شهری بتابانیم.
سرمایه اجتماعی در بازار تاریخی تبریز
در یک پژوهش بررسی شد؛

سرمایه اجتماعی در بازار تاریخی تبریز

نتایج یک پژوهش درباره بازار تاریخی تبریز نشان می‌دهد که سرمایه اجتماعی بین بازاریان و شهروندان از نظر مشاغل و فضاهای معماری، شامل سه بعد اصلی سرمایه اجتماعی ساختاری (۲/۱۱ درصد)، سرمایه اجتماعی شناختی (۱۸ درصد) و سرمایه اجتماعی ارتباطی (۴/۵۹ درصد) است.
فضاهای آیینی چگونه خاطرات جمعی را می‌سازند
نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد؛

فضاهای آیینی چگونه خاطرات جمعی را می‌سازند

نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد فضا‌های آیینی مذهبی به دلیل تعاملات اجتماعی بیشتر، ارتقای هویت، افزایش حس تعلق و ایجاد خاطره‌انگیزی به‌عنوان فضا‌های سرزنده و پویا قلمداد می‌شوند و به‌واسطه اینکه این مکان‌ها خاطرات جمعی شهروندان را شکل می‌دهند، لازم است توجه بیشتری به بازسازی، ساماندهی و سرمایه‌گذاری روی آن‌ها شود.
کالبد تاریخی شهرها به ما چه می‌گویند؟
خشت و آینه (1)؛

کالبد تاریخی شهرها به ما چه می‌گویند؟

نحوه‌ همزیستی طبقات، اقشار و گروه‌های مختلف جامعه در هر شهر، در چگونگی شکل‌گیری فضای کالبدی محله‌های مسکونی و روابط درونی بین عناصر هر یک و ارتباط هر کدام با سایر فضاهای شهری منعکس می‌شود.
طرح توسعه شهری چیست؟
خشت و آینه (2)؛

طرح توسعه شهری چیست؟

طرح‌های توسعه شهری در هر شكل و قالبی که باشند، رشد و شكوفايی آينده شهر را بر مبنای موازين فنی، شهرسازی، بهداشتی و زيست محيطی و اصول شناخته شده پايداری، توازن، تناسب، هماهنگی و همسانی اجزا و اركان تضمين می‌کنند.
هر آنچه لازم است درباره طرح‌های توسعه شهری بدانیم
خشت و آینه (3)؛

هر آنچه لازم است درباره طرح‌های توسعه شهری بدانیم

طرح توسعه، شناسنامه یا سند هویت هر شهر است و تولد، رشد و نمو، شکوفایی، موجودیت، موفقیت یا ناکامی شهر بسته به میزان اجرا و پایبندی به ضوابط این سند است، در این گزارش هر آنچه لازم است درباره طرح‌های توسعه شهری بدانیم به زبانی ساده شرح داده شده است.
رویکرد مطلوب مدیریت کلانشهر تهران؛ از نظریه تا عمل
خشت و آینه (4)؛

رویکرد مطلوب مدیریت کلانشهر تهران؛ از نظریه تا عمل

هدف اصلی مدیریت شهری در چارچوب الگوی اسلامی-ایرانی، تعالی‌بخشی و ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان و تلاش برای تأمین شرایط زیست باکیفیّت و مؤمنانه در شهر است.
آسیب‌شناسی طرح‌های توسعه شهری از قلمرو تهیه تا واقعیت آن در اجرا
خشت و آینه (5)؛

آسیب‌شناسی طرح‌های توسعه شهری از قلمرو تهیه تا واقعیت آن در اجرا

طرح توسعه، شناسنامه يا سند هويت هر شهر است و تولد، رشد و نمو، شكوفايی، موجوديت، موفقيت يا ناكامی شهر بسته به ميزان اجرا و پایبندی به ضوابط اين سند است، موضوعی كه متأسفانه به دليل موانع اساسي و چالش‌های بنيادی به‌رغم وجود طرح‌های توسعه شهری در بسياری از شهرهای كشور فرصت رشد و شكوفايی پيدا نكرده و موجوديت شهر با اندام واره‌های خود نتوانسته در چارچوب اين لباس فاخر خودنمايی كند.
از نظریه تا عمل؛ شکاف عمیق در پژوهش‌های شهری
به مناسبت ۲۵ آذر روز پژوهش؛

از نظریه تا عمل؛ شکاف عمیق در پژوهش‌های شهری

شکاف میان نظریه و عمل صرفاً مختص ایران نیست و به نظر می‌رسد یک ویژگی جوامع بشری است؛ اما نگاهی به انبوه پژوهش‌های کم‌اثر و پایان‌نامه‌های خاک‌خورده در حوزه‌ مطالعات شهری در  ایران و تداوم مشکلات عدیده‌ اجرایی از سوی دیگر مبین آن خواهد بود که این شکاف در حوزه‌ مدیریت شهری بیش از آن است که بخواهیم علل آن را ناچیز بشماریم.
مدرسه سالمند راهکاری برای تأمین نیاز‌های شهروندان تهران
بحران سالمندی پشت دروازه‌های شهر؛

مدرسه سالمند راهکاری برای تأمین نیاز‌های شهروندان تهران

ایده «مدرسه سالمند»، در کنار توانبخشی محیطی شهر، یک راه‌حل میانی برای توانبخشی، آموزش و مراقبت از افرادی است که با ورود به دوران سالمندی، هنوز توان حفظ روابط اجتماعی و دریافت خدمات آموزشی را دارند.
آنچه باید درباره بافت‌های فرسوده تهران بدانیم
خشت و آینه (6)؛

آنچه باید درباره بافت‌های فرسوده تهران بدانیم

بافت‌های فرسوده‌ شهر تهران با معضلات گوناگونی ازجمله تنزّل کیفیّت‌های فضایی و محیطی، فرسودگی کالبدی و ناپایداری اجتماعی مواجه هستند. این معضلات، نمود بیرونی روابط اجتماعی و سیاسی و بازنمایی‌های فضایی صورت گرفته پس از مدرنیسم در ایران به شمار می‌آیند.
۱